Neen, je krijgt het aan niemand zinnig uitgelegd dat Brussel met 6 politiezones hopeloos versnipperd is. Maar macht is zoals heroïne: elke redelijkheid raakt zoekt eens je lokale bestuurders vraagt het af te geven. De Brusselse politiek is bijzonder ziek in dat bedje, en dat geldt niet enkel voor de PS. Een fusie van de politiezones, waar nu momentum voor is, komt er waarschijnlijk niet. 

België krijgt er internationaal van langs. Gerenommeerde kranten, internationale veiligheidsexperts, andere landen, allemaal plaatsen ze ons in het verdomhoekje: Belgium, the failed state. Sommige kritiek, zoals die van nieuwssite Politico met hun ‘The 12 people and ideas that ruined Molenbeek‘, bewijst vooral het gebrek aan kennis van de redacteur. Alleen, qua toonzetting kan het tellen.

En één kritiek blijft wel plakken: hoe is het in godsnaam mogelijk dat een grootstad van 1,2 miljoen mensen 6 politiezones heeft? 6 keer aankoopdiensten, 6 keer personeelsbeleid, verschillende politiescholen: een totale versnippering en verspilling van middelen. Dat ze heel regelmatig “samen vergaderen”, zoals de Brusselse politici de pers verzekerden, is het zoveelste bewijst dat de mentaliteit en aanpak meer dan fout is.

De politiezones zijn geen discussie in het ijle: alles heeft te maken met de versnippering van het beleidsniveau dat samenhangt met de lokale politie, de gemeente. Brussel telt 19 verschillende gemeentes, een anomalie die overigens ook niet uit te leggen valt. Maar de facto zijn de politiezones dus ook ‘politieke’ samenwerkingen. De rijke gemeenten (waar de MR de plak zwaait) zitten vaak in een cluster die samen één politiezone vormt, en de armere gemeenten (met de PS als baas) zitten in andere politiezones.

De afgelopen dagen steeg de druk enorm: het belabberd figuur dat we internationaal slaan, de verspilling, de analyse van echt alle experts dat het zo niet langer kan … Het leek dus alsof er ‘momentum’ kwam voor zo’n hervorming: nu ze erdoor duwen zou kunnen lukken. Want complex hoeft dat niet te zijn: een simpele wet in de Kamer, met een gewone meerderheid, zou de zaak kunnen regelen.

Historisch eigenlijk: PS bedankt vriendelijk voor meer bevoegdheden

En, sinds de zesde staatshervorming ligt de optie ook klaar om het Brussels gewest meer macht over de veiligheid te geven. Maar daar beginnen dan de praktische bezwaren: want de PS is nog steeds de baas in dat gewest. In het scenario van een fusie, komen de MR-burgemeesters dus onder een PS-gestuurde politiezone. “Verliezen wij dan plots een pak van onze middelen aan de armere zones, waar de PS haar kiespubliek moet bedienen? Dat is absolute horror”, is bij de MR in Brussel te horen.

Bij de MR is premier Charles Michel wél bereid om verder te gaan, maar z’n Brusselse afdeling met kopman Vincent De Wolf of Didier Reynders gruwen ervan. Helemaal onmogelijk is het daar dus niet, maar evident allerminst.

De Brusselse MR vindt een stevige bondgenoot bij de PS. Die hyperventileren al dagen bij het idee van een fusie: dat hun minister-president Rudy Vervoort (PS) meer politiemacht zou krijgen is dus absoluut geen argument. Niet onlogisch, de echte macht ligt ook bij de PS in Brussel niet bij Vervoort, maar bij de lokale baronnen in hun gemeenten. Mannen zoals de Brusselse burgemeester Yvan Mayeur, die nog niet denken aan macht opgeven. “We moeten net nog méér lokale inplanting, nog dichter bij de burger gaan staan”, gaf Laurette Onkelinx (PS) gisteren aan. Geen sprake van dat de PS hierin meegaat.

Hoe zit dat met de Vlaamse partijen in Brussel?

En de eerlijkheid gebiedt te melden dat de ‘Vlaamse partijen’ het allemaal eens zijn met een fusie, maar de ‘Vlaamse partijen in Brussel’ dat veel minder zijn. Elke hervorming botst ook aan Vlaamse kant op allerlei bezwaren van de Brusselse afdelingen waarbij “de Vlamingen de complexiteit en subtiele kanten van de Brusselse politiek nauwelijks begrijpen”. Want ook zij profiteren van het politieke systeem in de hoofdstad, met een paar honderd stemmen ben je als Vlaamse Brusselaar al parlementslid of zelfs minister.

De vraag is of de Brusselse afdelingen van de politieke partijen in dit land ook deze keer aan de druk kunnen weerstaan. De federale regering gaat alvast niet de voorhamer bovenhalen, net omdat er ook een communautaire kant aan het dossier zit: gaat een door Vlaamse partijen gedomineerde federale regering een soort dictaat aan Brussel opleggen? Dat ligt moeilijk voor de MR, en dat heeft minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA) goed begrepen. Want zelfs een gewone meerderheid in de Kamer hoeft niet om een eerste stap te zetten, zelfs een gewoon koninklijk besluit zal al een hele grote stap in die richting zijn. Maar dan breng je de Brusselse MR dus in grote moeilijkheden.

Alleen, de evidente vraag die iedereen zich gisteren in de Kamer, in de wandelgangen na de ferme speech van de premier stelde: “Als het nu niet kan gebeuren in Brussel, wanneer dan wel?”