De laatste piloot met Down

21 maart is de eerste dag van de lente, maar sinds 2006 staat deze dag wereldwijd ook in het teken van mensen met het syndroom van Down. In West-Vlaanderen vloog Oskar, een piloot met Down Syndroom, de zogenaamde Meridiaan van de Trisomie af. De stunt wil de aandacht vestigen op het debat rond prenatale screening vanaf de tiende zwangerschapsweek om onder andere het syndroom van Down vast te stellen.

Oskar, de ‘laatste piloot met Down syndroom’, vloog vanaf de luchthaven van Kortrijk-Wevelgem de Meridiaan van de Trisomie af, met achter zich een gigantische rood spandoek. De meridiaan is een denkbeeldige lijn op exact 3°21”0’ en verwijst naar Trisomie-21, beter bekend als het syndroom van Down. Een trisometrie is een erfelijke afwijking waarbij er van een bepaald chromosoom drie aanwezig zijn, in plaats van de gebruikelijke twee.

De vlucht, die werd uitgevoerd door een professioneel piloot, ging langs de meridiaan die elf West-Vlaamse gemeenten overspant, van Knokke-Heist tot Spiere-Heklijn. Op het moment dat het vliegtuigje overvloog, knipte de burgemeester in elke gemeente een symbolisch rood lint door. Ook lokale scholen sprongen op de kar. In Oostrozebeke waren de kinderen van de plaatselijke Ginsteschool in het rood gekleed om de feestelijkheid bij te wonen. In Knokke-Heist werd dan weer een groot rood hart gevormd dat zichtbaar was vanuit het vliegtuig.

Kleurensymboliek

Met de stunt hopen United Perfection en Bloedtest, de organisaties achter de actie, een genuanceerd debat rond ethische en emotionele dilemma’s die ontstaan bij medische technologische evoluties. Een voorbeeld van zo’n evolutie is de NIP-test, een prenatale screening die zwangere vrouwen kunnen laten uitvoeren vanaf de tiende zwangerschapsweek om onder andere het syndroom van Down te kunnen vaststellen. De rode kleur van de vlag verwijst enerzijds naar het bloed dat wordt getest, en anderzijds naar de kleur die gebruikt wordt om te verbeteren.

De laatste piloot met Down

De NIP-test is niet geheel onbesproken en roept een reeks ethische vragen. De organisatoren vertrekken vanuit de vraag of mensen er nog voor kiezen om beperkingen van hun (ongeboren) kind te aanvaarden of haast verplicht worden om een kind met een beperking te laten wegnemen. De “laatste piloot met het Downsyndroom” is een rechtstreekse verwijzing naar koppels die ervoor kiezen om een kind met het Downsyndroom te houden, slechts op weinig begrip kunnen rekenen in hun omgeving. Volgens Bloedtest is de gedachte dat er op korte tijd geen baby’s met Downsyndroom geboren worden, niet eens zo voorbarig. Steeds meer de focus leggen op perfectie en de drang om een mens zonder afwijkingen te creëren, zorgt namelijk voor minder diversiteit.
United Perfection hoopt met deze actie vooral jongeren te bereiken, omdat zij de toekomstige ouders zijn. Beide organisaties zijn van plan om binnen enkele weken naar het parlement te stappen en het debat op politiek niveau verder open te trekken. “Ondanks ongunstige weeromstandigheden, kunnen we van een geslaagde actie spreken”, zegt Kurt Declerq van United Perfection nog. “Vooral de dynamiek en mobilisatie in elke gemeente, straalde warmte uit. Wij hopen dat er snel een maatschappelijk draagvlak zal volgen.”

Meer informatie over Bloedtest vind hier.