China zal vanaf 2026 voor het eerst in meer dan dertig jaar opnieuw een belasting op de toegevoegde waarde heffen op medicijnen en anticonceptiemiddelen. De beslissing past binnen een bredere strategie om de dalende geboortecijfers aan te pakken, maar roept tegelijk felle reacties en zorgen op over de mogelijke gevolgen voor de volksgezondheid.

De nieuwe btw-maatregel kadert in de pogingen van de Chinese overheid om gezinnen aan te moedigen meer kinderen te krijgen. Na decennia van strenge geboortebeperkingen kampt het land met een snel vergrijzende bevolking en een dalend aantal geboortes, wat de economische groei op lange termijn onder druk zet.

Dat net anticonceptiemiddelen voortaan duurder worden, wordt door critici gezien als een symbolische breuk met het vroegere beleid, waarin geboortebeperking centraal stond.

Online kritiek en cynische reacties

Op sociale media leidde het besluit tot een storm van reacties. Sommige gebruikers wezen op de ironie dat de kosten van het opvoeden van een kind vele malen hoger liggen dan de prijs van anticonceptie, zelfs met een belasting erop. Anderen zien de maatregel vooral als een verkeerde prikkel die de onderliggende problemen, zoals hoge woonkosten en werkdruk, niet aanpakt.

Zorgen over volksgezondheid

Gezondheidsexperts waarschuwen voor mogelijke neveneffecten. Hogere prijzen voor anticonceptiemiddelen kunnen leiden tot meer ongewenste zwangerschappen en een toename van seksueel overdraagbare aandoeningen. Dat zou de gezondheidszorg extra belasten en mogelijk resulteren in meer abortussen en hogere medische kosten.

Volgens critici staat de maatregel haaks op eerdere inspanningen om veilige seks en gezinsplanning toegankelijk te maken voor iedereen.

Erfenis van het eenkindbeleid

Van 1980 tot 2015 voerde China het beruchte eenkindbeleid, dat gepaard ging met strenge sancties voor gezinnen die meer kinderen kregen dan toegestaan. Die straffen varieerden van hoge boetes tot gedwongen abortussen. In die periode werd anticonceptie actief gepromoot en vaak gratis aangeboden.

Het beleid werd later stap voor stap versoepeld. In 2015 werd een tweede kind toegestaan en in 2021 volgde de goedkeuring voor drie kinderen per gezin. De invoering van btw op anticonceptie markeert nu opnieuw een duidelijke koerswijziging in het Chinese bevolkingsbeleid.

Twijfels over effectiviteit

Of de maatregel effectief zal bijdragen aan hogere geboortecijfers, blijft onzeker. Veel Chinezen geven aan dat financiële onzekerheid, carrièreverwachtingen en sociale druk zwaarder doorwegen in hun beslissing om kinderen te krijgen dan de prijs van anticonceptiemiddelen.