Het dragen van een fietshelm in het verkeer is nutteloos, zegt de Britse neurochirurg, Henry Marsh. Volgens de neuroloog zijn de helmen te dun om voldoende bescherming te bieden. Landen die de fietshelm verplichten hebben niet noodzakelijk minder ongevallen. De uitspraak van de dokter veroorzaakt veel ophef bij organisaties die verkeersveiligheid promoten en ook andere neurologen zijn het niet eens met deze theorie.
Het was op het Hay Festival, een belangrijk literatuurfestival in Wales, dat de Britse neuroloog, Henry Marsh een opmerkende uitspraak deed inzake verkeersveiligheid. Marsh voelt zich naar eigen zeggen even veilig bij het dragen van een cowboyhoed als bij het dragen van een fietshelm. De neurospecialist verwijst hierbij naar een studie van de University of Bath die zegt dat het dragen van een helm meer gevaar betekent dan fietsen zonder. Zo kunnen de risico’s minder goed worden ingeschat.
Auto’s (en motors) begeven zich vaak dichter bij een fietser met helm omdat die toch is beschermd bij een aanrijding . Het risico op een kwetsuur is dus kleiner. Fietsers met helmen zijn voorspelbaarder, beter berekend en meer ervaren. Er moet dus minder aandacht aan hen besteed worden in het verkeer dan aan helmloze fietsers. Een studie van Brits verkeersspyscholoog, Ian Walker, toont aan dat vooral vrouwen zonder helm als kwetsbaarder worden gezien en dus houden auto’s en motors meer afstand.
Henry Marsh zegt dat hij als dokter uit ervaring spreekt wanneer hij beweert dat slachtoffers van verkeersongevallen weinig gebaat zijn bij het dragen van een fietshelm. De helmen zijn simpelweg te dun om voldoende bescherming te bieden tegen een eventuele schedelfractuur. Henry Marsh stelt verder dat landen waarin het dragen van een fietshelm verplicht is, niet minder ongevallen tellen.
Helm is niet hip
In België is het dragen van de fietshelm (nog) niet verplicht. Maar het Belgisch Instituut voor Verkeersveiligheid (BIVV) raadt aan deze beschermingsmaatregel ten volle te benutten. Uit recent onderzoek van het Instituut bleek echter dat slechts de helft van de kinderen een fietshelm draagt. Reden? De helm is niet hip genoeg. De gevolgen van dit fashionstatement zijn nochtans niet te overzien. Volgens het BIVV daalt, door het dragen van een helm, de kans op een ongeval met hoofdletsel daalt op deze manier met 85%.
Vele sensibiliseringscampagnes en organisaties gespecialiseerd in verkeersveiligheid zijn het niet eens met de Britse Marsh en beweren het tegendeel. En hoewel fietshelmen niet overal verplicht zijn, worden fietsers vaak aangeraden ze te dragen. Als het enige nadeel een warrige haardos is, is dat een kleine prijs om te betalen. Liever een ontplofte permanent dan een schedelfractuur, klinkt het.
De helm verplicht maken is dan weer een pleidooi waarin De Fietsersbond zich niet kan vinden. De helmplicht zorgt namelijk voor een dalend aantal fietsers en meer autoverkeer. Willen fietsers zich niet belachelijk maken en ruilen ze daarom hun fiets voor de auto? Draagt de fietshelm indirect bij tot milieuvervuiling?
Een ding is zeker, de fietser staat voor een nieuw dilemma dat bestaat uit kiezen tussen modeblunders, verkeersveiligheid en milieuvriendelijkheid.