‘Regeren met de PS? Ondenkbaar.” N-VA-voorzitter Bart De Wever windt er geen doekjes om: hij wil dat deze ploeg verder doet, ook na de verkiezingen van 2019. Hij is tevreden met het regeringswerk en bevestigt ook wat iedereen al weet: het begrotingsevenwicht in 2018 is niet meer haalbaar. Maar veel belangrijker: hij legt z’n kaarten op tafel voor de lange termijn. En de keuze is simpel: verder regeren zonder de PS, of opnieuw de communautaire oorlog.
“Een regering zonder de PS is al een staatshervorming op zich.” Het zijn woorden van Didier Reynders, die in 2007 aanbood aan Yves Leterme (CD&V) en diens kleine kartelpartner N-VA om de PS toen te dumpen. Het plannetje ging niet door: zowel de kleine N-VA als de kleine cdH gingen toen dwarsliggen en de PS kwam er toch weer bij.
Maar diezelfde slogan is vandaag eigenlijk de baseline van deze coalitie, als je het vanuit N-VA-logica bekijkt. Het is in essentie waar het om draait: de PS buiten houden en heel het land zo hervormen, zonder de socialisten.
In een interview met Martin Buxant van L’Echo laat Bart De Wever in z’n kaarten kijken voor 2018 en 2019. Voor ’18 is het simpel: hij wil absoluut burgemeester blijven in Antwerpen, want dat doet hij doodgraag. Dat wisten we al langer. Maar hij geeft vooral een inkijk op hoe het federaal verder moet.
“Juiste koers van deze regering voor veiligheid, asiel en het sociaal-economische”
Want voor ’19 is het de eerste keer dat hij het zo duidelijk zegt. “Deze centrum-rechtse regering houdt zich bezig met veiligheid, met asiel en met het sociaal-economische op de juiste manier. Wij zijn er meer dan ooit van overtuigd, we regeren nooit meer met de PS. Dat is opnieuw een stap van 25 jaar achteruit zijn, en daar is gewoon geen sprake van.”
En dus is het volgens De Wever een “hele simpele keuze”: “Ofwel doen we verder zonder de PS, als de kiezer het toelaat. Ofwel, als de kiezer eist dat we opnieuw met de PS moeten discussiëren, komen we met ons communautair programma.”
De consequentie is meteen ook dat in de verderzetting van deze coalitie, een Michel II, er geen communautaire eisenbundel van de N-VA komt. De deal met de MR om het communautaire in ‘de frigo’ te houden, blijft met andere woorden van kracht en zou zelfs nog eens voor vijf jaar verlengd kunnen worden. Ook die positie is spectaculair: voor een partij waar de onafhankelijkheid van Vlaanderen de core business was, is vandaag het veiligheidsbeleid en migratie minstens even belangrijk.
“Tevreden met het werk, behalve op één punt: de begroting”
Want De Wever onderstreept het: hij is “tevreden met het regeringswerk”. En dan neemt hij z’n bocht, over een gevoelig onderwerp. Want naar eigen zeggen is hij “op één punt niet tevreden”: de begroting. De Wever geeft toe dat hij op meer had gehoopt, dat de begroting in 2018 in evenwicht had moeten zijn. Maar dat is niet langer haalbaar.
Het is de eerste keer dat hij dat openlijk toegeeft, ook al is het al weken duidelijk in de Wetstraat dat het ‘evenwicht in 2018’ opgegeven zou worden. “We hadden ons structureel tekort met jaarlijks 0,6 procent van het bruto binnenlands product (bbp) moeten verminderen, maar in realiteit (laat ons eerlijk zijn) hebben we de voorbije twee jaar telkens slechts 0,3 procent gedaan. Dus, dat gaat zeer traag en het is lastig. Op dit moment onderhandelt de regering over de begroting voor 2017, en volgens mij zouden er moeilijke beslissingen moeten worden genomen.”
Besparingen bij Maggie
Het evenwicht komt er trager, maar hoeveel trager, dat is nog steeds de inzet van discussies binnen de regering. Daarbij zet De Wever druk: hij wil verder besparingen, met name in de gezondheidszorg. Maar dat ligt niet voor de hand met de coalitiepartners. “We willen te allen prijze nieuwe belastingen vermijden. Dat zou dodelijk zijn voor de economie. Dus, we willen besparen, maar bepaalde partijen rond de regeringstafel delen onze mening niet”, richt hij z’n peilen op CD&V.
Maar zoals gezegd, die besparingen, daarvoor heeft hij vooral de gezondheidszorg op het oog. Maggie De Block haar departement dus. Die gaf al aan niet nog meer te willen besparen. De Wever valt haar aan: “Ik vind dat een vreemde redenering voor een liberale politica. Als we naar de evolutie van de overheidsuitgaven kijken, zie je duidelijk dat de sociale zekerheid het grootste probleem en de grootste uitdaging vormt. Als we de sociale zekerheid en de gezondheidszorg niet hervormen, zoals we dat gedaan hebben met de pensioenen, dan gaan we enorme problemen krijgen. Zeggen dat de uitgaven in de gezondheidszorg mogen blijven stijgen, zonder rekening te houden met de economische groei, is een aberratie.”
Ook over z’n voorstel om ook in België de noodtoestand te kunnen afroepen, blijft De Wever pal staan: “Er is daar niets abnormaals aan. In Frankrijk, Groot-Brittannië, Nederland en Spanje hebben ze al zo’n wettelijk kader. En als je naar de situatie in Frankrijk kijkt, zie je dat het daar veel verder gaat dan wat wij voorstellen.”