In de VS heeft de FDA, het agentschap dat toeziet op onder meer geneesmiddelen een sterke pijnstiller verboden. Omdat de voordelen niet langer opwegen tegen het risico op verslaving luidt het. De beslissing is vooral opvallend omdat meteen aangekondigd werd dat er nog morfinomimetica en opiaten zullen volgen. Door dat soort pijnstillers op voorschrift, zoals Oxycodon en Tramadol, zijn de jongste jaren duizenden doden gevallen en ze blijken bovendien de belangrijkste weg naar harddrugsverslaving te zijn. Ook bij ons.

Het middel dat nu verboden is in de VS, Opana (oxymorphone hydrochloride) van Endo International, is hier niet verkrijgbaar. Maar wat belangrijk is, is dat meteen door de FDA werd aangegeven dat er nog sterke pijnstillers die alleen op voorschrift verkrijgbaar zijn, zullen volgen.

Dingen als Oxycodon, Oxycontin, Oxynorm en Percocet (waar Prince aan verslaafd was) bijvoorbeeld. Voor ons land zijn er geen officiële cijfers, maar een rondvraag bij apothekers leerde ons dat ook in Vlaanderen steeds meer mensen die zware, verslavende pijnstillers nodig hebben. Ze spreken van “makkelijk een verviervoudiging” van het aantal voorschriften de jongste jaren.

Duizenden doden

Daarbij valt overigens aan te stippen dat in de westerse wereld er nog steeds acht keer meer mensen om het leven komen elk jaar door misbruik en overdosissen van pijnmedicatie en slaapmiddelen waar ze een voorschrift voor hebben dan door illegaal verkregen drugs. In West-Europa alleen vallen elk jaar meer dan 20.000 doden door een overdosis van een pijnstiller of een slaapmiddel waar een voorschrift voor is.

Het aantal doden door overdosissen pijnstillers is zelfs verviervoudigd in de VS de jongste tien jaar. Zowel in de VS als in Australië stellen ze een spectaculaire toename van het gebruik van die zware pijnstillers vast. Artsen schrijven die nu 10 tot 15 keer meer voor dan vijftien jaar geleden, een cijfer dat ook in Europa in die lijn blijkt te liggen.

We hebben het ondertussen over bijna 25.000 doden per jaar alleen in de VS door die verslaving aan door dokters voorgeschreven pijnstillers. Prince was één van hen. Michael Jackson ook.

Zes op de tien

Het probleem is dat die pijnstillers niet alleen erg sterk zijn, ze zijn ook bijzonder verslavend. Wat nu in de hele westerse wereld wordt vastgesteld is dat wanneer artsen stoppen met ze voor te schrijven aan patiënten omdat ze oordelen dat ze die niet meer nodig hebben in hun behandeling, tot 6 op 10 van de patiënten op zoek gaan naar die pijnstillers omdat ze er aan verslaafd zijn.

En waar een vraag is, ontstaat een aanbod. En pijnstillers met opiaten zoals “oxy” blijken bijzonder makkelijk te koop en te bestellen op het internet. Of ze worden gewoon gedeald. Een steeds groter wordende proportie van de handel van de Mexicaanse drugskartels maar ook de Italiaanse en Russische maffia is in dit soort pijnstillers.

In de VS en Australië zeggen officiële instanties nu ook dat er een rechtstreeks verband is tussen heroïnegebruik en overdosissen en het voorschrijfgedrag van artsen.

Tramadol

Het Amerikaanse CDC (Center for Disease Control and Prevention) zei in een rapport dat de toename in het voorschrijven en gebruik van pijnstillers op voorschrift van de jongste 15 jaar voor een groot stuk verantwoordelijk is voor een toename in het heroïnegebruik en het aantal heroïnedoden. Ook de Australische gezondheidsdienst AMA legde dezelfde link al.

Het gaat daarbij niet alleen om de zwaarste morfine-achtige pijnstillers: ook met de categorie waarin het beruchte Vicodin (of Tramadol zoals wij het kennen) zit, zijn er grote problemen. Ook die zijn erg verslavend.

De nieuwe junkie: rijker, blanker en met een pijn-verleden

In de VS, maar ook in de UK en Canada bijvoorbeeld, stellen ze vast dat de nieuwe heroïneverslaafde verschilt van de junkies van vroeger: blanker, rijker en in bijna de helft van de gevallen met een verleden van door artsen voorgeschreven, zware pijnstillers.