In Vlaanderen gonst het van de geruchten dat Groen en Open Vld steeds dichter tegen elkaar kruipen: de kopstukken hebben het steeds vaker over ‘een blauw-groene motor’. Maar in Franstalig België is het toch een heel ander verhaal: Ecolo staat er bepaald vijandig ten opzichte van de MR, en omgekeerd. Vreemd genoeg is de N-VA nog steeds de geprefereerde bondgenoot van MR.

Wie dacht dat de twee gangmakers van een nieuwe blauw-groen as, Bart Somers (Open Vld) en Kristof Calvo (Groen) openlijk de liefde voor elkaars partij gaan zingen, komt bedrogen uit. Vandaag in een dubbelinterview in De Morgen nemen ze wat afstand van de verhalen van een ‘blauw-groene motor’. De geruchten daarover, een op til zijnde federale en Vlaamse alliantie tussen Groen en Open Vld, houden de Wetstraat al een tijdje in de ban.

Er was eind 2018 Bart Tommelein (Open Vld), die de term liet vallen in De Standaard, er was Meyrem Almaci, die het bij newsmonkey twee keer expliciet herhaalde, en daarna viel het niet meer te stoppen: een duidelijke ‘rapprochement’ tussen twee partijen die zich als ‘progressief’ en ‘optimistisch’ in de markt zetten en allebei mikken op een kapitaalkrachtig, hoogopgeleid publiek. De ene benadert het wat economischer, de ander wat ecologischer, maar als het over pakweg gender, migratie, mobiliteit of ecologie gaat, verschillen beide partijen niet heel veel van elkaar.

Het Mechelse model

En het ‘Mechelse model’ lijkt daarbij zaligmakend: een stadscoalitie, een kartel, tussen Somers en Calvo, dat glansrijk de verkiezingen won in Mechelen op 14 oktober. Dat de groenen op de gezamenlijke lijst een gigantisch aantal zitjes wegvraten van de liberalen wordt daarbij snel met de mantel der liefde toegedekt. In Gent kostte dat de sp.a het burgemeesterschap, in Mechelen was de groene winst in het kartel veel minder zichtbaar door de gezamenlijke stap vooruit.

Opvallend: Kristof Calvo dook daarop ook in Oostende en Gent op, om coalities te maken met de liberalen. Calvo staat binnen Groen ook bekend om z’n meer ‘liberale’ standpunten, tegen een meer uitgesproken linkse vleugel binnen de partij.

Een dergelijk verhaal zou na de verkiezingen van mei 2019 niet helemaal van de pot gerukt zijn: een sterke winst (nu al in de peilingen) zet Groen vanaf dan mee in de driver’s seat. De groenen mikken echt op regeringsdeelname, en daarbij zijn de liberalen aan Vlaamse kant blijkbaar de preferente partner, eerder dan de socialisten.

Wat een ploeg ??? 1e gemeenteraad #Mechelen met 25 raadsleden voor onze stadslijst #2800love @BartSomers pic.twitter.com/lcbBrSCBw2

— Kristof Calvo (@kristofcalvo) 2 januari 2019

‘Kies je voor Open Vld, dan krijg je er Groen gratis bij’

Alleen wordt het verhaal opvallend genoeg ook aangeblazen door de N-VA. Die zien wel iets in een dergelijke vijand: ‘kies je voor Open Vld, dan krijg je er gratis Groen bij’. Het is een redenering die de Vlaams-nationalisten langs rechts kan versterken: twijfelende liberalen kunnen evengoed bij N-VA terecht, zo bewezen de afgelopen verkiezingen sinds 2010.

Net daarom nemen Somers en Calvo nu wat gas terug: te dikke vrienden worden nog voor mei 2019 heeft electoraal alleen maar nadelen.

Maar er zit nog een flinke haar in de boter van een blauw-groen verhaal: de Franstalige kant. Niet toevallig zegt Calvo in datzelfde interview dat voor Groen maar één as echt belangrijk is, die met Ecolo. De Franstalige groenen delen federaal zelfs een fractie met Groen, beide partijen werken in Brussel ook zeer nauw samen. En toch zijn het behoorlijk andere partijen, ideologisch dan.

Want waar Groen in Vlaanderen een sterke linkervleugel heeft, maar tegelijk vlotjes met liberalen coalities maakt, is Ecolo uitgesproken links in Wallonië en Brussel. De relaties met de MR zijn ronduit slecht te noemen, tussen Ecolo voorzitters Jean-Marc Nollet en Zakia Khattabi en premier Charles Michel, de feitelijke leider van de Franstalige liberalen, is niet veel liefde te bespeuren. Met name het feit dat de MR in zee is gegaan met de N-VA van Theo Francken, voor Ecolo echt de baarlijke duivel, wordt hen zeker door Khattabi zeer kwalijk genomen.

Voor Ecolo is er weinig tot geen verschil tussen Vlaams Belang en N-VA. Dat zusterpartij Groen op een hele reeks plekken in Vlaanderen lokaal in coalitie is gegaan met die N-VA, valt daar maar heel moeilijk te begrijpen. Zeker in Brussel is de N-VA de gezworen vijand van Ecolo.

De MR heeft banden met CD&V, met cdH en … met N-VA

De MR smeedde de afgelopen jaren heel andere banden. Er is historisch de band met Wouter Beke en CD&V. Die blijft ook na alles wat federaal gebeurde met de regering intact. Zo stelde niemand bij de overgang van Michel I naar Michel II de post van de eerste minister in vraag. Bij een mogelijke coalitievorming na mei 2019 kijkt de MR dus naar Beke, niet naar Khattabi.

Een tweede alliantie is al even logisch: die met de cdH van Benoît Lutgen. Die kieperde in 2017 de PS uit de Waalse regering en haalde de MR binnen. Elio Di Rupo, voorzitter van de PS, wil nooit meer iets te maken hebben met de ‘verraders van de cdH’. Ook Lutgen zal dus na mei 2019 z’n eerste telefoontjes naar Michel doen, niet naar Khattabi of Di Rupo.

Bovendien was er de afgelopen dagen in Franstalig België de interessante boeklancering van Alain Destexhe. De MR-senator is dan een buitenbeentje in z’n partij, maar opvallend was toch dat N-VA-kopstuk Theo Francken er opdook. Niet toevallig natuurlijk: ook Destexhe pleit voor een veel strenger migratiebeleid. Maar er is toch meer aan de hand dan zomaar een beleefdheidsbezoekje van Francken: binnen de MR is men niet blind voor de positie van de N-VA.

Want ook na mei 2019 hebben de Vlaams-nationalisten niet plots een pak meer potentiële partners aan Franstalige zijde. Ironisch genoeg is dus mogelijke electorale winst voor de N-VA, na de val van Michel I, niet helemaal slecht nieuws voor Michel en co. Want met wie anders dan hen kan Bart De Wever (N-VA) komen onderhandelen? Nogmaals, dergelijke telefoontjes zullen veel sneller binnen lopen, dan een plots berichtje van of naar Khattabi of Nollet op verkiezingsnacht.