Heel wat ongeduldige Apple-fans zullen op 26 september staan te trappelen om de nieuwe iPhone 6 in handen te krijgen. En alsof onze planeet nog niet genoeg te verduren heeft, betekent dit ook dat heel wat ‘verouderde’ gsm’s op de vuilnisbelt zullen belanden. Derdewereldlanden zijn dan weer slachtoffer van de giftige stoffen die elektronica meedraagt.

Heb je je ooit al afgevraagd wat er gebeurt met je oude gsm of laptop? Voor ons is het simpel: vuilbak in en klaar ermee. Voor anderen betekent het echter heel wat meer. Ons elektronisch afval wordt verscheept naar derdewereldlanden, waar arbeiders de elektronica moeten demonteren en zo in aanraking komen met de giftige stoffen die erin schuilen. 

Een van de grootste boosdoeners van elektronisch afval (E-afval) is de constante modernisering van laptops, gsm’s en gameconsoles. Apple heeft intussen meer dan vijftien miljoen stuks van de nieuwe iPhone verkocht, een record. Samsung probeert bij te benen met de nieuwe Galaxy Note 4 die volgende maand verschijnt. Maar dat wil zeggen dat heel wat van hun voorlopers in de vuilbak zullen belanden. Ook het feit dat elektronische producten maar een beperkt aantal jaren meegaan, speelt mee.

7 kilo E-afval per persoon

China en ontwikkelingslanden: vuilbak van de wereld

Natuurlijk rest er nog de vraag waar al dit E-afval uiteindelijk terecht komt. Zoals de derde wereldlanden al vaker het kneusje zijn geweest van de Westere gemeenschap, zijn ze dat nu weer. E-Afval wordt, meestal illegaal, geëxporteerd naar Gana, Nigeria, Pakistan en India. Doorgaans onder het mom van tweedehandsproducten. In Dehli alleen al zijn er 25.000 mensen aan het werk op de schroothopen waar elk jaar meer dan 10.000 ton E-afval terecht komt. 

Zonder bescherming moeten de arbeiders -vaak kinderen- de computers, televisies en gsm’s demonteren om er de herbruikbare metalen uit te halen. In elke GSM zit een kleine hoeveelheid goud, zilver, palladium en koper. Bij het recycleren van een miljoen gsm’s wordt er 24 kg goud, 250 kg zilver, 9 kg palladium en 9000 kg koper herwonnen.Het overgebleven plastiek en onbruikbare metalen worden verbrand of gewoon achtergelaten. Hierdoor komen heel wat giftige stoffen in de voedselketen terecht. Vooral vissen zijn hier de dupe van. Maar niet alleen ontwikkelingslanden doen het vuile werk. Ook China is een populaire bestemming voor E-afval. Giftig afval van oude electronica wordt er gedumpt in rivieren en velden. In het stadje Guyiu is het water niet meer drinkbaar door E-afval giffen. China probeerde de invoer van het afval wel al te verbieden, maar tevergeefs. 

Nog even wachten met de nieuwe iPhone 6?

Dit probleem ontstond in de jaren ’90. Verschillende Europese landen, de Verenigde Staten en Japan zetten instellingen op poten om E-afval te recycleren. De meeste landen hadden echter niet de capaciteit om de hoeveelheid afval aan te kunnen of kon niet omgaan met de giftige stoffen die de apparaten met zich meedroegen. Sommige ontwikkelingslanden vroegen ook zelf om het afval toen ze hoorden dat er waardevolle metalen in zaten. Daarom begon de export naar ontwikkelingslanden, waar de arbeidswetten ontoereikend of zelfs onbestaand zijn. Volgens EPA wordt er elk jaar tussen de 250.000 en 1,3 miljoen ton geëxporteerd vanuit Europa. Het komt ook een stuk goedkoper uit. De recyclagekost van een computer ligt in de Verenigde Staten tien keer hoger dan in China.

Dus misschien toch nog een paar jaar doen met die ‘oude’ iPhone 5?

Bron: Greenpeace, KDrama Stars, The Guardian, Up Worthy