België telt ongeveer 720.000 moslims waarvan 70 procent meedoet aan de ramadan. Een maand lang mogen moslims van zonsopgang tot zonsondergang niet eten en drinken, ook niet tijdens het werk. Volgens het Neutraal Syndicaat voor Zelfstandigen leidt dat tot frustraties op de werkvloer.
Het NSZ heeft 462 kleine ondernemingen ondervraagd over de ramadan. 64 procent van de vastende werknemers die fysiek werk verrichten, heeft een kleinere alertheid. Bij werknemers die bureauwerk leveren is er een gebrek aan alertheid van 6 procent.
Volgens Sofi Van Ussel, directeur van Unizo, is flexibiliteit binnen het bedrijf belangrijk. Zowel vastende als niet-vastende werknemers moeten respect hebben voor mekaar. “Het is belangrijk om begrip te tonen langs twee kanten. Als iemand vast, moet hij denken aan de noden van het bedrijf. Maar andersom ook: de vastende medewerker moet zich gewaardeerd voelen, anders geeft dat een averechts effect.”
Flexibiliteit
De vastende medewerker kan op verschillende manieren de ramadan draaglijker maken. Volgens het NSZ zorgt 6 procent van de werkgevers voor korte pauzes bij zwaar fysiek werk. “Vermits moslims overdag niet mogen eten en drinken hebben ze op zich geen behoefte aan een middagpauze. 22 procent van de ondernemingen staat dan ook toe dat moslimwerknemers hun lunchpauze overslaan en doorwerken, waardoor ze ook vroeger naar huis kunnen.”
Van Ussel gaat hier niet volledig akkoord mee omdat het het volgens haar juridisch niet kan. “Je bent als werkgever verplicht om een pauze te geven tijdens een werkdag. Als de werknemers liever gaan wandelen in plaats van aan tafel te zitten, is dat geen probleem.” Volgens haar is er wel ruimte voor glijdende uren, maar ook dat kan niet altijd. “In de bouwsector werk je bijvoorbeeld in een ploegensysteem en dat geeft weinig ruimte voor flexibiliteit.”
Volgens het NSZ neemt slechts 11 procent van de moslimwerknemers een maand verlof en 44 procent neemt af en toe een verlofdag tijdens de ramadan. Van Ussel laat vallen dat iedereen recht heeft om vakantie te nemen wanneer ze willen. “Tijdens de ramadan nemen niet veel vastende werknemers vakantie. Op het Suikerfeest daarentegen, wordt wel een verlofdag ingezet.”
Commentaar
Vasten tijdens de ramadan is nog steeds een eigen keuze, maar dat wil niet zeggen dat niet-vastende collega’s hier altijd akkoord mee gaan. Collega’s kunnen gefrustreerd raken omdat moslims anders worden behandeld en meer flexibiliteit krijgen tijdens de ramadan. “49 procent van de ondernemingen zegt dat hun andere werknemers nog nooit negatief hebben gereageerd op een collega die de ramadan volgt, bij 51 procent werd er soms negatief gereageerd,” aldus het NSZ.
Volgens Van Ussel ligt de focus vooral op doelstellingen halen. De kwaliteit van het werk mag niet lijden door de ramadan. “Binnen Unizo merk ik geen verschil op: vastende werknemers halen hun doelstellingen en de kwaliteit van hun werk gaat niet naar achter.”
Het moet leuk blijven
Unizo vindt het belangrijk om geen uitstapjes te plannen tijdens deze maand, maar soms kan je er niet veel aan veranderen. “Moslims willen de bedrijfsgeest niet laten lijden door het vasten. Wij hadden eerder een picknick gepland zonder erbij stil te staan dat het dan ramadan zou zijn. Het waren onze moslimcollega’s die erop stonden om het door te laten gaan.” Van Ussel laat ook vallen dat de vastende werknemers ook wat lekkers meenemen voor de collega’s, zelfs als ze het zelf niet mogen eten.