Netflix heeft een zoveelste monsterhit gescoord met ‘La Casa de Papel’. Voor de serie werd een oud Italiaans lied van onder het stof gehaald, en door het succes van de serie won ook het lied weer enorm aan populariteit. De meer dan 100 jaar oude oorwurm lijkt een vrolijk nummer, maar laat je niet bedriegen. In de serie wordt het al een beetje vermeld, maar dit is het verhaal achter het Italiaanse verzetslied ‘Bella Ciao’.

Netflix had nog maar net het tweede deel van La Casa de Papel op ons losgelaten of het nieuws over een derde deel kwam er al aan. De serie moet dan ook zowat de populairste van het moment zijn op de streamingdienst. Muziek speelt een belangrijke rol in de serie, al was het maar om de sfeer nog wat extra kracht bij te zetten. Maar met Bella Ciao kozen de makers voor een wel opvallend lijflied.

Het werd voor het eerst echt bekend tijdens de Tweede Wereldoorlog, en dat geeft meteen ook al wat van de pijnlijke achtergrond van de op het eerste gehoor vrolijke oorwurm prijs. Want hoewel er in de elfde aflevering in volle euforie gedanst wordt op de opzwepende tonen van Bella Ciao, is het verhaal van de song er eentje uit een zwarte pagina in de Italiaanse geschiedenis.

Strijdlied, verzetslied, overwinningslied

De echte origine van Bella Ciao is onduidelijk. Waarschijnlijk is het afgeleid van een aantal verschillende liederen. Zeker is dat de melodie van Bella Ciao al langer bestond en al dateert van voor de 20ste eeuw. Het eerste echte gedocumenteerde gebruik van het lied gaat terug naar Noord-Italië aan het einde van de 19de eeuw. Daar zou het als strijdlied gebruikt zijn om de zware werkomstandigheden in de rijstoogst aan te kaarten.

Maar het lied won pas echt aan populariteit tijdens de Tweede Wereldoorlog. Tussen 1943 en 1945 werd het door de antifascistische beweging in Italië opgenomen en gebruikt als verzetslied. Na de val van Mussolini en de aansluiting van Italië bij de geallieerden werd het gebruikt om de vrijheid, van Mussolini, het Italiaanse fascistische regime en nazi-Duitsland, te vieren. Het lied gaat over het verzet van de partizanen, een soort verzetsstrijder. Vaak heeft de term ook een revolutionaire bijklank.

Dat wordt allemaal ook duidelijk als je de tekst van het lied onder de loep neemt:

Franco

Later groeide het lied uit tot een meer algemene hymne van vrijheid en verzet. Het werd later ook opgenomen door communistische groeperingen (waaronder ook het Waalse PTB), om midden de 20ste eeuw uit te groeien tot een mainstream hit. Intussen bestaan er versies van Bella Ciao in 60 talen.

In Spanje ontwikkelde het lied nog een eigen, apart, verleden. Daar werd het voor het eerst op een album uitgebracht door Adolfo Celdran in 1969. Onder de dictatuur van Franco werd het gehele album van Celdran echter verboden. Ook na Franco werd het lied nog verschillende keren gecovered, maar door het succes van La Casa de Papel bereikte het een nog nooit geziene populariteit, ook bij ons.

Het lied zorgde dan ook voor een bloedstollend einde van het eerste deel van de reeks. Maar het fungeerde als meer dan een sfeermaker. Voor het eerst in de reeks werd het, al was het maar een beetje, duidelijk wat de beweegredenen van de Professor zijn. De grootvader van Salva (of moeten we Sergio zeggen?) was een van de ‘partizanen’ die streed tegen het Italiaanse fascisme en hij zou het lied aangeleerd hebben aan zijn kleinzoon, die het later (zoals zovelen) als een algemeen verzetslied hanteerde.

Het lied heeft dus al een hele weg afgelegd. Door de hele geschiedenis achter de song geeft het de scènes, en de hele reeks, dan ook een nog diepere betekenis. Of hoe een 19de eeuws verzetslied een serie helpt de Netflix-hit van het moment te zijn.

Geniet nog een keer van het geniale einde van deel 1 van La Casa de Papel en de indrukwekkende versie van Bella Ciao:

? "O Bella, ciao, bella, ciao, bella, ciao, ciao, ciao".? pic.twitter.com/qWHrlZoBUN

— La Casa de Papel (@lacasadepapel) 15 april 2018