We kennen ondertussen allemaal het concept van biologische wijnen, maar biodynamische wijn kan moeilijker te begrijpen zijn. Dus wat is biodynamische wijn? Wat is het verschil met “gewone” biowijn? En smaakt biodynamische wijn beter? De zoektocht naar het antwoord brengt een aantal bizarre dingen aan het licht …

Het concept achter biodynamica is dat alles in het universum met elkaar verbonden is en een resonantie of “vibe” afgeeft. Die onderlinge verbondenheid van alles omvat zelfs hemellichamen zoals de maan, planeten en sterren. Biodynamische wijnbouw is de praktijk van het balanceren van deze resonantie tussen wijnstok, mens, aarde en sterren. In wezen is biodynamica een holistische kijk op landbouw.

Biologisch-dynamische landbouw is bijna een eeuw oud. Het concept van biodynamica begon in de jaren 1920 met een Oostenrijkse filosoof genaamd Rudolph Steiner. Het is een holistische, homeopathische manier van landbouw die dus ook wijnbouw omvat. Het is de oudste, anti-chemische landbouwbeweging – ongeveer twintig jaar ouder dan de biologische landbouw.

Wat maakt wijn biodynamisch?

Biodynamica vindt voornamelijk plaats in de wijngaard voordat er zelfs maar wijn wordt gemaakt. Alle verschillende taken, van het aanplanten, snoeien tot oogsten, worden geregeld door een speciale biodynamische kalender. De kalender is oorspronkelijk bedacht door de “hogepriesteres” van de biodynamica, Maria Thun. Zij verdeelde de dagen in vier categorieën: wortel-, fruit-, bloem- en bladdagen.

Fruitdagen zijn de beste dagen om druiven te oogsten. Worteldagen de ideale, bladdagen de ideale om planten water te geven en op bloemdagen moet je de wijngaard laten rusten. Elke biodynamische kalenderdag valt samen met een van de vier klassieke elementen van aarde, vuur, lucht en water die al werden gebruikt sinds de tijd van Plato.

Je zou bijvoorbeeld nooit willen oogsten op een bladdag omdat die correleert met het element water en je dan rotte, drassige druiven zou plukken.

Naast het hanteren van de biodynamische kalender zijn er geen chemicaliën of “gefabriceerde” toevoegingen (zoals commerciële gist) toegestaan ​​in biodynamische wijn. In plaats daarvan maken wijnboeren speciale compostpreparaten met natuurlijke ingrediënten om hun wijngaarden te versterken. Dit is waar dingen echt controversieel beginnen te worden.

De fameuze koehoorns

Biodynamische wijnbouw vereist speciale compostpreparaten die in koehoorns worden gestopt en in de grond worden begraven. Later worden de koeienhoorns opgegraven en hergebruikt en wordt de “vulling” over de wijngaard verdeeld. (Echte biodynamische wijn is dus niks voor vegetariërs of veganisten.)

De praktijk van biologisch-dynamische compostering is – zoals het nu staat – pseudowetenschap. Hoe dan ook, de geschiedenis verklaart misschien waarom koehoorns worden gebruikt: de dierenhoorn is een symbool van overvloed. De vikings geloofden bijvoorbeeld dat water dat uit een hoorn werd gedronken levensverbeterende eigenschappen bevatte.

Er zijn negen compostpreparaten die worden gebruikt in de biologisch-dynamische landbouw, waaronder alles van mest en koehoorns tot duizendbladbloesems (vermeld in Homer’s Illiad voor de behandeling van wonden), kamille (een natuurlijk antisepticum) en brandnetels (een natuurlijke reiniger). Maar er is geen serieus bewijs of koehoorns een echt noodzakelijk onderdeel zijn van wat uiteindelijk een toegewijd biologisch tuinierproces is.

Soit, bij het aanbreken van de lente worden de koehoorns opgegraven. Daarna wordt de stof in de hoorns met water vermengd zodat die kan verstoven worden over de wijngaard.

Magisch water

Het mengen met water gebeurt niet zomaar. Het poeder uit de hoorns wordt in een ton putwater gegoten en dan wordt met een speciale stok eerst rechts rondgedraaid, tot je de bodem van de ton ziet en dan plots naar links gedraaid. Zo creëert men orde gevolgd door chaos en de dynamisering van water. Het idee is dat de behandeling van het water door creatie van orde en chaos verplicht de moleculen in het water lange en complexe structuren te ontwikkelen. De ionisatie van positieve en negatieve spanning veranderd hierdoor volledig als gevolg van de interplanetaire krachtvelden is de theorie.

Er worden, zij het in mindere mate, nog andere preparaten gebruikt in de biodynamie. Er is er eentje dat wordt gemaakt met bloeiend duizendblad, dat in de blaas van een hert gepropt wordt in het begin van de zomer, dan de ganse zomer blootgesteld aan de zon en wordt dan begraven gedurende de ganse winter. Waarom in de blaas van een hert? Dit dier vangt al de elementen en krachten uit de atmosfeer op via zijn gewei stuurt ze vandaar naar de blaas.

Er zijn zo nog wel een paar notoire compostpreparaten, zoals bloeiende kamille in ingewanden van runderen een winter onder de grond bewaren.

Vang een muis en verbandt ze wanneer Schorpioen in de constellatie van Venus staat

Er zijn ook een aantal redelijk bizarre middelen om onkruid en andere plagen aan te pakken. De groei en reproductie van deze onkruiden wordt voornamelijk in de hand gewerkt door de invloed van de maanstand (vooral volle maan), gecombineerd met de stand van de planeten Mercurius en Venus, geloven aanhangers van de biodynamica. Het komt er dus op aan deze invloeden te onderdrukken. Bijvoorbeeld door de zaden van onkruiden te verbranden in een houtvuur en de as te verstrooien over de grond. Hierdoor wordt de kracht van het onkruid ondermijnd, zodat ze op de lange duur verdwijnen. Dit proces kan wel tot 4 jaar duren. Alweer: echt wetenschappelijk onderbouwd is dat niet.

Om de levenskracht van parasieten zoals veldmuizen te ondermijnen volstaat het er enkele te vangen, deze te verbranden in een houtvuur en de as te verstrooien “op het ogenblik dat Schorpioen in de constellatie van Venus staat”. Ongewervelde dieren moeten dan weer op een andere manier aangepakt worden. Om ze te bestrijden volstaat het er enkele te verbranden op het ogenblik dat de zon in de constellatie van Stier staat en opnieuw de as te verstrooien. Na 4 jaar zullen de wormen onmogelijk nog kunnen leven in de behandelde grond.

Demeter en Biodyvin

Biodynamica in de wijnbouw is de afgelopen jaren steeds populairder geworden, met wereldwijd meer dan 700 biodynamische wijnproducenten ondertussen. Om een ​​wijn als biologisch-dynamisch te mogen bestempelen, moet deze gemaakt zijn met de negen specifieke bereidingen waarvan we er hierboven een paar hebben toegelicht en ze moeten voldoen aan de internationaal erkende normen die zijn vastgelegd door de Demeter Association. De meeste biodynamische wijnen zijn Demeter-gecertificeerd, maar aangezien de organisatie ook een scala aan groenten, fruit, zuivel- en vleesproducten certificeert, hebben veel biodynamische wijngaarden in Frankrijk ook een certificering door Biodyvin.

Zowel Biodyvin als Demeter hebben regels voor teelt en vinificatie die strenger kunnen zijn dan alleen biologisch – bijvoorbeeld minder gebruik van kopersulfaat per hectare en het gebruik van natuurlijke gisten voor fermentatie. Bij biodynamica zijn de homeopathische preparaten die op de compost en op de wijnstokken worden gebruikt van cruciaal belang, en de wijngaard moet zo zelfvoorzienend mogelijk zijn, met minimale externe input.

Sommige wijnhuizen die biodynamische methoden gebruiken in alle of een deel van de wijngaarden, zijn helemaal niet gecertificeerd. Er zijn ook wijnbouwers die biodynamische methoden gebruiken of uitproberen, die gewoon gebruikmaken van de EU-biologische certificering. Maar slechts een zeer klein deel van de gecertificeerde biologische producenten kan als volledig biodynamisch worden beschouwd.

Smaken biodynamische wijnen anders?

Euh, nee. Wie in de filosofie gelooft, denkt dat de wijnen meer kenmerkend zijn voor het terroir waar ze vandaan komen. De wijnen worden vaak omschreven als evenwichtig en ze rijpen even lang als gewone wijnen. De wijnstokken zijn misschien gezonder, maar wat de uiteindelijke gebottelde wijn betreft, zal het nog steeds neerkomen op de vaardigheid van de wijnmaker en de gebruikte vinificatiemethoden.

Dus wat is het verschil met “gewone” biowijn?

Bij de biologische teelt worden alle chemische hulpmiddelen systematisch verbannen. De wijnmakers respecteren de natuurlijke grondstoffen en het milieu, en gebruiken technieken die onze voorouders al toepasten: ze bewerken de grond om hem levendig te houden, ze vermijden ziektes door de rendementen te beperken en hun teelttechnieken aan te passen, ze gebruiken enkel organische meststoffen.

Ook in de biodynamische teelt is elk gebruik van chemische samengestelde stoffen verboden. Op dit gebied is er dus geen verschil. Zoals in de biologische teelt wordt grote nadruk gelegd op de goede grondbewerking, op het bereiken van een evenwichtige grond. Echter, in de biologische teelt wordt gewone compost gebruikt en volgens de biodynamische telers is dit onvoldoende.

(lb)