“Nee, ik ben niet gelukkig en dat is dik oké.” Woorden die blijven hangen op een warme zomeravond. Woorden die ook in een koele wintermaand hun waarde niet verliezen. De woorden van een jongere die diep is neergevallen, maar ook opnieuw is opgestaan. Soms loopt het leven immers net dat tikkeltje anders dan verwacht.

Riadh Bahri vertelt in Depressief? Loser! over zijn depressie. Een zwarte hond noemt hij het zelf, een metafoor die door Churchill werd geïntroduceerd. Een zwarte hond, want een depressie is en blijft een vies woord. Het is niet de eerste keer dat hij over die zwarte hond verhaalt. In juni sprak hij er reeds openhartig over in een reportage uitgezonden door Koppen. Na de reportage, nu ook het boek.

11 juni 2015

De reportage Jong en depressief laat menigeen niet onberoerd, dat is onmiddellijk duidelijk. Massale reacties op Twitter en Facebook, krantenartikels en een aangrijpend interview. Riadh Bahri en Phara de Aguirre weten op een beklijvende wijze te tonen wat een depressie met je leven doet. Ze tonen hoe het is om als jongere diepongelukkig te zijn. Bahri, een jonge gast die in de fleur van zijn leven hoort te zijn, vertelt hoe hij diep vanbinnen al lange tijd aan het wegkwijnen is.

Bahri is de eeuwige losbol en grapjas, zowel thuis als op het werk. Hij fluit door het leven met een stralende lach. Toch wordt het in de zomer van 2014 lastig om die glimlach op zijn gezicht te toveren. Panische huilbuien versperren steeds vaker de weg. Tot hij op een dag echt breekt en zelfs acteerkunsten en make-up niet meer kunnen baten.

Zijn verhaal is niet het enige verhaal. De cijfers spreken boekdelen: 1/5 jongeren kampt met psychische problemen. In de reportage worden de cijfers even opzij gezet en geeft men een gezicht aan die zwarte hond.

11 december 2015

6 maand later rollen de tranen opnieuw over mijn wangen. Bahri laat aan de hand van zijn dagboekfragmenten zien wat een depressie met een mens doet. Het zijn fragmenten die hij neerpent in de periode dat het helemaal niet goed gaat. Het zijn fragmenten die je diep raken. Het zijn fragmenten die tonen hij uitzichtloos hij zich voelde. Over die dagboekfragmenten reflecteert hij nu, een jaar na datum, in z’n boek. Hij geeft extra uitleg bij gedachten van toen en geeft zo een ongegeneerde kijk in zijn ziel.

Het is alvast geen page turner. De verhalen die te lezen zijn, blijven nazinderen. Het toont hoe onnoemelijk groot verdriet kan zijn. Maar het toont ook dat het oké is om af en toe ongelukkig te zijn. Het toont de veerkracht die hij bezit. Een veerkracht die ieder van ons bezit. Soms diep verborgen in een berg die ellendig en onmetelijk lijkt te zijn.

Spoiler!

Intussen is Riadh Bahri opnieuw te zien en te horen in Het Journaal. Een spoiler noemt hij het zelf. We weten immers dat bij hem het verhaal min of meer goed eindigt, maar dat is niet bij iedereen het geval. Dat wordt ook duidelijk in het boek. Vele jongeren kwijnen weg in een spiraal die uitzichtloos lijkt.

Zonder hulp is het te lastig om hun leven verder uit te bouwen. Het leven wordt een ware sisyphusarbeid. Eens boven rolt de steen opnieuw naar beneden en kan het zwoegen opnieuw beginnen. De grens tussen net niet lukken en net wel is klein. De weg naar beneden is al te snel gemaakt, de weg opnieuw naar boven is lang en vraagt veel inspanningen.

Hoop en liefde

Depressief? Loser! is een boek waarin verleden en verdriet centraal staan. Bahri neemt je mee op zijn levenspad. Hij praat openlijk over zijn jeugd, zijn gezin en zijn gevoelens. Wetende dat hij sommige mensen pijn zal doen. Beseffende dat hij zaken vertelt die door velen liever verborgen gehouden worden. Dat doet hij onbeschaamd: hij beschrijft de troebele relatie met zijn vader. Een understatement. Hij vertelt hoe de relatie met zijn toenmalige vriend ten einde loopt, mede door die zwarte hond. Hij vertelt over de dood van zijn zus en de impact die zo’n groot verdriet met zich meebrengt.

Toch is het ook een boek waarin hoop en toekomst hun opwacht maken. Een boek over hoop die hij koestert, maar ook hoop die hij uitstraalt. Broodnodige hoop voor vele duizenden jongeren.

Een boek over de onvoorwaardelijke liefde voor zijn moeder. Liefde die hij meermaals benoemt, maar meer nog liefde die je tussen de regels door kan lezen. Ook zij is een sterke vrouw. Een vrouw waar hij terecht fier op kan zijn. En zij kan en mag fier zijn op haar jongste zoon.

6 jongeren

Bahri vertelt niet alleen zijn eigen levensverhaal. Hij presenteert ook het verhaal van 5 andere jongeren. Elk een eigen weg bergaf en terug bergop. Eén eigenschap hebben ze alvast gemeen: alle 6 zijn ze beresterk. Het zijn stuk voor stuk bijzondere mensen met een nog meer bijzonder verhaal. Verhalen over jongeren die in hun jonge leven te veel hebben meegemaakt. Fantastische mensen, want zij hebben toch de moed gevonden om de moeilijke periodes die hun leven domineren, te tonen.

De anonimiteit willen ze behouden: niemand hoeft te weten dat zij hun verhaal vertellen. Ze zijn bang dat ze hun ouders en vrienden zullen kwetsen. Ze zijn bang om de ware toedracht van hun zwarte hond met heel Vlaanderen te delen. Ze vrezen de reacties. Ook zij zijn jong, zoeken een job, proberen een leven uit te bouwen. Een teken dat ook bij hen het taboe nog leeft.

Boek voor dummies, gids voor iedereen

Helaas zijn er te veel jongeren die de problematiek ervaren. In het boek krijgen ze een naam: Steph, Yousra, Johan, Sophie, Bram en Riadh. Maar in onze maatschappij vallen ze vaak door de mazen van het net. Ze verliezen de voeling met hun omgeving en met de maatschappij in het algemeen. Ze gaan al dan niet onbewust niet in op afspraakjes. Ze verbreken het contact met hun omgeving. Een confrontatie met hun omgeving impliceert immers vaak ook een confrontatie met die zwarte hond. Ze voelen zich “veilig” in een cocon bestaande uit een sofa en een bed. Toch hunkeren ze naar dat ene berichtje, die ene sms, die ene vorm van aandacht. Familie en vrienden die tonen dat ze gemist worden. Het besef dat iemand aan hen denkt. Het verschil tussen een dag in bed huilen of je net dat tikkeltje beter voelen.

Wie echter elke vorm van contact met zijn omgeving verliest, valt in een nog diepere put. Voor hen wacht alleen de eenzaamheid, een stille doder. Net daarom kan Depressief? Loser! “een boek voor dummies” zijn. Voor mensen die het zelf meemaken, kan het een houvast zijn: die zwarte hond wordt heus wel getemd. Bij sommigen is hij hardnekkiger en koppiger. De ene zal hem sneller aan de leiband kunnen houden, de andere zal aanvankelijk vaak tegen de grond gesmakt worden. Misschien kan zijn verhaal dat ene duwtje in de rug geven om toch hulp te zoeken, die “hondentrainer” toch toe te laten. Het duwtje dat ook Barhi nodig had.

Voor de naasten kan het een gids zijn. Een gids die je meeneemt naar de diepste dalen van de ziel. Een gids die toont waaronder je naasten lijden. Wat moet ik doen en wat niet? Depressief? Loser! laat je binnenkijken in de psyche van iemand die doodongelukkig is. Lees dit boek en je zal begrijpen welke schade een zwarte hond kan aanrichten.

Wondere wereld

Hij blijft misschien voor altijd die ene journalist die een depressie overwon. Hij blijft misschien eeuwig die ene journalist die op televisie én in een boek zijn diepste dalen toonde. Maar hij blijft werkelijk die grote kleine held. Voor de duizenden jongeren die zelf een zwarte hond moeten temmen. Voor de omgeving, die vaak de pijnlijke beten van die zwarte hond moet ondergaan. Voor iedereen.

Een welgemeende dankjewel om ons binnen te loodsen in je “wondere” wereld. Een wereld waarin niemand lang wil vertoeven. Een wereld die veel kapot heeft gemaakt. Maar een wereld die vele mensen heel wat zal bijbrengen.