Steven Vandeput (N-VA) is vandaag nog minister van Defensie, maar hij won de sjerp in Hasselt en verkast dus naar de Limburgse hoofdstad. Bedoeling is dat hij vanaf januari daar fulltime burgemeester is, en er dus een nieuwe minister komt. Het meest logische is een herschikking: Defensie bij Theo Francken (N-VA) en dan een nieuwe naam lanceren voor Ambtenarenzaken en Administratieve vereenvoudiging. Liefst een vrouw uit Oost- of West-Vlaanderen.

Er kondigen zich twee wissels aan in de federale regering. Zowel Steven Vandeput (N-VA) als Pieter De Crem (CD&V) verdwijnen uit de ploeg van Charles Michel (MR) en worden vanaf januari burgemeester in respectievelijk Hasselt en Aalter. In de Vlaamse regering zit er een wissel aan te komen voor Bart Tommelein (Open Vld). Als die effectief burgemeester wordt van Oostende, en die kans is toch groot, kan hij moeilijk anders dan vanaf januari die job fulltime te gaan doen.

Geen enkele partij maakt haast om snel die wissels door te voeren. N-VA-voorzitter Bart De Wever gaf dat gisteren al aan. In de wandelgangen bij N-VA klonk het “dat die beslissing niet de komende dagen moet verwacht worden, eerder naar het einde van het jaar toe”. De partij wil vermijden dat Vandeput helemaal een ‘sitting duck‘ wordt, iemand die niets meer kan afdwingen.

Vandeput wil immers z’n erfenis veilig stellen en nog één dossier afronden: de aankoop van de opvolger van de F-16’s. Al voor de verkiezingen gaven alle vicepremiers aan dat het dossier klaar is voor een beslissing, en dat die er nog deze legislatuur zal komen. Meteen kan Vandeput dan nog die beslissing symbolisch als pluim op z’n hoed steken.

Francken krijgt een ‘upgrade’ en dan een nieuwe vrouw op post staatssecretaris?

Vraag is dan wie vanaf januari nog minister mag worden voor de N-VA, voor amper vijf maanden. Meest logische is dat daar dan een nieuw gezicht gelanceerd wordt, met het oog op de verjonging. Maar dat hoeft niet absoluut op de post van Defensie, toch een ministerportefeuille. In 2014 maakte Theo Francken (N-VA) zich klaar om die post te nemen, Vandeput was eigenlijk de begrotingsspecialist. Maar in Limburg, waar Defensie een van de grootste werkgevers is, telt die bevoegdheid dubbel op politiek vlak. En dus werd Limburger Vandeput minister en Francken staatssecretaris.

Een scenario waarbij Francken de laatste vijf maanden een ‘upgrade’ krijgt en nog even de portefeuille van Defensie erbij neemt, is dus voor hemzelf een beetje een droom die alsnog uitkomt. Het is alvast het meest logisch, zo signaleert Het Laatste Nieuws. Het alternatief is een defensiespecialist van N-VA in de Kamer voor vijf maanden als puur ‘vakminister’ te benoemen: ofwel Peter Buysrogge ofwel Karolien Grosemans. Maar vraag is of die namen genoeg gewicht in de schaal leggen om meteen minister te zijn. Het antwoord is eigenlijk simpel: neen.

Dat Zuhal Demir zou doorschuiven, zoals her en der gesuggereerd werd, is niet logisch. Demir heeft bijzonder veel geloofwaardigheid op haar huidig departement, en scoorde goed in Genk bij de gemeenteraadsverkiezingen. Haar nu plots uitspelen op tanks en gevechtsvliegtuigen zou haaks staan op het imago dat ze N-VA bijbrengt door de zachte thema’s van gelijke kansen en anti-discriminatie te claimen. Dat lijkt geen verstandig plan, zo bevestigt de partijtop.

Regionale spreiding

Het scenario van Francken opent bovendien een anderen mogelijkheid. In dat geval komen mogelijks twee andere bevoegdheid vrij, eentje van Vandeput, Ambtenarenzaken, en ook Administratieve Vereenvoudiging van Francken, om daarop een nieuwe staatssecretaris te benoemen. Op die job kan geloofwaardiger nog even iemand vers ingeschoven worden.

En daarbij moet toch even naar het regionale evenwicht gekeken worden: Antwerpen heeft N-VA-boegbeelden en ministers op overschot, met Bart De Wever, Liesbeth Homans, Jan Jambon, Johan Vanovertveldt en Philippe Muyters. Vlaams-Brabant heeft Theo Francken en Ben Weyts. Limburg heeft Zuhal Demir, Jan Peumans en voorlopig nog Steven Vandeput. West-Vlaanderen heeft Geert Bourgeois. Oost-Vlaanderen heeft Siegfried Bracke.

Het meest logisch is dus een nieuw gezicht uit Oost- of West-Vlaanderen, en liefst nog een vrouw. Eén naam circuleert daarbij al: Anneleen Van Bossuyt. Zij deed het in Gent onder moeilijke omstandigheden lang niet slecht, en wordt door de partij als een te koesteren talent gezien. Daphné Dumery in West-Vlaanderen is een andere mogelijkheid, maar die werd zopas burgemeester van Blankenberge.