De afgelopen negen weken keken we met gemiddeld één miljoen mensen naar de terugkeer van het veel besproken vierde seizoen van De Mol. We hebben er dan ook 13 jaar lang op moeten wachten. Ondertussen weten we dat Gilles de Mol is en hoe die het spel naar zijn hand heeft kunnen zetten. De Mol was en is ook nog altijd een internationaal succes. In Nederland hebben ze er sinds enkele weken dan ook een succesvol zestiende seizoen op zitten met Wie is de Mol?. Maar waar liggen de verschillen en gelijkenissen tussen de twee versies? Ik ging de vergelijking al begin februari aan en nu beide series afgelopen zijn, is het tijd voor het eindoordeel.

Ik neem je even mee terug naar dit artikel waar ik keek naar de gelijkenissen en verschillen tussen De Mol en zijn Nederlandse tegenhanger Wie is de Mol?. In België hebben we momenteel vier seizoenen gehad, namelijk in het jaar 1998-1999, 2000, 2003 en nu in 2016, een vijfde is op komst en daarvoor zoeken ze nu al kandidaten. In Nederland hebben ze sinds het jaar 2000 (met uitzondering van 2004) al zestien seizoenen uitgezonden, een zeventiende staat geplant voor 2017. En dat is meer dan andere landen waar het meestal bij één of twee seizoen bleef, er zijn erachter uitzonderingen. Amerika had namelijk vijf seizoenen, Australië zes.

Concept & presentatoren

Het concept is op kleine details na hetzelfde, elk land heeft er wel wat kleine verschillen erin steken. Zo had Australië twaalf kandidaten in 2013. En Frankrijk maakte tijdens zijn eerste editie gebruik van twee geldpotten. Ook heeft elk land een eigen presentator.

Hier was dat voor het eerst Gilles De Coster, en we konden eigenlijk geen betere opvolging bedenken voor Michiel Devlieger. Gilles heeft de kandidaten fantastisch begeleid door heen de reis.

En dat is meteen het grote verschil met Art Rooijakkers die nu al vijf seizoenen (en waarschijnlijk straks zes) de Nederlandse Mol presenteert. Art is heel duidelijk de afstandelijke presentator, en dat valt nu heel erg op nu we rechtstreeks vergelijken. Gilles was echt iemand die de kandidaten begeleiden, samen mee ging dineren, bowlen, glaasje drinken, noem maar op. Dingen die we Art niet zien doen (of toch niet op beeld). In dat opzicht vind ik de manier hoe Gilles presenteert net aangenamer en leuker. Wat niet wilt zeggen dat Art een slechte presentator is, want dat is hij alles behalve.

Kandidaten

Ook qua kandidaten zijn er grote verschillen. Hier zijn de seizoenen uitsluitend met onbekende Vlamingen geweest.

In Nederland is het anders. De eerste vier seizoenen waren met onbekende Nederlanders, sinds seizoen vijf is het uitsluitend met bekende Nederlanders. Daardoor krijg je net een ander soort programma. Wel moeten we inzien dat het in Nederland sindsdien wel jaar na jaar is gestegen, tijdens de finale afgelopen maand keken er namelijk 3 miljoen mensen. In de tijd dat het met onbekende mensen was lag dat rond de 1 miljoen.

Maar is het met bekende mensen een beter programma? Ik heb jaren gedacht dat dat het programma zou versterken, maar nu weet ik zeker dat het omgekeerde waar is. Met onbekende mensen heeft meer zijn charme, en je gaat ook meer met deze mensen leven dan je dat doet bij de bekende mensen. Daarnaast is de kans ook groter dat er toevallig een bekend iemand meedoet die je totaal niet zou mogen, iets dat je kijkplezier ook zou kunnen verpesten. Maar uiteraard heb ik geen idee hoe dat gevoel zou zijn in een Vlaamse versie.

Afgelopen seizoenen in Nederland herkende ik persoonlijk slechts één vijfde van de kandidaten op voorhand, dat heeft vooral te maken het feit dat het meestal plaatselijke bekende personen zijn of enkel te zien zijn op de commerciële televisiezenders, zenders die wij niet kunnen ontvangen. Van mij mogen hier zeker eens een speciale editie doen met bekende Vlamingen, zolang dit geen blijvend feit is, mijn voorkeur gaat nu echt wel uit naar een editie met onbekende mensen. Maar voorlopig zie ik dit niet gebeuren dat er een editie met bekende mensen komt hier, want ze zoeken nieuwe kandidaten voor een vijfde seizoen.

De pot

Ook de pot heeft zijn verschillen. In Nederland moeten de kandidaten deze bijhouden, wat de kans groot maakt dat er geld verdwijnt (en dit is al eens gebeurd!). Hier moet de pot niet bijgehouden worden en is er dus geen kans dat er fysiek geld uit verdwijnt.

Ook is er een groot verschil in bedragen wat er gewonnen kan worden. In Nederland is er in totaal € 13.020,- gewonnen, maar dit had tussen de € 35.000,- en €40.000,- kunnen zijn. Een klein bedrag in vergelijking met de € 30.790,- die Cathy heeft gewonnen. We moeten wel toegeven dat sinds het met bekende Nederlanders het te winnen is een stuk lager was, in 2002 lag het maximum bedrag rond de € 250.000,- wat het een stuk meer maakt dan de € 100.000,- die hier kon worden gewonnen. Voor de manier van de pot heb ik toch wel een voorkeur voor de Nederlandse, omdat het net voor iets meer spanning zorgt.

Jokers vs pasvragen en vrijstellingen

Een nieuw fenomeen hier afgelopen seizoen waren de pasvragen. In Nederland is hiervoor de naam jokers. Maar wat doet het exact? Het zorgt ervoor dat een fout antwoord goed wordt gerekend.

In Nederland maken ze al jaren gebruik van deze jokers en zijn ze soms gewoon tijdens de opdrachten te vinden. Hier waren ze enkel te zien tijdens aflevering zes en heeft enkel Hanne hiervan gebruik kunnen maken, wat best wel jammer was. Ze mogen er de komende editie echt meer gebruik van maken, en eerder, want dat kan het spel wel eens best beïnvloeden.

Ook werd hier gebruik gemaakt van vrijstellingen en dat doen ze in Nederland ook al jaren zo. Sinds enkele jaren is daar de zwarte vrijstelling bijgekomen die er voor zorgt dat alle jokers en andere (normale) vrijstellingen niet meer geldig zijn.

De Mol online

Online zijn er wel duidelijk verschillen. Nederland heeft namelijk een uitgebreide site dan we hier hebben. Hier is het enkel beperkt tot de essentie: informatie over De Mol, kandidaten, extra filmpjes enz.

In Nederland kan je er dagboeken lezen van De Mol en de afgevallen kandidaten. Ook zijn er extra’s filmpjes en hebben ze een uitgebreid forum waar mensen theorieën delen. Vroeger kon je als kijker zelf een test invullen maar dat heeft tegenwoordig plaatsgemaakt voor een app op de smartphone.

Iets dat we hier ook hebben, maar er is nog een duidelijk verschil tussen beide. In Nederland is het enkel via app, hier kan je punten inzetten via de online website en app, de eerste week was die app overigens er nog niet en kon je enkel spelen via de site.

Ook is er een verschil qua spelen. In Nederland kan je punten inzetten op een kandidaat en als je kandidaat/kandidaten erin blijven worden die punten verdubbeld, ze blijven niet op één persoon staan dus je kan elke week opnieuw verspreiden, je krijgt wel geen nieuwe punten als je alles kwijt bent. Hier kan je punten op kandidaat/kandidaten inzetten en op één iemand een verdubbelaar, erachter blijven de punten op die kandidaat staat wat ervoor heeft gezorgd dat veel mensen al hun punten verloren. Ook ik weet hoe dat aanvoelt en was dus helemaal verbaast toen Bruno De Mol niet bleek te zijn. Je krijgt wel erachter 100 nieuwe punten per week die je kan verspreiden over de kandidaten.

Sinds 2013 is in Nederland nog wat nieuws bijgekomen: Moltalk. Een programma waarin oud-kandidaten napraten over de aflevering en verdachten gebeurtenissen bespreken. De afgelopen jaren werd het live uitgezonden op YouTube na de aflevering van Wie is de Mol? en sinds dit jaar wordt het na de uitzending uitgezonden op televisie. Hier zijn het vooral fans die napraten over de afleveringen en die theorieën delen met de mensen via filmpjes op YouTube.

Omdat er toch een vijfde seizoen van De Mol komt moeten ze misschien aan denken voor een Vlaamse Moltalk? Waarin we napraten over De Mol na uitzending. En als het niet als televisieprogramma gaat of online via YouTube kunnen ze er misschien een radioprogramma van maken? Radio Molonia iemand? In Nederland heeft Wie is de Mol? overigens een rubriek op NPO 3FM waarin met de afgevallen kandidaat wordt gepraat en er muzikale hints worden afgespeeld.

Overige verschillen en weetjes

Wat ik wel grof vind aan onze versie is de manier van afscheid nemen van de andere kandidaten, die kans is er niet terwijl in Nederland dit wel kan. Daarnaast vind ik De Mol wat ruwer (maar leuker) gemonteerd dan de Nederlandse versie.

Ook nog leuk om te weten is dat er in Nederland al verschillende jaren een Molfandag is (sinds dit jaar: Wie is de Mol? Experience) waar mensen op de foto kunnen met de kandidaten en objecten voor het goede doel worden geveild. Ook is er een bordspel van Wie is de Mol? te koop.

De onthulling van De Mol en laatste aflevering

Laten we maar meteen met het grootste verschil beginnen met de onthulling van De Mol. Hier werd De Mol in de achtste aflevering onthuld (de finale aflevering), de voorlaatste aflevering.

In Nederland zijn het er tien aflevering en wordt De Mol niet in de negende aflevering (de finale aflevering) onthuld maar in de laatste tiende aflevering. Nederland is dan ook bekend met de zin op het einde van aflevering negen: Wie is de Mol? Dat ziet u volgende week!

Uiteraard maakt dat het ook spannender, want dan kan je natuurlijk nog een week lang alle kanten uit met je theorieën. Maar uiteraard is het ook vervelend, want het is wel de finale aflevering en je moet een week wachten wie het is. Ook zit er verschil in de laatste aflevering.

In Nederland komen de kandidaten sinds jaar en dag samen voor de onthulling waarna we de verschillende manieren van saboteren en de hints overlopen worden met de kandidaten.

Sinds 2015 wordt de finale trouwens live vanuit Amsterdam uitgezonden wat ervoor zorgt dat de kandidaten De Mol samen met heel het publiek te weten komen. Dit jaar wisten de kandidaten overigens niet wie had gewonnen, dat werd pas op het einde van de uitzending onthuld, ze hebben dus van juni 2015 (periode van opnames) tot maart 2016 moeten wachten om te weten wie Wie is de Mol? had gewonnen.

Hier komen de kandidaten samen om de laatste aflevering een aantal dagen voor uitzending te bekijken en zagen we Bruno bijna van zijn stoel vallen, samen zagen ze ook hoe De Mol saboteerden en de verborgen hints. Ook worden er interviews apart afgenomen met de verschillende kandidaten thuis of ter plekken op de locatie van onthulling. Ook zagen we op welke Mol de kandidaten zaten.

We kregen ook een blik achter de schermen tijdens de finale test waar bleek dat er een ex aequo was en de kandidaten een nieuwe vragenlijst moesten invullen, ook dat bleek een ex aequo te zijn en daardoor won Cathy op tijd. We zien hoe Stijn De Mol in het zak heeft gezet en ook de reactie van Gilles als een opdracht is gelukt. Ook zien we hoe Gilles Bruno heeft gemanipuleerd om een proef te laten mislukken. Zien we praten tegen De Mol in detail en krijgen we beelden van achter de schermen. De test van Gilles (presentator) om in het water te springen was trouwens hilarisch! Ook weten we wat Cathy met het gewonnen geld gaat doen.

De Mol is zojuist bekendgemaakt! #widm #widmfinale #klaasisdemol pic.twitter.com/edZbf2sZ5i

— Wie is de Mol? (@WieIsDeMol) 5 maart 2016

De Hints

En dan zijn er natuurlijk ook nog de hints. En de eerste hint kwam overigens al in de eerste minuut van de eerste aflevering, de stem van De Mol. Hij droeg kleding stukken van de kleur van het molboekje van de afvaller.

Dan hebben we ook nog het zoutvaatje, de andere namen van De Mol, de hints in de playlist van Gilles, en natuurlijk het Mol logo in aflevering zeven. Soms vergezocht maar wel goed gevonden.

Maar hints kunnen ook teveel onthullen, en daarover kunnen ze meespreken in Nederland. Zo had iemand in Nederland na aflevering twee ene vrijwel onzichtbare hint gewonnen en verspreid via sociale media. De titel van die aflevering was Het laatste woord.. letterlijk. In een klooster waren de stemmen de horen van vijf oud mollen en als je daarvan het laatste woord de laatste letter nam kreeg je de naam van De Mol, Klaas. Dat heeft ervoor gezorgd dat veel mensen meteen op de juiste mol zaten, ook ik wist sneller dan anders wie De Mol was terwijl ik andere jaren er langs zat. De makers spreken van zeer goed speurwerk maar hopen zo een aanwijzingen in de toekomst te vermijden.

Eindoordeel

Toen De Mol bijna twee maanden geleden van start ging zou ik niet durven kiezen tussen de Vlaamse en Nederlandse versie. Iets dat ik nu wel doe en dan kies ik echt onze versie. Op vlak van presenteren is het net iets beter en met onbekende kandidaten is leuker dan bekende mensen (hoewel ze dat zeker hier ook eens mogen proberen!).

Op vlak van de pot kies ik voor de Nederlandse versie omdat het spannend is dat er wel eens geld verdwijnt. Daarnaast hoop ik dat er tegen volgend seizoen meer gebruik wordt gemaakt van de pasvragen (Nederland: jokers).

De online interactiviteit van De Mol was zeer goed, er werd dan ook hard over #DeMol gepraat via Facebook, Twitter, kranten en op school of het werk. Hoewel ik hoop dat tegen volgend seizoen de punten niet op één kandidaat blijven staan heel de reeks, dat bespaard me een bijna hartaanval. Ook vind ik het leuker dat we hier niet nog langer moeten wachten dan nodig is om te weten wie De Mol is. Ook steekt de laatste aflevering net iets beter ineen dan in Nederland hoewel de live onthulling echt wel een goed idee is geweest om te introduceren. Daarom heeft De Mol net dat streepje voor op Wie is de Mol?

Wel moet ik toegeven dat dit het eerste seizoen is dat ik De Mol bewust mee volg, voor de eerste twee seizoenen was ik vijf en zes jaar en het derde seizoen heb ik gevolgd maar kan ik me niks meer van herinneren. Het is sinds dien dat ik de Mol ook volg in Nederland.

Betekend dat dat ik straks als de Nederlandse Mol weer start niet meer ga kijken? Absoluut niet, het is een ijzersterk en scherp format dat ze na al die jaren nog knap weten te maken en als begin 2017 het nieuwe seizoen start kijk ik met heel veel plezier weer en doe ik weer mee met de app om te raden wie De Mol is.

Maar wat zal ik blij zijn als volgende jaar weer De Mol op televisie is voor het vijfde seizoen! Nu zal het opletten zijn tijdens het wandelen dat ik niet in het zwarte ga …

Einde van een rollercoaster. Bedankt voor het massaal kijken en reageren! X #demol

— Gilles De Coster (@gdcoster) 28 maart 2016

• De Mol: seizoen 5, 2017 op VIER
• Wie is de Mol?: seizoen 17, begin 2017 bij AVROTROS op NPO1