De Europese Commissie wil wegwerpplastic zoveel mogelijk bannen uit milieuoverwegingen. Binnenkort worden voorwerpen die je eenmalig kan gebruiken, zoals wattenstaafjes en plastic bestek, ernstig aan banden gelegd. Het wetsvoorstel ligt ondertussen klaar. Er wordt verder ook gedacht aan een systeem met statiegeld. Daarmee wil de EU het plastic afval in zeeën en oceanen terugdringen.
De natuur, en zeeën en oceanen in het bijzonder, worden steeds meer vervuild door plastic. Daarom kondigt de Europese Commissie nieuwe richtlijnen aan op het vlak van wegwerpplastic. De Europese Commissie zal vandaag de hand leggen aan ‘A European Strategy for Plastics in a Circular Economy‘. Het wetsvoorstel ligt klaar en er zal nog voor de verkiezingen van volgend jaar over gestemd worden.
De tien soorten plastic afval, die het vaakst op de Europese stranden en in de zee teruggevonden worden, worden geviseerd.
Bovendien wordt ook het gebruik van visnetten ernstig aan banden gelegd. Die zorgen momenteel voor 70 procent van de vervuiling in zeeën en oceanen.
Verder produceren de 28 EU-landen elk jaar ongeveer 28,5 miljoen ton plasticafval.
Wattenstaafjes, plastic bestek en rietjes
Wat zal er concreet gebeuren? We weten alvast dat er een verbod komt op plastic bestek, rietjes, wattenstaafjes en roerstaafjes. De EU vindt dat we moeten overschakelen op de milieuvriendelijke en duurzame alternatieven die al bestaan. Verder moet het aantal plastic etensbakjes en plastic bekertjes uit restaurants, winkels en andere etablissementen teruggeschroefd worden. De Europese Commissie is nog niet met concrete cijfers naar buiten gekomen.
Wel hoopt de Commissie dat 90 procent van de plastic flessen tegen 2025 ingezameld wordt, bijvoorbeeld via een systeem van statiegeld. Vlaams minister van Omgeving Joke Schauvliege (CD&V) is voorstander van zo’n systeem, maar de coalitiepartners Open Vld en N-VA stribbelen tegen.
Waarschuwing zoals bij sigaretten
Daarnaast wordt het voor de Europese Commissie een prioriteit om de producenten van wegwerpplastics aan te pakken. Die zullen moeten betalen voor opruimen en verwerken van het afval. Ook zullen plastic flesjes zo ontworpen moeten worden dat de doppen niet losraken en dus niet rondslingeren in de natuur.
Sommige producenten van specifieke wegwerpplastics zullen verplicht zijn om een waarschuwing op hun product te plaatsen zoals bij tabaksartikelen. Daarmee wil de Europese Commissie mensen waarschuwen voor de gezondheids- en milieurisico’s van het product. Er worden een aantal producten als voorbeeld genoemd: de stokjes waaraan ballonnen bevestigd worden, vochtige doekjes en maandverband.
Ook in voedsel voor mensen
“We kunnen niet accepteren dat er in 2050 meer plastic dan vis in de oceanen zit”, zei Europees Commissaris Frans Timmermans op de Duitse televisiezender ZDF. Timmermans (Betere Regelgeving) en Jyrki Katainen (Groei) stellen vandaag het wetsvoorstel voor.
In dode vissen, schelpdieren, zeehonden, schildpadden, walvissen en vogels worden heel vaak plasticresten gevonden. Dat impliceert dat het plastic ook in ons voedsel terechtkomt. Het gaat vaak om schadelijk en giftig plastic. De Commissie is ook van oordeel dat het slecht is voor de economie omdat grondstoffen verbruikt worden zonder dat ze met volle capaciteit uitgeput kunnen worden.
Vijfhonderd jaar afbreken
“Een rietje maken kost een paar seconden, je gebruikt het misschien vijf minuten maar het duurt vijfhonderd jaar eer het is afgebroken”, zei Timmermans nog. “Nu mijn kinderen dit weten, willen ze geen plastic rietjes meer.”
De EU limiteerde al het gebruik van plastic zakjes. Veel landen hebben verdergaande maatregelen genomen.