De wasbeer is een Noord-Amerikaanse exoot die het erg goed doet in West-Europa. Hij eet alles en verkiest bosrijke en waterrijke omgevingen.
Steeds vaker horen we over exotische planten en dieren die na uitzetting door mensen in ons fauna & flora terechtkomen. De wasbeer of Procyon Lotor is ongetwijfeld de meest bekende exoot. We kennen ‘The Coon’ al van tv en cartoons zoals South Park. Hij komt nu voor overal in Europa. Hij is er nu ook in België en Nederland. Onze nieuwe kleine beer is obsessief bezig met een eeuwige queeste naar warmte en voedsel. De komische boef komt soms erg creatief uit de hoek. Hij verkiest bosrijke en waterrijke omgevingen. De wasbeer is een roofdier uit de familie van kleine beren. Het is de meest algemene wasbeer en komt oorspronkelijk uit Noord-Amerika. De Procyon Lotor is niet verwant aan de wasbeerhond. Deze andere exoot komt ook steeds vaker voor in onze regio’s en dankt zijn wereldwijde opmars ook aan medewerking van de mens. Zowel de wasbeer als de wasbeerhond werden oorspronkelijk gekweekt om hun vacht. Davy Crocket ‘King of the wild frontier’ droeg een wasbeer-muts in de gelijknamige film. De wasbeer en de wasbeerhond hebben overeenkomsten in hun het gezichtsmasker. Beide soorten verplaatsen zich over grote afstanden. Het zijn beiden alleseters en echte opportunisten. Wasbeerhonden behoren echter tot de hondachtigen en wasberen zijn een berensoort. Als ze elkanders pad kruisen kan dit leiden tot gewelddadige conflicten. Veel mensen vinden wasberen grappige dieren. In het vroegere Oost-Duitsland werden ze opgevoerd bij politieke bijeenkomsten. De beertjes mogen van geluk spreken. Ze hebben een knuffelig uiterlijk en droevige ogen, hierdoor spelen ze goed in op menselijke emoties. In verschillende Duitse steden loopt het debat over deze nieuwe migrant hoog op.
In Japan werd deze indringer voornamelijk door privé eigenaars uitgezet. Mensen kochten de beestjes vaak impulsief aan zonder enige voorkennis. Vaak werden de dieren vrijgelaten in de natuur na hun eerste levensjaar. Wasberen zijn ontembaar en na een eerste levensjaar worden ze vaak onhandelbaar. Ook zijn ze extreem nieuwsgierig en tasten voortdurend hun omgeving af met hun handen. Zowel aan handen als voeten hebben ze 5 tenen waardoor ze erg handig zijn. De beertjes ruiken en horen extreem goed. In de Duitse steden Kassel en Leipzig wonen er honderden in het stadscentrum. Bij ons worden ze al jaren waargenomen in de Belgische Ardennen en voerstreek.. In Nederland zijn ze al gezien bij verschillende grensgebieden met Duitsland en de Belgische Ardennen. De wasbeer is direct herkenbaar aan het karakteristieke zwart-met-witte gezichtsmasker en ruige, zwart geringde staart.. Het masker valt extra op door de grijze strepen die erboven en onder lopen. Ze worden hierdoor in Amerika vergeleken met bandieten. De beertjes zijn erg opportunistisch en maken vaak gebruik van schuur en zolder voor schutting van kou. Uit Duitsland komen er steeds vaker meldingen van wasberen die in huizen inbreken om daar de warmte op te zoeken. Soms verwijderen ze gewoon pannen van daken. Een wasbeer gebruikt meerdere verblijfplaatsen. Meestal slaapt de wasbeer overdag in ondergrondse holen, boomholten of verlaten vogelnesten, soms op aanzienlijke hoogte. Ook verlaten holen, omgevallen bomen en ruimtes tussen rotsen worden gebruikt en zelfs in riolen en schoorstenen brengen ze de dag door. Meestal gebruikt maar één wasbeer een verblijfplaats, met uitzondering van vrouwtjes met hun jongen.Wasberen leven meestal in kleine groepen. De dieren hebben een activiteitengebied waarbij de woongebieden van verscheidene dieren meestal overlappen.. De woongebieden van mannetjes overlappen daarentegen nauwelijks met elkaar. Meestal overlapt het woongebied van een mannetje met één tot drie vrouwtjes.. Niet verwante dieren mijden elkaar in het algemeen. Stadswasberen in Leipzig of Kassel in Duitsland blijken in andere patronen te leven als wasberen op het platteland of in een bosrijke omgeving. Ze leven op veel kleinere oppervlakten en lijken territoria te delen met andere groepen. Deze omnivoren vinden voedsel op overschot in een stad.
Observatie in Canada heeft aangetoond dat wasberen bepaalde patronen hebben leren herkennen. Ze wisten altijd wanneer de vuilniszakken werden buitengezet en bleken nog actiever, inventiever en handiger te zijn dan hun soortgenoten in de wilde natuur. Ze zijn ook erg goed in het vinden van warme plekjes. Ook heeft onderzoek aangetoond dat mannelijke wasberen vaak hun regio verlaten. Ze verplaatsen zich soms over erg grote afstanden op zoek naar nieuw territorium en nog belangrijker een partner. Hierdoor verkleint ook de kans op incest. Wasberen krijgen veel kinderen. Ze planten zich snel voor, breiden hun territorium constant uit en ze eten echt alles. Dit verklaart hun wereldwijd succes. Uit monstering in Canada is gebleken dat stadswasberen vaak minder lang leefden als dieren in het wild. Ze hadden last van welvaartsziekten . Dit zou te verklaren zijn door de vaak ongezonde voeding die ze in stedelijke omgevingen bijeenscharrelen. Wasberen zijn vooral ’s nachts actief, maar soms komen ze overdag tevoorschijn. Ze zijn regelmatig in de schemering aan te treffen.
Op dit moment passeren duizenden wasberen de grens vanuit Duitsland naar Nederlands en Belgisch Limburg De wasbeer komt eraan. Hij lijkt onvermurwbaar.