Net toen iedereen dacht dat Kris Peeters (CD&V) en Laurette Onkelinx (PS) van het federale toneel verdwenen waren, zijn beiden plots kandidaat voor de job van Europees Commissaris.

Wat gebeurt er precies? De PS schuift expliciet Laurette Onkelinx naar voor als “de perfecte kandidaat voor de job van Europees Commissaris”. En er is de nog opmkerlijkere kandidatuur van Kris Peeters, vanmorgen nog op Radio 1. Peeters kon in dat gesprek honderd keer ontkennen dat hij kandidaat is, nu de geruchten volop circuleren, maar deed dat helemaal niet, integendeel: “Ik heb deze week een vertrouwelijk gesprek gehad met premier Charles Michel, voor de rest kan ik daar niets over zeggen.”

The big picture: België moet op korte termijn een Europees Commissaris sturen naar Ursula Von der Leyen, de nieuwe voorzitter van de Europese Commissie. De naam die volop valt, is die van Didier Reynders (MR). Het leek erop als niemand anders écht die post wilde claimen, en de bijhorende prijs wilde betalen van straks minder ministerposten te hebben. Maar nu zijn er dus plots anderen in het spel.

Details: Voor de onverwachte kandidatuur van Laurette Onkelinx (PS) komt het er vooral op aan om de bijsluiter te lezen. De PS laat immers expliciet weten dat ze “niet tegen Reynders zijn”, maar “graag aan de vraag van Von der Leyen beantwoorden, en ook een vrouw sturen”. Met andere woorden: er lijkt een akkoordje in de maak tussen PS en MR, maar publiek willen de Franstalige socialisten toch minstens doen alsof ze de strijd aangegaan zijn voor ‘hun’ Onkelinx. Die had in het voorjaar nog, in tranen, het einde van haar politieke loopbaan aangekondigd. Ondertussen heeft ze wel nog heel het Brusselse regeerakkoord onderhandeld, dus zo’n afscheid is relatief.

Tussen de regels: Interessanter is de case van Kris Peeters. Die kroont zichzelf tot kandidaat, door te onthullen dat hij “een vertrouwelijk gesprek heeft gehad met Michel”. Waarom?

• Peeters heeft het er bijzonder moeilijk mee om ‘zomaar’ Europees parlementslid te worden, hij gaat gewoon voor elke mogelijke topjob die langs komt.
• CD&V heeft nochtans een kater aan het Europees Commissiariaat overgehouden: Marianne Thysssen moest en zou die post in 2014 krijgen, waardoor de christendemocraten ten koste van uitgerekend Kris Peeters het premierschap lieten liggen. Maar wat leverde dat precies op? Veel zichtbaarheid of impact had Thyssen niet in die vijf jaren.
• Vraag is dus waarom CD&V nu opnieuw die prijs zou willen betalen. Want wie de Europees Commissaris levert, verliest dure punten om iemand anders minister te kunnen maken. Alles wijst erop dat Peeters niet voor zijn partij rijdt, maar voor zichzelf.

De grote vraag? Wat wil CD&V eigenlijk? Want opvallend is dat Peeters telkens opnieuw zich in de media werkt over het dossier. “Ik ga geen uitspraken doen over personen, dat is niet gepast. Dat zou de procedure nog bemoeilijken”, zo stelde hij. Om daarna doodleuk toch een uitspraak te doen: “Als u het mij vraagt zou het beter zijn dat het een Vlaming is.” Maar is dit standpunt ook het standpunt van de partij, of speelt Peeters soloslim? Iedereen zwijgt voorlopig als vermoord.

Is Peeters een geloofwaardige piste? Het lijkt onwaarschijnlijk dat Peeters, na een forse nederlaag in Antwerpen in 2018 en daarna een klap in 2019 op de Europese lijst, nu nog ‘beloond’ wordt door z’n eigen partij. Bovendien moet voorzitter Wouter Beke (CD&V) dan diametraal ingaan tegen z’n ‘vriend’ en vertrouweling, premier Charles Michel (MR). Want die heeft toch al duidelijk een plan: zijn partijgenoot Reynders moet naar Europa. Moet dat allemaal wijken voor de persoonlijke ambities van Peeters? Onwaarschijnlijk.

Wat nu? Het is duidelijk dat het schouwspel over de aanduiding van een Europees Commissaris niet erg verkwikkend is voor de Wetstraat en het imago van de politiek. Het lijkt alsof politici, in tijden van politieke crisis, vooral bezig zijn met hun postje. Een snelle beslissing dringt zich dus op. De kansen van Reynders blijven daarbij huizenhoog.