In het kort

• Gletsjers kunnen tegen 2100 de helft van hun massa verliezen als de opwarming van de aarde niet wordt gestopt.
• Meer dan een miljard mensen zijn afhankelijk van smeltwater en sneeuw voor voedselproductie.
• Het smelten van gletsjers heeft verreikende gevolgen, zoals lawines, overstromingen en het vrijkomen van methaan.

Een recent rapport van de Verenigde Naties waarschuwt voor een dreigende crisis die de voedsel- en waterzekerheid van bijna twee miljard mensen bedreigt. De gletsjers smelten in een alarmerend tempo door de klimaatcrisis, wat onvoorspelbare gevolgen heeft voor ecosystemen, landbouw en watervoorraden.

Gletsjers als levenslijn

Gletsjers en berggebieden zijn essentieel voor de watervoorziening van meer dan een miljard mensen. In ontwikkelingslanden, waar de helft van de bevolking al kampt met voedselonzekerheid, is de situatie bijzonder zorgwekkend. Voedselproductie in deze regio’s is sterk afhankelijk van smeltwater en sneeuw, die steeds schaarser worden.

Ook ontwikkelde landen ontkomen niet aan de gevolgen. In de VS kampt het stroomgebied van de Colorado River sinds 2000 met droogte. Stijgende temperaturen zorgen ervoor dat meer neerslag als regen valt in plaats van sneeuw, wat de droogte verergert.

Versneld massaverlies

Onafhankelijk onderzoek van de Wereld Meteorologische Organisatie bevestigt dat gletsjers sneller smelten dan ooit tevoren. In de afgelopen drie jaar is er een recordverlies aan gletsjermassa gemeten. Gebieden zoals Noorwegen, Zweden, Spitsbergen en de tropische Andes worden zwaar getroffen.

In Oost-Afrika is al 80 procent van de gletsjers verdwenen, terwijl de Andes sinds 1998 een derde tot de helft van zijn gletsjers heeft verloren. In Europa zijn gletsjers in de Alpen en Pyreneeën met ongeveer 40 procent geslonken.

Verreikende gevolgen

Het smelten van gletsjers heeft niet alleen invloed op de watervoorziening. Het blootleggen van donkere grond vermindert de reflectie van zonlicht, wat het klimaatsysteem verder beïnvloedt. Daarnaast neemt het risico op lawines en plotselinge overstromingen toe. Ook komt methaan vrij door het ontdooien van permafrost.

Toekomstscenario’s

Een studie in Nature voorspelt dat de helft van de gletsjermassa wereldwijd tegen 2100 verloren kan gaan als de opwarming van de aarde niet wordt gestopt. Berggletsjers zijn cruciale zoetwaterreservoirs die water leveren aan een miljard mensen en industrie en landbouw ondersteunen.