Als er iemand sterft die we leuk vinden, willen we niets liever dan opnieuw met die persoon communiceren. In een aflevering van ‘Black Mirror’ kunnen we zien hoe een meisje haar overleden lief ’terug tot leven’ brengt aan de hand van posts op social media en sms-berichten. En daar is een Russische softwarespecialiste nu ook in het echt in geslaagd. Akelig is een understatement.
Op 28 november 2015 werd de 34-jarige Roman Mazurenko aangereden door een Jeep in de Russische hoofdstad Moskou. Hij werd naar het ziekenhuis gevoerd waar hij later omkwam. Zijn beste vriend Eugenia Kuyda kwam vlak na het overlijden aan en kon niet meer met hem spreken.
Tijdens de drie maanden na het voorval verzamelde Kuyda sms’en van Mazurenko, die zijn vrienden op hun smartphone hadden bewaard. Ze speelde de berichten door naar de specialisten van haar eigen softwarebedrijf Luka.
(Dit zijn de 10 beste horrorseries op Netflix.)
Algoritmes en artificiële intelligentie
Haar werknemers gingen met de data aan de slag en maakten gebruik van algoritmes en artificiële intelligentie. Luka slaagde er uiteindelijk in om een app voor een chatbot te ontwikkelen waardoor Kuyda opnieuw kan communiceren met de overleden Mazurenko. Klinkt als science fiction? Dat was het aanvankelijk eigenlijk ook.
(Black Mirror seizoen 5 wordt nu gefilmd en dit zijn de eerste foto’s van de set.)
Mosterd gehaald bij Black Mirror
Kuyda had twee jaar eerder gelijkaardige taferelen gezien in de serie Black Mirror. De aflevering Be Right Back stelde het concept dood in de digitale wereld in vraag. We volgen een vrouw, Martha, die de dood van haar vriendje Ash probeert te verwerken. Hij was verslaafd aan sociale media en stierf in een auto-ongeluk.
Ze slaagde er uiteindelijk in om Ash te doen herrijzen als een digitale avatar. Dat gebeurde aan de hand van (je raadde het al) posts op social media en sms-berichten.
(Zo komt Black Mirror aan z’n naam.)
“Digitale zombie”
Martha vond het eerst maar niks, maar uiteindelijk begon ze toch van de service gebruik te maken op haar laptop. Ze chatte met de digitale Ash, die in een soort Messengerinterface verschijnt. Naarmate Martha zich meer op haar gemak voelde, evolueerde de digitale Ash. Hij werd een voice assistant en uiteindelijk zelfs een robot.
Maar het werd al snel meer dan duidelijk dat de digitale Ash absoluut niet de echte Ash was, maar een samenraapsel van data. De term “digitale zombie” viel meermaals in de pers.
(Wist je dat Friends een aflevering van Black Mirror voorspeld heeft?)
Ethische vragen bij machine learning
Het enge aan de aflevering is dat de technologie ook effectief bestaat. Er zijn formats zoals machine learning, waarbij algoritmes data en informatie omzetten in acties. Dat is dezelfde technologie die gebruikt wordt bij zelfrijdende auto’s en voice assistants zoals Alexa en Siri.
Kuyda haar bedrijf Luka is gespecialiseerd in het ontwikkelen van chatbots op basis van AI. De aflevering van Black Mirror raakte haar echter, vooral hoe ver het uiteindelijk ging. Kuyda heeft zo haar ethische bedenkingen.
“Deze technologie is zeker de toekomst en ik ben voorstander”, zegt ze aan Vice. “Maar is dit echt voordelig voor ons? Is dit positief? Of is het gewoon zoals een dode persoon op je zolder hebben? Waar ligt de grens? Waar zijn wij? Dit rammelt met onze hersenen.”
Kuyda vertelt ook hoe ze te werk ging: “Op zijn Facebookprofiel stonden er een aantal links. Op zijn Instagramprofiel stonden er geen foto’s. Het enige wat ik kon doen, is onze Messengergeschiedenis doornemen en alles lezen. Dat was het dichtste dat ik bij hem kon komen. Ik had het gevoel dat ik nog veel te vertellen had.” Ze vroeg 8.000 regels tekst van interactie met Mazurenko op van vrienden en familie.
Kuyda vond het wel positief dat mensen nog iets persoonlijks konden laten weten aan de overledene.
