De nieuwe Bulgaarse regering wil de praktijken van het uitreiken van paspoorten in ruil voor investeringen in het land afschaffen. Russische staatsburgers maken vaak gebruik van die zogenaamde ‘gouden paspoorten’, om gemakkelijker toegang te krijgen tot de Europese Unie. De EU is al langer voorstander voor het afschaffen van deze praktijken.

Met gouden paspoorten, vaak uitgedeeld door landen als Malta, Cyprus, Bulgarije of zelfs Vanuatu, krijgen buitenlanders toegang tot de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk, zonder visum te moeten voorleggen. In ruil voor een paspoort van een bepaald land, beloven de vaak rijke mensen te investeren in het land.

Rusland

Die paspoorten halen Europa heel wat miserie op de hals: vaak rijke oligarchen uit Rusland vragen bijvoorbeeld het Cypriotisch staatsburgerschap aan om gemakkelijker handel te kunnen drijven binnen de Unie. De gouden paspoorten worden ook vaak gebruikt door personen die door de politie worden gezocht. Op strafbladen wordt namelijk niet gecontroleerd, of daar wordt gewoon met geen woord over gerept.

Zo kon de Russische sigarettenbaron Igor Kasaev, die ervan verdacht wordt linken te hebben met de Russische geheime diensten FSB en GRU, een paspoort van Cyprus verkrijgen. Dat gebruikte hij om een eiland te kopen in Finland, dat hij daarna begon uit te bouwen alsof het een militaire basis moest worden.

Goed of slecht voor economie?

Ook Bulgarije gaf buitenlandse investeerders zo’n gouden paspoort. In ruil moest wel voor minstens één miljoen leva, omgerekend 500.000 euro, worden geïnvesteerd in het land. De Bulgaren waren echter iets te naïef in het uitdelen van de paspoorten: men zag dat buitenlandse investeerders kort nadat ze hun paspoort kregen, hun Bulgaarse bezittingen gewoon weer van de hand deden. De Bulgaarse regering beseft dat dit nefast is voor de regio, en wil het nu dan ook afschaffen.

Ook de andere lidstaten die nog gebruik maken van paspoorten, worden door Europa onder druk gezet om de praktijken een halt toe geroepen. Cyprus is sinds 1 november gestopt met nieuwe aanvragen te verwerken; wel werkt het nog lopende dossiers af. Malta lijkt nog geen afscheid te willen nemen van buitenlandse investeerders. De Maltese regering geeft namelijk aan dat het ‘verkopen’ van gouden paspoorten “de Maltese economie gesteund heeft tijdens de Covid-19 pandemie, waardoor zowel levens als banen zijn gered”.

(lp)