In Franstalig België zit de MR sinds het afhaken van het cdH in een zetel: ze zijn nodig om een coalitie te vormen in Wallonië en voor de Franse gemeenschap. Dat maakt dat de Franstalige liberalen meespelen op alle fronten: ook federaal en in Brussel kunnen ze in coalities komen. Voor de socialistische vakbond geen evidentie.

Je kan de verkiezingen winnen, maar de onderhandelingen verliezen. Dat deed de MR in 2014, toen ze fors vooruitgingen, maar in Wallonië, Brussel en de Franse gemeenschap koud opzij gezet werden door Elio Di Rupo (PS). Van de weeromstuit werd federaal de Zweedse coalitie geboren, het enige niveau waarop de MR nog iets kon doen. Dat moest dan maar met de N-VA.

Vandaag, vijf jaar later, heeft de MR de verkiezingen verloren in Franstalig België. Maar de kaarten liggen ondertussen wel bijzonder goed voor de Franstalige liberalen. Want met het afhaken van het cdH, de Franstalige christendemocraten, worden coalities zonder de MR bijzonder moeilijk. De MR zit in een zetel, en laat de PS komen.

De Franstalige socialisten kozen bij de verkiezingen expliciet voor een linkse koers. De partij beukte ook zonder ophouden op de ‘rechtse N-VA-MR-regering’ van premier Charles Michel (MR). Op haar lijsten doken ook verschillende vakbondsmensen op, om het bloeden naar de communisten van de PTB te stoppen.

Verzet uit de vakbondsvleugel

Die FGTB, de Franstalige socialistische vakbond, ziet de bui nu al hangen: de PS zal wel met de MR in zee moeten gaan, om overal paars, aangevuld met groen, te maken. Dat is meteen ook een constructie die federaal kan werken, al dan niet aangevuld met DéFI of zelfs CD&V. Dat geeft een werkbare meerderheid, en meteen ook homogene coalities in heel Franstalig België en op federaal niveau.

Maar de FGTB verzet zich daartegen: zij willen dat de PS naar links kijkt, naar de PTB. Niet onlogisch: de leden van de FGTB hebben zeker ook voor de communisten gestemd, en leden van de PTB komen ook massaal uit die socialistische vakbond. Minstens voor de tribune moet de FGTB dus proberen haar moederpartij PS in de richting van een veel linksere coalitie te duwen. Dat deed de vakbond alvast in een gesprek met de Brusselse formateurs Laurette Onkelinx (PS), Rudi Vervoort (PS) en Elke Van den Brandt (Groen).

In Brussel zijn de Franstalige liberalen veel minder nodig: daar kan de PS ook met Ecolo en DéFI een coalitie maken. Maar het is maar de vraag of de MR dat zal slikken: zij willen er gewoon op alle niveaus bij.

Hoe dan ook opereert de PS voorlopig erg gedisciplineerd: niemand neemt al beslissingen. In Brussel blijven Onkelinx en Vervoort rondjes rijden, ze nodigen nu dus de sociale partners uit en groepen uit het middenveld. Mogelijks wordt Wallonië wel meer bepalend: daar kunnen de formateurs Elio Di Rupo en Paul Magnette de zaak doen kantelen. Wordt dat met de liberalen, dan kan het een hele beweging in gang zetten.