CD&V heeft op haar partijcongres een opvallende stap gezet: de basis keurde een voorstel goed om “meer België” in te voeren. Bij de volgende staatshervorming moeten bevoegdheden terug naar het federale niveau. Of het zo ver komt is maar de vraag: de partijtop kijkt veel meer naar Vlaanderen. Maar het maakt elke toekomstige discussie over hoe België nu precies moet werken er niet makkelijker op.
CD&V had dit weekend haar partijcongres in een vakantiepark met tropisch zwemparadijs. Dat leverde leuke beelden op, maar vooral een opmerkelijke wending in de communautaire koers van de partij.
Want is CD&V nu nog een “confederale partij”, of eerder terug een “Belgische partij”? Zo simpel is het alvast niet meer, nadat de leden, tegen de partijtop in, beslisten om een voorstel om bevoegdheden terug naar het federale niveau te brengen goed te keuren. En dat is behoorlijk tegen de kar van voorzitter Wouter Beke en co: uiteindelijk is heel de partijtop van CD&V stevig overtuigd van een ‘Vlaamse koers’. Maar die wordt nu blijkbaar niet meer gesteund door de leden.
CD&V is niet de eerste partij die het terug voor België opneemt. Bij Open Vld spreken ze al langer expliciet over het “herfederaliseren” van sommige bevoegdheden, en dus het federale of ‘Belgische’ niveau terug meer macht geven. Ook Groen heeft daar voorstellen over. Alleen: bij CD&V is dat helemaal niet van harte, het is omdat de leden het willen, dat ze nu dus daarover zullen moeten nadenken.
Vier ministers van Milieu…
Het is ook best complex: voor bevoegdheden als Milieu en Mobiliteit heeft België vier verschillende ministers. Dat maakt dat er erg moeilijk om snel beslissingen te nemen: over het klimaatakkoord sleepten de onderhandelingen bijvoorbeeld bijzonder lang aan.
Niet dat het een bewuste opstand was bij de CD&V-basis, eerder een toevallige discussie over hoeveel vliegtuigen vanuit Zaventem nu over Vlaams en Brussels grondgebied mogen vliegen. Maar ook op dat vlak is de versnippering zo groot, dat er plots die discussie over het communautaire uitkwam. De fractieleider en communautaire specialist Servais Verherstraeten liet zich horen, en riep z’n partij op om niet aan avonturen te beginnen, en die “herfederalisering” niet als partijstandpunt te nemen. Maar uiteindelijk stemde een ruime meerderheid er toch voor.
Voor Verherstraeten is de nederlaag extra zuur: hij nam Open Vld-vicepremier Alexander De Croo zwaar op de korrel, omdat die uitgerekend pleitte voor meer logica in de staatsstructuur en dus af en toe ook opnieuw bevoegdheden naar het federale niveau brengen. Het is dus nu de CD&V-achterban die het Open Vld-kopstuk gelijk lijkt te geven.
CD&V zal nu bij eventuele volgende communautaire onderhandelingen dit standpunt moeten verdedigen. Maar tegelijk wil het ook nog verder federaliseren. Dus hoe het precies zal uitdraaien is absoluut niet te voorspellen, de partijtop zal vooral z’n zin doen. Maar zeker voor N-VA is dat niet echt goed nieuws: op vlak van staatshervormingen waren de christendemocraten altijd op papier de grootste medestander van Bart De Wever en co.