Patiënten die voor, tijdens en na een operatie via een hoofdtelefoon naar muziek luisteren, zijn minder verslaafd aan pijnstillers. Dat wijst een onderzoek van Erasmus MC uit. Het Nederlandse ziekenhuis gaat deze maand al operaties met hoofdtelefoons uitvoeren.

Het Erasmus medisch centrum in Rotterdam onderzocht de effecten van muziek bij een operatie. De ene groep deelnemers van het experiment kreeg voor, tijdens en na de operatie muziek te horen door een hoofdtelefoon. De andere groep kreeg geen muziek te horen. Testpersonen die naar muziek mochten luisteren hadden achteraf minder nood aan verslavende pijnmedicatie.

“Het effect is sterker dan verwacht”, zegt hoogleraar chirurgie Hans Jeekel aan de Nederlandse website NU.nl. Jeekel had de leiding over de onderzoeksgroep Muziek als Medicijn. “Voor het eerst denken wij een manier te hebben gevonden om het gebruik van verslavende pijnstillers drastisch omlaag te brengen”, vertelt Jeekel.

Duurzaam

Ongeveer zes tot tien procent van de patiënten raakt na een operatie verslaafd aan de pijnmedicatie. “Door het gebruik van muziek verwachten we dat het chronisch gebruik significant kan afnemen”, zegt Jeekel.

“Bovendien is behandeling met muziek een duurzame behandeling”, vertelt Jeekel. “Er zijn geen bijwerkingen, er is geen afval. En het bespaart ook veel kosten. Dat een behandeling geen bijwerkingen heeft, is heel bijzonder. We hebben nu zoveel bewijs dat we de patiënt de behandeling met muziek tijdens operaties niet meer mogen onthouden.”

Muzieksoort

Patiënten krijgen in het Nederlands ziekenhuis een lijst waaruit ze kunnen kiezen. Die lijsten zijn ook aangepast volgens leeftijdscategorie. Zo zullen ouderen niet naar dezelfde afspeellijst luisteren als jongeren.

Maar het onderzoek wees uit dat je niet zomaar elk type muziek kan gebruiken tijdens een operatie. Heavy metal en een bepaald type hardrock zijn niet geschikt. Bij beide muzieksoorten ontbreekt het effect, omdat de beat niet genoeg aansluit bij het hartritme. Harmonieën en pauzes zijn nodig in de nummers en soms ontbreekt dat. Die nummers zijn dan niet geschikt voor een operatie.

“Muziek heeft via het brein effect op ons fysiologisch systeem, dus in het lichaam”, legt Jeekel uit. “Onder andere op de stressrespons, het immuunsysteem, de afweer en de hormoonhuishouding. Hoe het precies werkt, is nog niet bekend. Maar de pijn, angst en stress verminderen er duidelijk door. Het effect van muziek in de hersenen wordt verder onderzocht.”