Gebeurt het vandaag? De onderhandelingen om CETA, het Canadees-Europese handelsverdrag, toch maar goedgekeurd te krijgen door België, lopen nog steeds. Didier Reynders (MR), de minister van Buitenlandse Zaken hoopt Waals minister-president Paul Magnette (PS) nu eindelijk over de streep te trekken, maar gisterenavond was het Benoît Lutgen, de voorzitter van het cdH, die nog dwars lag.
In een peiling van RTL begin deze week, werd de politieke verhouding over CETA nog eens duidelijk: in Wallonië zegt 72,6 procent het verzet van Paul Magnette tegen CETA te steunen. In Vlaanderen is dat 29,6 procent. Dat zijn ruwweg de krachtverhoudingen van de partijen die voor CETA zijn, en in Vlaanderen en federaal de meerderheid vormen (CD&V, N-VA, Open Vld en MR) versus de oppositie in Vlaanderen en meerderheid in de Waalse deelstaat: socialisten, Franstalige christendemocraten en groenen.
Diezelfde krachtverhoudingen komen de laatste dagen steeds terug, nu de twee grote deelstaten in België onderhandelen over CETA. In het Overlegcomité, het orgaan waarin de deelstaten en de federale regering samenkomen om over de grote dossiers één mening te kunnen formuleren, heb je die georganiseerde clash. Want Vlaanderen en het federale niveau zijn voor CETA, Wallonië en ook Brussel en zelfs het Duitse deelgebied hebben grote twijfels bij sommige passages. En het zijn uiteindelijk die deelstaten die sinds een paar staatshervormingen handelsverdragen moeten goedkeuren: Vlaanderen en Wallonië moeten het dus eens worden.
Toch nog een Belgische deal
Maar blijkbaar werkt het Belgische model van onderhandelen en onderhandelen over moeilijke teksten tot er een consensus is nog steeds, zelfs met die tegengestelde meningen en coalities. Alleen, het gaat traag, het verloopt theatraal, en het kleinste radartje dat blokkeert kan het geheel tegenhouden.
Gisterenavond, na drie vergaderingen van het Overlegcomité op één dag, leek er witte rook te gaan komen. Met name minister van Buitenlandse Zaken Didier Reynders (MR) was optimistisch en stuurde positieve signalen de wereld uit. Reynders zou heel graag snel aan Europa groen licht geven, want België loopt diplomatieke schade op door als allerlaatste Europese land de ondertekening van CETA tegen te houden. En de plechtige ondertekening was op een Canadees-Europese top vandaag voorzien, waarbij de Canadese premier Justin Trudeau naar Brussel zou komen.
Dat gaat niet lukken, een klein radartje wilde gisterenavond niet mee: het cdH en diens voorzitter Benoît Lutgen. Het Overlegcomité had immers twee teksten geproduceerd: eentje waarin nog eens expliciet staat hoe België gebonden is door CETA, en het tweede document is voor intern Belgisch gebruik, waarbij de positie van Wallonië duidelijk gemaakt is.
Nog een laatste offensief uit de Ardennen?
Die teksten waren gisterenavond klaar, maar PS en cdH wilden terugkoppelen met hun hoofdkwartieren, onder meer voor “technische correcties”. Daar liep het blijkbaar nog mis bij Benoît Lutgen, de voorzitter van het cdH. Die technische correcties zijn immers vooral berekeningen, om te zien wat Wallonië nu eigenlijk netto binnenhaalt, onder meer voor haar landbouw. En die Waalse landbouw is het stokpaardje van Lutgen, de man uit de Ardennen.
Zo herinnerde iedereen zich dat het Waals verzet uit meer bestaat dan Magnette. Want de kleine coalitiepartner cdH bleef de komende dagen compleet op het achterplan: het is Magnette en niemand anders die z’n positie heeft verstevigd en z’n imago stevig opgekrikt. Zelfs in die mate dat hij nu definitief z’n eigen voorzitter Elio Di Rupo in de schaduw zet.
Toch lijkt het verzet van Lutgen eerder een laatste stuiptrekking. Vandaag om 10 uur komen de deelstaten weer bijeen, en komt er vermoedelijk toch nog een deal. Dan kan de Canadese premier Trudeau in het weekend nog naar Brussel komen, voor de ondertekening.
Overigens is dat het moment waarop heel CETA al in werking treed, en Magnette en co elk verder drukkingsmiddel verliezen. En de twee teksten zijn zo een erg ‘Belgische’ oplossing: ze veranderen uiteindelijk niets aan het akkoord zelf. Dat bleef Geert Bourgeois (N-VA), de Vlaamse minister-president, gisteren maar herhalen.