De Persgroep neemt de bladen Humo, Story en TeVe Blad over, samen 65 man personeel. Het is de zoveelste consolidatie in de papieren sector. Blogger Maarten Corten maakte een duidelijk overzicht van die verschraling, die uiteraard ook een felle journalistieke impact heeft gehad.

In elke industrie die in een krimp zit, is het een logische stap: schaalvergroting. Op die manier druk je de kosten: je deelt meer diensten en creëert synergie. De papieren media is in die zin niet anders dan andere sectoren.

In die zin komt de verkoop van de Sanoma-bladen aan de Persgroep niet echt als een verrassing: de Finse groep wilde weg uit België en de enige geïnteresseerde koper was de groep van Christian Van Thillo. Ze hebben immers flink wat print en kunnen zo verder synergie creëren. De eerste stap is meteen al genomen, de redacties verhuizen naar de hoofdzetel in Kobbegem, alleen Humo blijft nog even waar ze zit.

“Een quasi-duopolie”

Maar uiteraard is wat economisch misschien logisch lijkt daarom journalistiek nog niet toe te juichen. Blogger Maarten Corten, onderwijsmedewerker bij het Institute for Media Studies aan de KU Leuven, schreef er een interessante blogpost over. Hij lijstte op hoe het printlandschap de laatste 25 jaar drastisch verschraalde. Van 6 uitgevers van kranten schieten er nog 2 over, van 13 magazine-uitgevers nog 6.

“In 1990 kenden we nog een behoorlijk divers mediaveld met dertien verschillende uitgevers, waarbij de dagbladmarkt verdeeld was over zes verschillende huizen. Hoewel het toenmalige mediaveld al het resultaat was van fusies en verdampte merken, opereerden de verschillende spelers nog relatief autonoom”, schrijft Corten. “Vandaag, 25 jaar later, zien we een heel ander beeld met een multimediaal quasi-duopolie rond Mediahuis enerzijds en De Persgroep anderzijds. Als we enkel naar de dagbladen kijken, kunnen we het suffix ‘quasi-‘ zelfs volledig achterwege laten.”

“Schrappen, indalen, samenwerken… Eindsom is altijd dezelfde: minder of kleinere redacties”

“Die mediaconcentratie is er gekomen via verschillende convergentiestrategieën, zoals merken schrappen (bv: Het Volk), merken indalen in andere merken (bv: De Gentenaar in het Nieuwsblad, De Nieuwe Gazet in Het Laatste Nieuws) of samenwerkingen tussen uitgevers (Corelio en Concentra in Mediahuis). Welke strategie er ook wordt toegepast, de eindsom is altijd hetzelfde: een gelijke of grotere redactionele output, geproduceerd door minder of kleinere redacties.”

Die beweging is duidelijk voelbaar: kranten zoals Het Nieuwsblad, Gazet van Antwerpen, Het Belang van Limburg en De Standaard delen sport, nationaal nieuws, buitenlands nieuws en zelfs regionaal nieuws. Vooral dat laatste is op het terrein héél voelbaar: in veel gemeenteraden volgt nauwelijks nog één, maximum twee journalisten de werkzaamheden. Want Het Laatste Nieuws en De Morgen doen niet hetzelfde via hun ‘synergie’. Daarbij komt nog een extra uitwisseling van nieuws met de Nederlandse kranten van De Persgroep: het buitenlands nieuws wordt aangeleverd door onder meer De Volkskrant.

Volgens Corten doet die mediaconcentratie wel enkele alarmbelletjes rinkelen. “Kan de diversiteit aan standpunten nog gewaarborgd worden in een duopolie? En hoe zit het met de krachtverhoudingen tussen content-aanbieders, distributeurs en consumenten? Die vragen durf ik niet beantwoorden. Het is me wel duidelijk dat een beweging van dertien relatief autonome uitgevers naar zes – waarvan drie grote spelers intens én crossmediaal verweven zijn met elkaar én met andere mediaspelers, … – tot kritische vragen noopt.”

En Corten voegt er nog één kritische vraag aan toe: “In hoeverre kan een mediaveld geloofwaardig pleiten voor een inperking van de openbare omroep, terwijl ze intern de concurrentie kapot convergeert?” Corten heeft het daarbij over de hoorzittingen in het Vlaams parlement, waar de paar overgebleven grote mediaspelers kwamen pleiten voor een kortgewiekte VRT.