661 dagen. Zo lang duurde het in de Wetstraat, voor er, sinds de val van Michel I op 9 december 2018, opnieuw een volwaardige regering haar intrek neemt op het federale niveau. Wat voorligt, de Vivaldi-coalitie, start onder een heel moeilijk gesternte: nergens in de onderhandelingen toonde deze ploeg al dat de samenwerking gestoeld is op een duidelijk onderliggend verhaal. Daarom hoeft De Croo I zeker niet gedoemd te zijn: uit de teksten die lekken, spreekt zeker een duidelijke ambitie. Alleen zal er veel nodig zijn, om en cours de route genoeg politieke kracht en samenhang te vinden. Extern slijpt de oppositie ondertussen de messen.

In het nieuws: De Croo I is een feit.

De details: Gisterenavond raakten ze rond met een begroting, vannacht met het akkoord, vanmorgen met de postjes.

• “De federale regering stimuleert en bundelt alle positieve krachten in een sfeer van solidariteit en samenhorigheid. Met een aanpak die verenigt in plaats van verdeelt, verbindt in plaats van spanning en tweedracht zaait.”
• Het is een opvallende passage in het nieuwe regeerakkoord, dat straks aan dit land wordt gepresenteerd. België wordt wakker vanmorgen met een nieuwe regering, en een nieuwe premier: de 44-jarige Alexander De Croo (Open Vld) gaat het land leiden. Dat is geen verrassing: de Oost-Vlaamse liberaal was de topfavoriet.
• Zo komen de zeven Vivaldi-partijen, (PS, MR, Ecolo, CD&V, Open Vld, Vooruit en Groen, in volgorde van grootte) toch succesvol uit deze onderhandelingen, die echt tot op het gaatje gingen:
  • Vandaag nog zijn er partijcongressen bij alle zeven de deelnemers.
  • Morgen al komt er de eedaflegging en de regeerverklaring in het Europese halfrond, omdat daar iedereen van de Kamer past, met coronamaatregelen.
  • Vrijdag dan zijn er debatten, in de Kamer.
  • Zaterdag is er dan de vertrouwensstemming, en kan Vivaldi, of liever, De Croo I, dan van start gaan.

The big picture: Wat voor regering wil De Croo I worden? Wel qua sfeer ademt ze optimisme en vooruitgang uit, én positivisme. Plus een heel pak dure beloftes.

• De inleidende tekst zegt het dus: “Positieve krachten bundelen, in een sfeer van solidariteit en samenhorigheid”, en ook “een aanpak die verenigt, in plaats van verdeelt”.
• Dat leest meteen als het “verbindende project”, dat ook paars-groen in Gent is: het is niet de enige keer in de tekst dat men wel kan zien waar men de mosterd haalt. Ook daar zet men zich met dergelijk project fel af tegen het “verdelende” van N-VA en Vlaams Belang, de grootste oppositiepartijen aan Vlaamse kant.
• De regering De Croo wil:
  • “vastberaden het land zo snel mogelijk uit de crisis loodsen“,
  • “een breed project, met een sterke toekomstambitie zijn”.
  • “‘De wereld na corona’ mag niet gewoon een wereld zijn zonder het virus. Het moet een wereld zijn waarin iedereen haar of zijn leven in alle vrijheid vorm kan geven.”
  • “Een dynamische en performante economie, een efficiënte en emanciperende sociale zekerheid en een innovatief en modern milieubeleid zijn de beste manieren om daartoe te komen.”
• Onder de slogan, “Het land in beweging krijgen“, heeft de regering meteen ook zes assen uitgebouwd:
  • Voor de socialisten, een solidair land: “Een land waar we niemand achterlaten, iedereen naar waarde schatten en tegen tegenslagen beschermen. Gezondheid is daarin fundamenteel. Het is ons hoogste goed.”
  • Voor de liberalen, een welvarend land: “België moet een land zijn waar werken en ondernemen loont”. En ook: “De regering zal werken belonen, de meest kwetsbare groepen op de weg naar werk begeleiden en tegen 2030 een werkzaamheidsgraad van tenminste 80 procent bereiken.”
  • Voor de groenen, een duurzaam land: “België schrijft zich volledig in in de klimaatambities van Parijs en in de Europese Green Deal. Het is de ambitie om tegen 2030 de broeikasgasuitstoot met 55 procent te verminderen en tegen 2050 ons klimaatneutraal te maken.”
  • Voor de ‘harde lijn’ van de regering, een veilig land: “We breiden het snelrecht uit en zorgen ervoor dat straffen effectief uitgevoerd worden. We versterken de politie en geven de burgemeesters meer armslag.”
  • Voor de ‘softe kant’ van de regering, een land van samenwerking en respect: “We zetten in op politieke vernieuwing door de hand te reiken naar nieuwe participatievormen en burgerinitiatieven. Basisregels van het politieke leven, zoals het statuut van parlementsleden of de kieswet, zullen onderdeel uitmaken van een voorstel van hervorming zodat politiek in ons land ethischer wordt.”
  • Internationaal tenslotte, een sterke stem in Europa en de wereld: “Als stichtend lid en gastland van de belangrijkste instellingen van de Europese Unie, bevestigt België haar uitgesproken pro-Europees engagement.”
  • Opvallend puntje hierbij overigens, in de tekst: “Ons land streeft naar een rechtvaardige aanpak van asiel en migratie. We voeren een humaan beleid voor mensen die bescherming nodig hebben, en een correct terugkeerbeleid. Op het Europees niveau eist België een eerlijke verdeling van de verantwoordelijkheden en van de lasten.”

Wat we al observeerden zover: Alexander De Croo trotseerde net ook even de pers, in een verklaring met Paul Magnette (PS) aan z’n zijde, op de trappen van het Egmontpaleis.

• Die sfeer, die nieuwe context, die andere communicatie, zette De Croo ook meteen door op z’n eerste persmoment, samen met coformateur Paul Magnette, die hij erg amicaal tutoyeerde, en bedankte “voor zijn humor, op de moeilijkste momenten van de onderhandelingen“.
• De Croo lastte daar zowaar een ode aan België in, in z’n eerste publieke optreden als premier. “In wat voor een prachtig land leven wij, als we de handen in mekaar slaan. En waar we meer dan ooit zaken kunnen bereiken, als we het samen doen.” Magnette stond er minzaam met de obligate glimlacht naar te luisteren, als de man door wiens handen de Zestien net geglipt waren.
• Een schoonheidsfoutje, een slip of the tongue, waarbij hij de vorige premier “Sophie Michel” bedankte, was meteen veelzeggend: de bedoeling van deze regering moet zijn om alvast communicatief een veel blijvendere indruk na te laten.
• “Ik besef dat veel mensen sceptisch zijn, dat ze zeggen ‘eerst zien en dan geloven’. Ik heb daar respect voor, ik versta ze. Het is aan ons om hard te werken, om te bewijzen, met de voeten op de grond, dat we kunnen leiden”, zo voegde De Croo toch ook een tikje realiteitszin toe aan het geheel.
• Om het helemaal modern te maken, en meteen toch in z’n rol van premier te stappen, voegde hij er zowaar nog een quote van Michael Jordan, de basketlegende aan toe: “Talent wins games, teamwork wins the championship.”

De essentie: De euforie bij de zeven partijen is groot. Een akkoord over de cijfers was nochtans hard bevochten.

• Uiteindelijk eindigt heel de Vivaldi-oefening aan de lage kant, qua meeruitgaven, met een totaal van 3,2 miljard extra nieuw beleid. Het is vooral een akkoord om elkaar niet te veel te gunnen, wat ook niet helemaal gek is in de gruwelijke budgettaire context.
• Want elke meeruitgave zal toch vroeg of laat betaald moeten worden. Voorlopig zitten er ook maar twee nieuwe taksen in het regeerakkoord: een digitaks die de grote (Amerikaanse) spelers zal treffen, én een taks die multinationals een minimumbelasting zal doen betalen. Dat laatste moet voor de OESO, en eigenlijk ook voor de Europese Commissie: België kan niet langer een sluiproute voor multinationals blijven.
• Maar hoeveel beide gaan opbrengen: niemand die het echt weet. Maar evident zijn constructies om dergelijke giganten te laten betalen nooit: meestal gaat de vogel dan vliegen.
• Wat Vivaldi wel weet: wat ze extra gaan uitgeven:
  • 2,3 miljard voor het optrekken van de laagste pensioenen, én verhoging van de minimumuitkeringen.
  • 1 miljard voor een transformatiefonds, digitalisering van de overheid, en het spoor.
  • 1,2 miljard voor de witte sector, die loonsverhoging krijgt: iets wat al in het parlement gestemd was.
  • 900 miljoen meer voor politie, justitie en veiligheid, plus ook iets extra voor het leger.
  • Nog kleinere maatregelen zoals goedkopere kinderopvang, meer voor mantelzorgers, en ouderschapsverlof na geboorte dat verdubbelt.

En nu, die partijcongressen? Vannacht zijn ze geland op een tekst: die moet worden goedgekeurd.

• Eerst een praktische opmerking: er is wel bijzonder weinig tijd voor de leden van de zeven Vivaldi-partijen om nu dat regeerakkoord deftig te verwerken. De teksten zijn er immers nog niet, en vanavond al zouden de partijen verzamelen blazen.
• De vraag is hoe men omgaat met dat gebrek aan basisdemocratie. Zeker omdat verschillende partijen toch mogen rekenen op een kritische achterban, die vragen heeft bij heel het Vivaldi-project, is dat meteen een serieus pijnpunt.
• Dat gezegd zijnde: dat er op een partijcongres écht een opstand zou ontstaan tegen regeringsdeelname zou zeer verwonderlijk zijn.
  • Bij CD&V: de christendemocraten zijn een partij van kritische leden, maar geen rebellen: uiteindelijk plooit iedereen zich daar naar de macht. De kritische burgemeesters dreigden bijvoorbeeld “niet naar het congres te gaan”, als ultiem verzet: dat vat het wel ongeveer samen.
  • Bij Vooruit: daar wordt geen enkele tegenstand verwacht, eerder een applauscongres voor Rousseau.
  • Ook bij Open Vld verwacht: een staande ovatie, met een nieuwe premier zowaar. In een hoekje zullen een aantal hardcore fans van ‘Team Egbert’ toch met groot afgrijzen straks een paars-groen-CD&V-project moeten slikken. Maar een handjevol boze burgemeesters, die de inhoudelijke beloftes niet vergeten zijn, kan dat de feeststemming verpesten?
  • Bij Groen: vervelend voor de partij van de basisdemocratie, dat gebrek aan teksten. Maar ook dat zal de pret niet drukken: een lange procedure zal volgen, en daarbij zal voorzitter Meyrem Almaci (Groen) kleur moeten bekennen: stapt zij in de regering?

Het bredere overzicht: Wie heeft nu, na zestien maanden eindeloos onderhandelen, het spelletje federale onderhandelingen ‘gewonnen’?

• Het is in politiek altijd moeilijk om lijstjes te maken met ‘winnaars’ en met ‘verliezers’: het is een genuanceerd verhaal, met vooral vandaag een tussentijdse score, een tussenstand, terwijl het verhaal van dit gloednieuwe kabinet nog maar begint.
• Toch kan niet ontkend worden dat, zestien maanden na de stembusslag van 26 mei 2019, niemand nog ‘gelijk’ aan de start staat vandaag. Er zijn wel degelijk ‘winnaars’ en ‘verliezers’ van deze onderhandelingen. Wij overlopen ze van groot naar klein in de Kamer:

• N-VA:
  • Het huidige scenario is voor Bart De Wever (N-VA) dicht bij het slechtst denkbare: federaal helemaal buitenspel gezet, Vlaams wel nog verplicht om de regering te trekken, met twee partijen die ‘verraad’ pleegden. Dit was helemaal niet het plan.
  • Hoewel ze de verkiezingen verloren, had de N-VA één troef: de Vlaamse regering kon niet zonder hen gemaakt worden. Maar een cruciale keuze maakten De Wever en vooral Jan Jambon (N-VA), toen ze niet voor de socialisten, maar de liberalen kozen, om samen met CD&V de Vlaamse regering te vormen.
  • Alleen, die keuze bleek weinig waard. Al in november 2019 werd N-VA een eerste keer door haar coalitiepartner Open Vld ruw aan de kant geschoven, om een paars-groene coalitie te bouwen, die vervolgens mislukte omdat Gwendolyn Rutten (Open Vld) intern het premierschap niet gegund werd.
  • De Wever stak uiteindelijk zijn nek uit, eerst voorzichtig, in de periode van opdrachthouder Koen Geens (CD&V) in februari, en uiteindelijk zeer fors in juli en augustus, in een opdracht met Paul Magnette (PS).
  • Maar de banden die hij gesmeed had met Alexander De Croo (Open Vld) en Egbert Lachaert (Open Vld), van wie hij dacht dat ze klaar waren paars-geel te maken, bleken weinig waard: verwaarloosde De Wever deze zomer zijn voormalige blauwe gesprekspartners? Feit is: datzelfde duo duwde uiteindelijk N-VA in de hoek waar ze altijd voor gevreesd hadden: die van de isolatie in oppositie, naast Vlaams Belang.
  • En nu? De kansen in oppositie zijn voorlopig wel groot. Vivaldi is en blijft een gok van Open Vld en CD&V, die ingaat tegen de grondstroom van de uitslag in Vlaanderen én tegen de grote coalitiepartner. Dat maakt hen uiterst kwetsbaar in het centrum, zeker als die federale regering niet geloofwaardig zou blijken.
  • Het risico is tegelijk ook groot: hoe vermijdt N-VA dat ze in oppositie in de schaduw van Vlaams Belang komen te staan, of net te bruusk gaan proberen extreemrechts te overstemmen?
• PS:
  • De grote winnaar vandaag is de PS, die nu haar “droomcoalitie” krijgt, waar ze naar eigen zeggen “zo lang op moesten wachten”. Objectief gezien kan je er niet rond: de Franstalige socialisten domineren deze regering, in portefeuilles en in politieke keuzes.
  • Maar er zijn wel kanttekeningen. Het parcours van Paul Magnette (PS) de afgelopen maanden was niet vlekkeloos. Pas na eindeloos tijdverlies kon hij z’n basis zover krijgen nog maar te aanvaarden dat een gesprek met de N-VA nodig was. En cours de route zegde hij ook meermaals een gegeven woord op: niet goed voor relaties op lange termijn, of z’n reputatie qua betrouwbaarheid.
  • Opvallend bovendien: Laurette Onkelinx (PS) maakt nu al de basisanalyse, gisteren op RTBF, dat dit een “overgangsregering is”, naar “een ander België en een ander federalisme”. Een belangrijke kanttekening.
  • Binnen de PS leeft immers het besef dat er een structurele oplossing op tafel lag, én een betere sociale deal, die Magnette en De Wever maakten deze zomer. Dat tempert het enthousiasme daar stevig: met wie maak je dan straks aan Vlaamse kant nog een deal?
  • Alleen: de PS had haar achterban nooit klaargemaakt voor dergelijke deal. Dat Onkelinx nu al dit luidop zegt, toont aan dat die knop is omgedraaid.
  • En nu: De PS zal er alles aan moeten doen om deze coalitie stabiel te maken. Maar tegelijk is de heftige rivaliteit met de MR niet begraven, en is niets vergeten van wat Georges-Louis Bouchez (MR) allemaal heeft uitgevreten. Vraag is hoezeer vanuit de Keizerslaan zal worden “gewikt en beschikt”, hoe heftig die schaduw zal hangen over De Croo I.
• Vlaams Belang:
  • Dé winnaar van heel deze turbulente periode in de Wetstraat. Zij surfen op het antisystemisch gevoel: mensen zijn de politiek kotsbeu. Heel het schouwspel is het ultieme bewijs dat het niet meer werkt, dat er een soort ’tabula rasa’ nodig is.
  • Maar ook opvallend: ondanks een korte episode in de Vlaamse regeringsvorming en het ontvangst van Tom Van Grieken (Vlaams Belang) op het Paleis, wordt door de partij op geen enkele structurele manier de bocht gemaakt om inhoudelijk de scherpe kanten eraf te veilen.
  • De optocht naar parking C van de Heizel was symptomatisch: er was daar veel ‘nieuw’ volk, niet enkel de typische, wat afschrikwekkende militanten van de partij. De optocht was ook aangekondigd als ‘coronaproof’, met wagens. Maar het eindresultaat was identiek met wat al jarenlang in de marginale IJzerwake gebeurt: een massa die slogans als “eigen volk eerst” scandeert.
  • En nu? Likkebaardend kijkt het Belang deze regering tegemoet. Maar ten gronde staat er toch meer op het spel. Kan het Vlaams Belang het leiderschap van de oppositie claimen? Zit er onder het laagje slimme oppositie van Barbara Pas (Vlaams Belang) meer qua inhoud, of houdt het daar op? En slaagt het Belang erin haar isolement, zeker naar de N-VA toe, te doorbreken?
• MR:
  • De onderhandelingen kantelden in november 2019 dramatisch, met de intrede van Bouchez, als nieuwe MR-voorzitter. Plots werden de Franstalige liberalen een onvoorspelbare en uiterst impulsieve speler in het complex geheel van regeringsvorming.
  • Dat de MR in oktober, met dank aan interne strubbelingen bij CD&V, het premierschap in handen kreeg, bleek een onwaarschijnlijk cadeau. Bouchez verzilverde dat maximaal: Sophie Wilmès (MR) kreeg de kans om met de Zestien, in volle crisis, haar naam en faam uit te bouwen, maar faalde jammerlijk.
  • Dat alles maakte van MR een partij die niets te verliezen had, maar achteruit moest leunen, saboteren, en wachten.
  • En nu? Vandaag blijft de MR met weinig achter: nog slechts twee ministerposten, en Wilmès die verdwijnt richting Buitenlandse Zaken. Inhoudelijk haalden ze geen hoofdbrokken binnen. Vraag is of Bouchez zich nu zal kunnen schikken naar die ondergeschikte rol, naar derde of vierde viool, in deze coalitie.
• Ecolo:
  • De groenen stonden maanden aan de kant, maar uiteraard had Ecolo zich in de zomer van 2019 al in de Waalse coalitie met de PS gewurmd.
  • Magnette beschouwde zo de groenen altijd als een valabele optie om op terug te vallen, maar tegelijk ook wat als het aanhangwagentje: de onderhandelingspositie van de groenen was altijd heel duidelijk, ze ‘mochten’ erbij.
  • Voorzitter Jean-Marc Nollet (Ecolo) toonde zich aan tafel af en toe feller, maar werd gisteren nog, tijdens het begrotingsoverleg, hardhandig de mond gesnoerd door Magnette: de gretigheid van de groenen om toch maar deel te nemen, ondergroef ferm hun positie.
  • Hun felst bevochten trofee is die van de kernuitstap. Maar ook die is niet waterdicht: Vivaldi kan straks, net als in andere symbolische dossiers voor andere partijen, komen weghalen wat het ooit ‘gaf’. De kleine lettertjes in dat akkoord sluiten een definitieve sluiting immers niet helemaal uit.
  • En nu? Ecolo is een speciale partij, met een erg principiële achterban. Hoe verteren zij straks die toch eerder magere onderhandelingspositie, en vooral, op langere termijn, het feit dat plots ook realpolitik een integraal deel van de regeringsdeelname zal vormen?
• CD&V:
  • Het netto resultaat vandaag is de grote keuze van voorzitter Joachim Coens (CD&V), die tegen z’n partijtop in het risico nam. Maar het netto resultaat oogt mager: de kernpunten die Coens moest binnenhalen, zijn er toch niet.
  • Het is uiteindelijk een liberale premier geworden, ondanks het grote veto van CD&V. Bovendien van een project dat in alles paars ademt, met socialisten en liberalen in de driver’s seat, en de rest als aanhangsel.
  • Van een uitgebouwde staatshervorming is geen sprake. Eerder een project dat begraven kan worden door een van beide vicepremiers, namelijk diegene aan Franstalige kant.
  • Bovendien dreigt de partij verscheurd te worden, tussen de Vlaamse regering, waar ze met N-VA in zit, en de federale, waarin zij als enige probeert die staatshervorming te redden van complete onbeduidendheid: het ‘moedige midden’ zit behoorlijk geprangd.
  • Komt daarbij dat de ‘garanties’ over de ethische kwesties dun zijn: hoe precies er in de abortuskwestie, eens de “experten” een advies hebben gegeven, een paars-groene meerderheid kan tegengehouden worden, is toch maar de vraag.
  • Bovendien kon de partij niet met haar traditie van rentmeesterschap aanknopen: Coens slaagde er blijkbaar niet in de sterkste stuurlui te overtuigen aan boord te blijven. Een nieuwe generatie zal nu de ministerbanken moeten gaan bevolken. Of die standhouden, en mee Vivaldi kunnen stabiliseren, moet nu blijken.
  • En nu? CD&V dreigt zo in een identiteitscrisis terecht te komen, en lijkt klaar om deel te worden van een bredere verkavelingsoefening. De Vivaldi-oefening, zeker als die wankel blijkt, kan die nog versnellen.
• PTB/PVDA:
  • Na een verkiezingsoverwinning surfen de communisten na zestien maanden mee op de golf van antipolitiek. Met Raoul Hedebouw en Peter Mertens hebben ze bovendien twee spitsen die scoren, en deze centrumlinkse regering verder vanop links gaan tackelen.
  • Vivaldi blijft een ‘minimale’ regering: in plaats van gul te zijn voor elkaar, hebben de zeven regeringspartijen vooral elkaar afgeblokt. Dat is kwetsbaar, omdat de socialisten, maar zeker ook de groenen, fel oppositie voerden tegen de Zweedse coalitie en een totale breuk met het verleden aankondigden. Maar die grote ommezwaai is er helemaal niet. Het blok van twaalf Kamerleden van PVDA zal niet nalaten om zout in die wonde te strooien.
  • En nu? Net als Vlaams Belang lijkt PVDA op geen enkele manier geneigd om zich klaar te maken om ooit deel te nemen aan de macht. Eerder wil de partij als een zweep blijven inbeuken op de linkervleugel van Vivaldi. Zeker aan Franstalige kant worden zij de meest serieuze oppositie.
• Open Vld:
  • De Vlaamse liberalen hebben er toch een zeer opvallend parcours op zitten in deze regeringsformatie. De Open Vld werd, na een initieel intreden in de Vlaamse regering, getekend door een zeer felle interne strijd, die leek heel de coalitievorming te gaan beslechten: het was de keuze tussen paars-geel of paars-groen.
  • Vandaag blijkt het tegendeel: het duo van Egbert Lachaert en Alexander De Croo is de heuse gangmaker geworden van een coalitie zonder N-VA, waarbij ze hun geheime ontmoetingen met De Wever in november, toen Gwendolyn Rutten exact dezelfde coalitie wilde maken, graag zo snel mogelijk willen vergeten.
  • De eindbuit is behoorlijk spectaculair: voor het eerst sinds Guy Verhofstadt (Open Vld) leveren de liberalen opnieuw de eerste minister, met een coalitie die niet erg verschilt qua samenstelling van toen.
  • Het is vooral die visibiliteit van de Zestien waarvan de liberalen nu moeten hopen dat die het verschil maakt. De budgettaire toestand is dramatisch, en met nog een flink pak meeruitgaven dreigt het onvermijdelijk een belastingregering te worden: iets waar de Open Vld onder Lachaert net een breuk mee wilde maken, om meer ‘puur blauw’ te worden.
  • En nu? Lachaert plant een vervelling van zijn partij. Hoe die naar rechts kan gekanteld worden, in een centrumlinkse coalitie waarbij ze de premier leveren, is een raadsel. Bovendien heeft Open Vld nu het gewicht van de coalitie op zich genomen met twaalf zetels, met alle risico’s van dien.
• Vooruit:
  • De Vlaamse socialisten zitten niet in hun droomcoalitie. Voorzitter Conner Rousseau (Vooruit) zag veel meer graten in een samenwerking met de N-VA, wat een breder sociaal akkoord opleverde. In een uitbarsting aan tafel noemde hij Vivaldi zelfs een “coalitie van losers“.
  • Maar die houding had meer te maken met de frustratie over het oneindige bochtenwerk van onder meer de Vlaamse liberalen, die maanden aarzelden Vivaldi te maken, of de destructieve houding van Bouchez op elke mogelijke oplossing. Uiteraard kan een socialistische voorzitter niet ontevreden zijn met een centrumlinkse coalitie, die bovendien het socialistische stokpaardje van de pensioenen verhogen versterkt.
  • Het strafste wat Rousseau deed, was het profiel van de Vlaamse socialisten helemaal bijvijlen, van de kneusjes van de Wetstraat onder voorganger John Crombez (Vooruit) naar een partij waar een zekere trots op het parcours van de voorzitter overheerst.
  • En nu? Kan Vooruit dat nieuwe elan omzetten in soortgelijk regeringswerk? Daarvoor is de casting essentieel, maar op dat vlak laat Rousseau angstvallig niet in de kaarten kijken.
• Groen:
  • Meyrem Almaci en co stonden maanden aan de kant, toen de paars-gele pogingen elkaar opvolgden. Maar de opluchting was gigantisch, toen in augustus uiteindelijk bleek dat de liberalen eindelijk klaar waren om samen persberichten te sturen, en later zelfs een heuse regering te vormen.
  • Zestien maanden na een verkiezingsuitslag die smaakte als een bittere pil, want nauwelijks vooruitgang terwijl de partij wekenlang op hoge peilingscijfers leefde, wordt zo toch eindelijk de ambitie waargemaakt.
  • Of de groenen daarbij veel hebben binnengehaald, is maar de vraag: Vivaldi blijft in de eerste plaats de kunst elkaar niet al te veel te gunnen. Zeker op vlak van klimaatgeloofwaardigheid zal deze regering straks alle zeilen moeten bijzetten.
  • En nu? Als kleinste partner zal het zoeken zijn naar een plaats, een eigen identiteit. Vergeet daarbij niet dat Groen eind vorig jaar bijna in twee gedeeld werd in een woelige voorzittersverkiezing: die spanningen zijn nooit helemaal weggegaan. Ze hangen samen met de vraag of de voorzitter in de regering stapt.
• cdH:
  • Maandenlang twijfelden de christendemocraten van het cdH of ze wel wilden deelnemen aan de macht. Voor corona kon dat niet. Daarna waren ze beschikbaar voor zowat alles, en stelden ze zich constructief op.
  • Maar CD&V liet toe dat hun ‘familie’ koudweg buitengezet werd (ze zaten ook niet op één lijn over abortus), waarna Maxime Prévot (cdH) mocht opkrassen.
  • Veel oppositie zal er niet verwacht moeten worden van cdH: dat kan moeilijk, als centrumpartij, die lang mee aan tafel zat.
• DéFI:
  • Met twee Kamerzetels weegt deze partij nog minder.
  • Bovendien schreeuwde het voormalige FDF vooral moord en brand over paars-geel, met N-VA erin, maar zijn ze altijd, als links-liberale partij, voorstander geweest van Vivaldi. Zeker met een zo minimaal mogelijk programma over staatshervorming.
  • Van deze partij zal dus nauwelijks tegenstand komen.