Het CDU/CSU-blok in Duitsland, onder leiding van kanselier Friedrich Merz, wil de militaire rekrutering fors opdrijven. Door de aanhoudende spanningen met Rusland hoopt de regering het grootste conventionele leger van Europa op te bouwen. Daarbij ligt zelfs een controversieel voorstel op tafel: herinvoering van de dienstplicht via een lotingssysteem.
De Duitse Bundeswehr kampt al jaren met een tekort aan nieuwe rekruten. Minister van Defensie Boris Pistorius (SPD) probeert het tij te keren via vrijwillige campagnes, onder meer op sociale media. Maar de CDU vindt die aanpak niet genoeg en wil sneller resultaat.
Daarom ligt er nu een opvallend voorstel in het parlement: een “loterijproject” waarbij jonge mannen via een willekeurige selectie mogelijk verplicht worden opgeroepen voor militaire dienst. Pistorius noemde het idee een “lui compromis”, terwijl CDU-parlementslid Norbert Röttgen de minister beschuldigde van het “torpederen van noodzakelijke wetgeving”.
Jongeren en ouders ongerust
De publieke reactie op het voorstel is gemengd, maar vooral bij jongeren en hun ouders is er onrust. Veel mensen zien een loting als een oneerlijk systeem dat mensen willekeurig hun vrijheid kan ontnemen. Sommigen spreken van een “gok op het leven” van jongeren, zonder dat zij inspraak hebben in de beslissing.
Patrick Sensburg, hoofd van de Duitse reservistenvereniging, uitte zorgen over de uitvoerbaarheid van het plan. Volgens hem kan een loting de inspanningen om vertrouwen te winnen bij de bevolking juist ondermijnen.
Dienstplicht al sinds 2011 afgeschaft
Duitsland schafte de dienstplicht in 2011 af. Tijdens de Koude Oorlog was het echter jarenlang de norm: jonge mannen werden opgeroepen om de landsverdediging te versterken. Na de Duitse hereniging en het einde van de dreiging vanuit het Oosten, schakelde het land over op een kleiner professioneel leger.
De Russische inval in Oekraïne in 2022 veranderde het veiligheidsgevoel in Europa drastisch. Sindsdien pompt Duitsland miljarden in defensie, met als doel om tegen 2031 jaarlijks 40.000 nieuwe soldaten aan te trekken. Ter vergelijking: dit jaar worden er slechts 15.000 nieuwe rekruten verwacht.
Verplichte fitnesstest in 2026
Om het leger weer aantrekkelijk te maken, werkt de regering aan betere lonen, voordelen en carrièremogelijkheden. Tegelijk komt er vanaf volgend jaar opnieuw een verplichte fitnesstest voor 18-jarige mannen, wat gezien wordt als een eerste stap richting mogelijke herinvoering van de dienstplicht.
Toch is er nog geen consensus. Experts waarschuwen dat het jaren zal duren om een dienstplichtsysteem opnieuw op poten te zetten. Sommigen zien het als een noodzakelijke band tussen burger en leger, anderen vrezen vooral voor de inperking van individuele vrijheid.
Wat vaststaat: het debat over de rol van het leger en de inzet van jongeren in tijden van geopolitieke spanningen is terug van nooit echt weggeweest.