Vrijdag beleefde de federale regering intern een woelige dag. Paracommando’s om de boel te bewaken, expliciet gevraagd door Antwerps burgemeester en N-VA-voorzitter Bart De Wever, waren de inzet van een bits spel tussen N-VA en MR enerzijds, en Open Vld en CD&V anderzijds. De Wever trok aan het langste eind.
Eén zin, op pagina 138 van het regeerakkoord, slorpt nu al een paar dagen zowat alle politieke energie op: “Bij een verhoogd algemeen dreigingsniveau (vanaf niveau 3) kan de regering na advies van de Nationale Veiligheidsraad en desgevallend op vraag van een burgemeester de beslissing nemen om het leger tijdelijk in te zetten om de politie en veiligheidsdiensten bij te staan voor bepaalde bewakingsopdrachten.”
“Die zin staat er niet toevallig. In september was ze al het voorwerp van een heftige discussie met N-VA. Wij hadden grote moeite met dat idee, maar zijn uiteindelijk, in het geheel der dingen toch akkoord gegaan. En zie hoe dat ene zinnetje nu leidt tot een hele show.” Genoteerd bij prominente Vlaamse liberalen op de nieuwjaarsreceptie gisteren.
Want op hetzelfde moment dat Open Vld verzamelen blies in een grote hal in Zuid-Brussel, was Bart De Wever de ster van de live-show op VTM: “Het Grote Terreurdebat”. Dat leidde bij de liberalen toch tot een paar giftige commentaren: “De volksmassa bespelen op een onwaarschijnlijke manier, die altijd werkt: met angst.”
En tegelijk trotsheid bij de liberalen dat hun voorzitter Gwendolyn Rutten toch wat afstand had genomen van De Wever over die militairen in de straten. Eerst met een tweet, vrijdag al, en dan zondag op De Zevende Dag met een tussenkomst.
Primeur voor ATV, nog voor de regering het weet
Maar afgelopen vrijdag stonden de zenuwen binnen de federale ploeg toch wel even strak gespannen. De oorzaak ligt in Antwerpen, bij de burgemeester van ’t Stad. Die heeft aan ATV, de lokale zender, de volgende primeur gegeven: “Vanaf zeven uur ’s morgen komen ze naar hier, de paracommando’s. Met toch een tiental manschappen. Dat wordt nu operationeel vastgelegd. Bedoeling is niet dat het leger het overneemt, het commando blijft bij de politie, maar meer vuurkracht is nodig als mensen met oorlogswapens zouden dreigen.”
“Moesten we ze zandzakjes meegeven dan?”
Dat doet bij Open Vld en zeker bij CD&V de alarmen op rood slaan. Vicepremier Kris Peeters (CD&V) trekt aan de alarmbel: “Dit gaat toch zomaar niet, er is nog geen regeringsbeslissing geweest.” Vervolgens ontstaat een spel van kat en muis tussen de coalitiepartners. De kern wordt bijeen geroepen om 9 uur, maar daar ging CD&V plots zwaar op de rem staan. Want die soldaten, moesten die wel bewapend zijn? Voor N-VA absoluut wel, het gaat ondermeer echt om extra vuurkracht. “Absurd gewoon, moesten we ze zandzakjes meegegeven hebben misschien”, klinkt het bij N-VA.
“Er was ergernis over de communicatie uit Antwerpen. Die was niet bepaald handig. Maar goed, ook wij hebben dat als punt in ons partijprogramma: het leger kan ingezet worden als het nodig is”, hoor je in MR-regeringskringen. “Deze regering schept geen plezier in het leger op straat brengen. En het is ook niet omdat Bart De Wever met z’n vingers knipt dat wij iets deden. Er was een duidelijke, welomschreven dreiging.”
Vrijdagavond om zeven uur herhaalt De Wever op VTM nog eens z’n mededeling: er komen para’s in Antwerpen. “Toegeven aan terreur is doen alsof er niets aan de hand is. Je moet aan de mensen het signaal geven dat er iets aan de hand is”, zegt hij. VTM-journaliste Julie Colpaert signaleert wel meteen dat de federale regering nog haar fiat moet geven. “CD&V was duidelijk in haar gat gebeten”, duidt een liberaal.
“Dan zie je toch dat het De Wever zijn coalitie is”
De discussie zal binnen de regering die vrijdag op de kern uren aanslepen. Steven Vandeput als Defensieminister en Jambon als minister van Binnenlandse Zaken moeten de anderen overtuigen. “Op den duur werd het overdreven. Het ging over punten van komma’s, niet over punten en komma’s. De kern bleef maar duren. Kranten hadden sluitingsuur, er kon niet meer gecommuniceerd worden. En toen is Bart inderdaad uit z’n sloffen geschoten”, stelt een N-VA-bron.
“Er zijn inderdaad telefoons gepleegd. En dan zie je toch dat dit De Wevers coalitie is”, vult een liberale regeringsbron aan. “Natuurlijk konden we moeilijk op de rem staan. Het veiligheidsniveau was tot 3 gebracht én het staat expliciet in het regeerakkoord.”
En kijk, zaterdagmorgen verschijnen de para’s wel degelijk in het Antwerpse straatbeeld. Daarmee gaat de discussie ook liggen. Maar de weigering van de Mechelse burgemeester Bart Somers (Open Vld) om para’s te aanvaarden is meer dan symbolisch. En van bij de woordvoerder van Kris Peeters, Leo De Bock, vertrekken het afgelopen weekend een paar bijzonder veelzeggende tweets. De Wever kreeg ‘zijn’ para’s, maar van harte was het allerminst.
Mechelen geeft op alle vlakken het goede voorbeeld, niet Antwerpen #Somers #jihadisme
— Leo De Bock (@LEODEBOCK) January 17, 2015
Antwerpse politie mist vuurkracht. Het gaat nu over vuurkracht. Met voldoende vuurkracht halen we het wel. #vuurkracht
— Leo De Bock (@LEODEBOCK) January 17, 2015