Negen dagen voor de aanslagen in Parijs kwamen leiders van Islamitische Staat samen in Tabqah in Syrië. De agenda van de meeting? De toekomst van IS. Er zou een nieuwe focus zou komen op het exporteren van chaos naar Europa. Bijna 200 militanten waren in plaats gebracht en klaar om orders te ontvangen, kregen de aanwezigen te horen. En: “Belgium will be easy”.
De meesten van die “senior officials van IS” hadden een moeilijke reis achter de rug, want onder constante angst voor de luchtaanvallen van de coalitie. Toen ze uiteindelijk allemaal bij elkaar zaten in het kleine dorpje ten westen van Raqqa, kregen ze te horen van de abstop (naam) dat Islamitische Staat zich bevond in een “kritische fase in de evolutie van het kalifaat”. En dat er een nieuwe focus zou komen op het exporteren van chaos naar Europa. Bijna 200 militanten waren in plaats gebracht en klaar om orders te ontvangen, kregen ze te horen.
De twee IS-leden die de details van die meeting hebben laten weten, deden hun verhaal aan Martin Chulov, misschien wel de beste Westerse Midden-Oosten-journalist, een man die al 10 jaar de facto vanuit de regio werkt en vorig jaar de Orwellprijs voor journalistiek won.
De stemming: triomfantelijk
Ze vertelden Martin dat de stemming op de vergadering in Tabqah “triomfantelijk” was. De essentie van wat op die top van IS-leden werd gezegd? “Senior leaders said they were turning their focus to European capitals, and had dispatched foreign fighters back to their homelands to prepare attack plans. And wait.”
Lang wachten was het niet: negen dagen later werd een eerste keer toegeslagen.
De meeting was de bekrachtiging van een belangrijke shift in de politiek van IS: er werd daar de facto verkondigd dat het niet mogelijk zou zijn dat het kalifaat militair zou kunnen blijven vasthouden aan het veroverde gebied. Dat weerstaan aan de 14 luchtmachten die steeds efficiënter hun doelen kozen en zo IS steeds meer in het nauw dreven op termijn onmogelijk zou zijn.
Opmerkelijk
Het getuigt van iets opmerkelijks: in tegenstelling tot wat we willen geloven, en ondanks de barbaarsheid in z’n optreden, wordt bij IS bijzonder strategisch geredeneerd. In die mate dat op een moment dat het grote terreinverlies van de jongste maanden, dat zich toen nog moest voltrekken, niet alleen geanticipeerd werd, maar dat er nog voor het zou plaatsvinden al een “oplossing” werd gepresenteerd.
Het is iets wat je niet verwacht van extremisten, die nuchterheid. Het plan? De aanwezigen kregen te horen dat IS ondertussen de capaciteit had opgebouwd om “de strijd naar het hart van de vijand te brengen”. In een kleurrijk exposé werd de plaatselijk afdelingshoofden en andere leidinggevenden binnen IS uitgelegd dat de nieuwe tactiek niet langer was om grote stukken land te controleren in de Levant, maar dat de prioriteit nu lag in het uitzaaien van de invloed van de groep in andere delen van de wereld. “Prioritise controlling populations over geography”, is hoe de twee IS-leden die over de meeting aan Chulov vertelden, het verwoordden.
Twee manieren
Dat zou op twee manieren gebeuren. Ten eerste door de militante cellen die ondertussen trouw hadden gezworen aan IS in plaatsen zoals de Sinaï in Egypte, Maleisië; Indonesiër, Libië en Jemen. Of Boko Haram in West-Afrika. Een groot deel van de IS-top ging daarover; hoe dat zou georganiseerd en in goede banen geleid worden. Maar, belangrijker, een kleine groep van “eigen strijders” die naar Syrië en Irak waren gereisd om bij het kalifaat te horen, zou de voorpost moeten gaan vormen van de “next generation of global jihad”.
Ze zouden slapende cellen vormen, en wachten op orders. “We zijn daarbij opportunistisch”, vertelde de leiding van IS aan de aanwezigen, “waar zich kansen voordoen, zullen we ze grijpen”. Maar, werd verduidelijkt, de prioriteit ligt in Italië, België, Frankrijk, Duitsland en Groot-Brittannië. “Ze zeiden daarbij dat Groot-Brittannië het moeilijkst zou worden”, vertelt één van de aanwezigen. “Maar, België zou makkelijk zijn. Spanje werd ook genoemd, maar niet zo veel als die andere landen.”
Het lijkt er op dat de bombardementen en de aanvallen van de coalitie tegen IS dus wel degelijk vruchten hebben afgeworpen. Het heeft IS gedwongen tot het kiezen van een andere strategie: de beweging is een nu van overtuigd dat geografische expansie niet meer prioritair is, maar dat het verspreiden van z’n invloed en ideologie uiteindelijk is waar het om draait.
“Al-Baghdadi snapt Europese politiek”
De toen nog van z’n opgelopen wonden recupererende Abu Bakr al-Baghdadi was op die meeting. Eén van de twee aanwezigen vertelden de journalist Chulov dat ze onder de indruk waren van hoe hij, maar ook de andere topleden van Islamitische Staat, daar “had a deep understanding of the European political architecture and of the fears of its people. Isis leaders believe that European societies are easily weakened through savagery.”
Ze weten met andere woorden verdomd goed hoe ze ons bang kunnen maken en aan welke touwtjes ze daarvoor moeten trekken bij welke politici.
“They think a lot about this. They think they know you better than you know yourselves.”
“Op de meeting spraken ze over welke samenlevingen eerst zouden verbrokkelen door de nieuwe strategie, en wat de implicaties daarvan waren. Er werden daar dingen gezegd zoals als we dit of dat doen dan zal dat druk zetten op de Europese Unie en de Navo aan het wankelen brengen. Dat was hun ideale scenario.”
“Ze zeiden dat hoewel IS weggeduwd wordt momenteel in de hoeken van het kalifaat en militair onder druk staat, de strategische doelen nu misschien makkelijker te bereiken waren dan ooit tevoren.”
“They think a lot about this. They think they know you better than you know yourselves.” Ze denken dat ze ons beter kennen dan wij onszelf kennen.