Er is geen akkoord over de opvolging van premier Charles Michel (MR). Dat is bij verschillende hoge Vlaamse regeringsbronnen te horen.

Wat gebeurt er precies? Via het radionieuws van de VRT komt de naam van Sophie Wilmès (MR) plots naar buiten als de nieuwe eerste minister, als Charles Michel (MR) straks naar Europa trekt als nieuwe voorzitter van de Europese Raad. Daarbij is er sprake van “verschillende bronnen” binnen de regering. Alleen, dat leidt tot grote irritatie bij de twee Vlaamse regeringspartners in de ontslagnemende regering Michel II, CD&V en Open Vld. Want daar valt langs alle kanten maar één boodschap te horen: “Er is nog geen akkoord over de opvolging”. En even duidelijk: “Het is allerminst evident dat het Wilmès wordt voor ons.”

De details: De situatie die zich nu voordoet, is natuurlijk ongezien. Nog nooit was er een regering in lopende zaken, waarbij een premier moet vervangen worden. En, nog nooit vertrok in één beweging ook de vicepremier van diezelfde partij, in casu Didier Reynders (MR), die naar Europa trekt als Europees Commissaris. Sophie Wilmès is dan de volgende in rang, maar zij is toch niet bepaald een zwaargewicht bij de MR.

Wat zijn de regels over wie premier wordt: Wel hier knelt net het schoentje. Er zijn behoorlijk wat ongeschreven regels, weinig ligt vast, al zeker niet bij wet. Er zijn wel wat gewoontes en informele regels, maar zoals gezegd, de situatie is zonder precedent. Wat weten we wel?

• De premier komt van de grootste partij in principe, dus dan is het MR. Maar de grootste kan het het ook laten aan de andere taalgroep, zoals in de regering Michel I gebeurde, waar de N-VA uiteindelijk de Zestien aan Michel gaf.
• De afspraak dat de premier en de Europees Commissaris van een andere taalrol zijn, geldt in principe. Reynders is Franstalig, dus dan moet de premier Nederlandstalig zijn.
• Er is in de regering een volgorde: een ‘eerste’, ’tweede’ en ‘derde’ vicepremier. De eerste is vandaag Koen Geens.

De grote vraag? Politiek gezien ligt het bijzonder gevoelig om vandaag nog maar eens een MR-kopstuk op een topfunctie te zetten. Na Michel en Reynders leeft het gevoel dat die wel al bijzonder zwaar bedeeld zijn. Vlaams Belang stond al klaar met een persbericht om Wilmès aan te vallen. Maar het leidt geen twijfel dat ook de N-VA de afscheidnemende regering dan keihard zal aanpakken. Wlimès komt bovendien uit de Vlaamse rand rond Brussel, wat nog extra gevoelig ligt aan Vlaamse kant.

Waarom dit gebeurt: Het is duidelijk dat de MR aan het stoken is, en graag de claim legt op de post van premier. De interne strijd bij MR speelt daarbij een rol: de Waalse regering moet vastgelegd worden én er moet een nieuwe voorzitter komen. De zenuwachtigheid is groot. Schuift premier Michel zijn poulain Wilmès daarom nu zo naar voor?

In de wandelgangen. Voor de ministerraad deed vicepremier Koen Geens (CD&V) een wat cryptische uitspraak, die erop zou lijken dat hij Wilmès steunt. Maar het tegendeel is waar, zo is bij CD&V zeer krachtig te horen. Geens wees er enkel op dat het een situatie zonder historisch precedent is.

The big picture? De strijd om de Zestien zal niet zonder slag of stoot verlopen. Het is duidelijk dat de MR z’n zin niet zomaar zal krijgen.