Februari vorig jaar werd het lang verwachte circulatieplan voorgesteld. Het zou Leuven opdelen in 6 zones om zo het verkeer in de binnenstad te verminderen. Het verkeer zou moeten omrijden via de ring om de bestemming te bereiken. De dag na de autoloze zondag trad het eerste deel van het plan in werking. Meteen kwam er protest langs alle kanten. We zitten nu vlak voor de inwerkinstreding van de nieuwe zones en de tegenkanting is nog steeds even groot. Eens kijken hoe dit komt.

Dit community-artikel is geschreven door Michiel Heleven.

Inspraakloos

De plannen voor het circulatieplan lieten al lang op zich wachten. Verschillende bewoners werden daarop gevraagd naar hun meningen en wensen. Maar toen ik langs ging bij vele handelaars in de binnenstad klonk overal hetzelfde: “Onze mening werd niet gevraagd”. Het is dan ook opmerkelijk dat niemand van al de zaken die ik bezocht heb gevraagd was om zijn of haar mening voor een plan dat zo ingrijpend is. De stad Leuven heeft inderdaad wel naar wat bewoners geluisterd, maar het zal niet verbazen dat dit vooral dezelfde mensen waren achter Straten vol Leuven.

Ook een andere belangrijke groep werd niets gevraagd, de studenten die zo talrijk aanwezig zijn in Leuven, kregen geen enkele vorm van inspraak. Het resultaat was duidelijk. Nog voor de inwerkingtreding van de eerste fase waren er reeds 1500 klachten, waardoor ze enkele kleine aanpassingen hebben doorgevoerd.

Geen plaats meer voor de auto

Het doel om de auto compleet uit de binnenstad te weren wordt dan wel mooi voorgesteld in kleurrijke boekjes en met bewerkte foto’s van spelende kinderen en fietsende ouderen op de drukste straten van Leuven, maar de uitwerking is desastreus. In het boekje wordt dan ook niets meer gedaan dan telkens op paternalistische wijze verkondigd dat men maar de fiets of bus moet nemen in plaats van de auto, die als een boos monster in de stad voorgesteld wordt.

Er is niets mis met het proberen te beperken van overbodig autoverkeer, maar de genomen maatregelen hier in Leuven doen sterk denken aan een onnodig spelletje auto pesten. Zo is de parking aan het Hogeschoolplein vervangen door enkele nietszeggende petanquebanen en werd in een van de laatst overblijvende tweerichtingsstraten een gevaarlijk obstakel geplaatst, waar zelfs geen uitsparing is gemaakt voor de fietsers.

De foto’s van brandweerwagens en andere dienstvoertuigen die zich vastrijden en daardoor later komen gaan dan ook al vlot over de verschillende protestpagina’s. Maar ook aan de parkeerproblematiek komt er dan ook geen einde. Mensen die de peperdure bewonerskaart aanschaffen hebben daardoor nog steeds geen enkele zekerheid op een parkeerplaats in hun zone.

Klimaat neutraal

Dat men eerst een plan opstelt en naderhand pas begint met het meten van de verkeersstromen kan op zijn minst bizar genoemd worden. Maar de uitwerking van het plan leidt tot nog veel meer absurde situaties. Het is dan ook vreemd dat een stad die zo hamert op het feit dat ze klimaat neutraal wilt zijn auto’s vaak verschillende kilometers laat om rijden en in de file staan. Op een jaar kan dit wel tellen op vlak van onnodig verbruikte brandstof en bijhorende uitstoot.

Dat men de fiets wil promoten om zo klimaatneutraal mogelijk te zijn is logisch. Maar dit doen ten koste van de mensen die hun auto nodig hebben is een foute manier. Zeker als deze zorgt voor veel meer overlast en uitstoot dan ervoor. Ook mensen die de weg nog niet kennen in Leuven moeten nu enorme omwegen rijden als ze even verkeerd zitten. Even omdraaien is onmogelijk gemaakt door alle eenrichtingsstraten.

De fietsers, noch de voetgangers zijn geholpen met dit plan. En dat dit plan ervoor zou zorgen dat er minder autogebruik is in de binnenstad is ook een illusie. Het verkeer wordt dan wel door kleine eenrichtingstraten geloodst met een hoop omwegen, maar het is er nog steeds. Dit komt omdat men geen enkel alternatief aanbiedt zoals randparkings met shuttlediensten of andere structurele oplossingen. Aan het probleem dat bussen op smalle straten gevaarlijke situaties creëren voor fietsers en voetgangers wordt dan ook niets gedaan. Dit is dus zeker geen doeltreffende manier om mensen te doen overstappen op de fiets voor korte afstanden.

Uplace

Waar het Leuvense stadsbestuur zich altijd opwierp als beschermer van de Leuvense handelaars tegen het Uplace project, laat het diezelfde handelaars nu in de koude staan. Ze werden allereerst niet gehoord, wetende dat dit plan een grote verandering voor ze zou betekenen. Maar ze moeten nu ook alle gevolgen van dien dragen. Want nu het voor vele mensen enorm moeilijk gemaakt is om de binnenstad te bereiken, lopen de handelaars daar ook broodnodige omzet mis. Het is jammer dat een stadsbestuur zoveel macht heeft om het de Leuvense handelaars zo moeilijk te maken. Leuven heeft haar handelaars dan ook onderworpen aan een plan dat nog veel gevaarlijker is dan Uplace en de consumenten naar andere, meer autovriendelijke steden doet verdwijnen. Even stoppen voor de winkel zit er dan ook niet meer in. Ook is het aantal shop&go plaatsen bijna lachwekkend laag en de 30 minuten parkeertijd is ruim onvoldoende. Dat de handelaars dit voelen werd al in verschillende artikels besproken. Maar naar het aanhoudende protest wordt niet geluisterd. Schepen Robbeets deed zelfs ronduit lacherig over de terechte onrust van vele zelfstandigen.

Luxestudent

Maar niet alleen de handelaars zijn een slachtoffer. Toen bij de eerste week van het academiejaar heel Leuven tot middernacht vaststond, werd dit de schuld van de zogenaamde ‘luxestudent’ genoemd. Het was blijkbaar onacceptabel dat ouders hun studerende kinderen en de bijhorende spullen gingen afzetten voor hun kot. Sommigen vonden dat studenten blijkbaar enkel met de trein hun hele hebben en houden mogen verhuizen. Niet alleen de binnenstad stond vast, ook de met flitspalen versierde ring, die niet gemaakt is om dergelijke hoeveelheden te slikken stond vast.

Maar vooral voor de studenten in de autoluwe zone wordt het moeilijk. Zo mogen ze er zelfs niet meer kortstondig parkeren aangezien ze niet over een bewonerskaart beschikken. Studenten kunnen niet meer even wat spullen op hun kot zetten zonder daarvoor een boete te riskeren. En dat er beboet wordt vanaf de eerste dag werd snel pijnlijk duidelijk. Mensen reageerden verbaasd wanneer ze een boete achter hun ruitenwisser vonden, terwijl ze niet eens wisten dat ze iets fout gedaan hadden. Het stadsbestuur en de politie traden vanaf dag 1 ongemeen hard op en toonden geen genade voor mensen die nog niet op de hoogte waren van de aanpassingen. Ook voor toeristen is dit een reden om weg te blijven uit Leuven.

Toekomst

Dat er met vele belanghebbende groepen zoals handelaars, ouderen, studenten en mensen die minder mobiel zijn geen rekening werd gehouden is alvast duidelijk. Maar de toekomst van het plan is onduidelijk. De evaluatie werd onder aanhoudende kritiek van de oppositie reeds 6 maanden vervroegd. Maar de vraag is maar hoelang de Leuvense handelaars deze situatie kunnen volhouden. Als de klanten en toeristen op termijn wegblijven is een herziening van het plan meer dan nodig. Het circulatieplan volledig stopzetten zou de beste beslissing zijn. Ook het geld dat nu in nutteloze en amateuristische projecten zoals de bordenbomen, parkeerzitbanken en de rest van de campagne wordt gestoken zou beter aangewend worden om de straten –waar menig fietser zijn banden al op heeft stuk gereden- beter te onderhouden.

We mogen ook de vraag niet vergeten of het plan in de eerste plaats nodig was, want in tegenstelling tot sommige grootsteden was er in Leuven weinig sprake van een echte verkeersproblematiek in de binnenstad. Files zoals nu in de Tiensestraat waren onbestaande. De problemen deden zich eerder voor op de ring, waar nu al reeds vaak file was. Met het circulatie plan zal er nu nog meer verkeer over diezelfde ring moeten. Samen met vele anderen hoop ik dat het plan naar de prullenmand wordt verwezen of dat er een ander plan in de plaats komt waarbij men wel de burgers en handelaars inspraak geeft. Maar persoonlijk denk ik dat men de verkeersstromen die voorheen voor bijna geen problemen zorgden gewoon met rust laat. Het promoten van de fiets is een goede zaak maar dit moet niet ten koste gaan van de mensen die hun auto moeten gebruiken. Er waren betere opties om alternatieven aan te bieden in plaats van de automobilist weg te pesten uit Leuven.

In ieder geval hoop ik dat de situatie snel verbetert. Want het doet me pijn als student van deze mooie stad om te zien dat de levendige straten veranderen in bossen vol verkeers- en verbodborden met handelaars die hun klanten zien wegtrekken naar andere steden.