Benen toeknijpen, honderd keer naar de wc lopen en véél drinken: als je ooit al blaasontsteking hebt gehad, dan ken je die routine wel. En tegen blaasontsteking, daar is maar één middel voor: drinken. Of niet, want als je ’t wel vaker hebt, dan heb je misschien al gehoord van cranberrysap. Dat zou bijna-magische krachten hebben en blaasontstekingen in een wip verhelpen. Maar dat klopt echt niet, zegt een expert aan newsmonkey.

Als je een vrouw bent tussen de twintig en de vijftig, dan heb je letterlijk vijftig procent kans om al minstens één keer in je leven de joy van een blaasontsteking te beleven. Dat knijpende gevoel in de buurt van je lady parts, daar wil NU vanaf, en dus drink je water alsof je leven ervan afhangt. En als je googelt, dan blijkt er nog een magische oplossing te zijn: veenbessensap.

Een blaasontsteking is in de meeste gevallen een infectie van de slijmvliezen op de blaaswand. Eén op de twee vrouwen, veel meer dan mannen, krijgt er minstens één keer in haar leven last van. Da’s een anatomische kwestie: onze urinebuis is gewoon korter én zit dichter bij de anus. Bacteriën moeten dus een kortere weg afleggen en dan is het sneller bingo.

Om de bacteriën uit je lijf te krijgen moet je ze uitplassen, vandaar het advies om veel water te drinken. Maar hoe langer dat duurt, hoe kleiner de kans dat dat lukt. Dus sprint je maar asap naar de dokter. Tenzij dat advies over twee glazen veenbessensap echt waar zou zijn. Werkt het echt, twee glazen per dag?

Superfood

Veenbes, da’s een zogenaamde superfood. Slecht voor bacteriën (vooral e-Coli) en een quasi-mirakel tegen blaasontsteking, zo lijkt het als je wat op het net rondsurft. En er zijn ook heel wat argumenten die in de goede richting wijzen. Zo bevatten veenbessen inderdaad veel zuren, iets waar bacteriën slecht tegen kunnen. Daarnaast zijn het ook suikerbommetjes en zitten ze tjokvol flavanolen (zogenaamde proanthocyaniden, een werkende stof die eiwitten afbreekt). Die laatste twee zouden er voor zorgen dat de bacteriën die blaasontsteking veroorzaken niet kunnen blijven ‘plakken’ in je urinebuis.

Klinkt goed, en uit een onderzoek van Ruth G. Jepson van de universiteit van Edinburgh in 2004 en 2008, bleek ook dat veenbessensap drinken preventief kon werken tegen blaasontsteking, voor mensen die er vaker last van hebben. Voor alle duidelijkheid: Jepson deed zelf geen onderzoek maar checkte alle onderzoeken op wetenschappelijke correctheid, een meta-analyse. En daaruit concludeerde ze dat de meeste onderzoeken een preventieve werking aantonen. Het ging wel om “een klein verschil”, geen grote medische mirakels dus.

Noppes

En daar komt dus dat goedbedoelde veenbessensap-drinken advies vandaan. Alleen deed Jepson in 2012 een update van dat onderzoek: ze voegde 13 studies toe die in de tussentijd waren uitgevoerd en daaruit klonk onomstotelijk het bewijs: njet, noppes, zilch. De hoeveelheid werkende bestanddelen in veenbessensap is gewoon te laag. Als je vaker last hebt van blaasontsteking, dan moet je dus naar de dokter.

Niks van aan dus, maar waar komen al die studies die wél een verband tussen veenbessen en blaasontsteking dan vandaan? Wel, het gaat echt om een preventieve werking: als je voldoende antibacteriële stoffen aanmaakt (of drinkt), dan kan dat soms een nieuwe infectie vermijden. Maar wie regelmatig prijs heeft, zal geen baat hebben bij een glas veenbessensap. Eens de infectie er zit, kan geen veenbes ertegen op. Zélfs niet in geconcentreerde capsules, zo blijkt.

Minstens vier glazen

Dat zegt ook Frank Van der Aa, Uroloog aan het UZ Leuven aan newsmonkey. “Er zijn weinig hoogkwalitatieve onderzoeken gedaan naar de invloed van veenbessensap. Er is geen geld om een onderzoek op te zetten waar genoeg mensen aan deelnemen. Voor voedingssupplementen doet zelfs de farma-industrie dat niet.”

Dat wil niet zeggen dat al die onderzoeken voor niets geweest zijn. “Er zijn wel wat kleinere effecten aangetoond. Zo is het inderdaad correct dat in veenbessensap een bepaald soort stof zit: proanthocyaniden, die bepaalde soorten eiwitten afbreken. Ze zorgen er ook voor dat de bacteriën niet blijven plakken aan je blaaswand.”

Het kan dus zeker geen kwaad. Al zegt professor Van der Aa er ook meteen bij dat je wel best even op het label kijkt. “Je moet het sap van Noord-Amerikaanse veenbessen hebben, geen andere.” Maar je moet er dan wel genoeg van binnen krijgen: “Vier grote glazen, verspreid over de dag. Dus niet vier ’s ochtends.”

Let op met wat je koopt

Je moet namelijk minstens 36 miligram van die eiwitten binnenkrijgen. Een voedingssupplement is dan misschien wel een goed idee? “Niet noodzakelijk. Er zijn namelijk verschillende testmethodes, die nogal uiteenlopende resultaten geven. Enkel diegene die met het D-MAC-systeem getest zijn, geven de juiste resultaten. Het verschil kan groot zijn: tien tot honderd keer minder werkende bestanddelen.” Opletten met wat je koopt dus.

Lang verhaal kort: als je graag veenbessensupplementen neemt, dan kan dat. Maar verwacht er niet te veel van want echt bestrijden, doen ze niet. En wie al een paar dagen met een blaasontsteking rondloopt gaat beter naar de huisarts. Een nierbekkenontsteking is namelijk nog véél moeilijker om te bestrijden.