Het Catalaanse onafhankelijkheidsreferendum verloopt in een heel grimmige sfeer. De Spaanse politie greep meteen hard in. Op verschillende plaatsen werden de massaal opgekomen Catalanen hardhandig verwijderd en werden de stembussen meegenomen. De Spaanse politie zou zelfs rubberkogels hebben afgevoerd. Er is al sprake van honderden gewonden.
Deze morgen ontstonden er al grote wachtrijen buiten de stemlokalen. Maar niet veel na het openen van de stembureaus, om 9 uur, greep de politie op verschillende plaatsen al hard in. De politie, uitgerust in riot gear, probeert zo Catalaanse separatisten uit de gebouwen te verwijderen. Op sommige plaatsen worden zelfs de stembussen meegenomen. In totaal zouden 92 van de 2.315 stemlokalen gesloten zijn door de Guardia Civil.
Ondertussen zou de politie ook met rubberkogels geschoten hebben op mensen die in rij staan om te stemmen. Bij de politieacties zouden zo al 337 gewonden gevallen zijn, dat meldt de Catalaanse overheid. Woordvoerder Jordi Turull roept de slachtoffers op om klacht neer te leggen bij Mossos, de Catalaanse politie.
“Het ingrijpen van de politie gaat uit van een ‘go get them‘ attitude”, zo zegt de woordvoerder. “Premier Mariano Rajoy is hiervoor verantwoordelijk.”
Volgens verschillende Spaanse media zou een man door zo’n rubberkogel geraakt zijn in het oog en onmiddellijk naar het Sant Pau-ziekenhuis in Barcelona zijn overgebracht voor een operatie.
Ook geweld tegen de politie
Ondertussen gaan beelden van de zware en brutale interventies van de politie viraal op sociale media. De Guardua Civil reageerde daar nu ook voor het eerst op. In een tweet zeggen ze zich “te verzetten tegen intimidatie en provocatie” en dat ze enkel “de wet verdedigen”.
Het ministerie voor Binnenlandse Zaken probeert de vele berichten van politiegeweld ook van antwoord te dienen. Ze laten weten dat er intussen ook al negen politieagenten en twee agenten van de Guardia Civil gewond zijn geraakt “terwijl ze de bevelen van de rechter aan het volgen waren”. In een tweet tonen ze beelden van politie die moet vluchten van protestanten die met stenen gooien. “Het geweld tegen agenten blijft duren”, staat er te lezen. “Guardia Civil moet terugtrekken onder een regen van stenen die naar hen wordt gegooid.”
Volgens de Catalaanse overheid, bij monde van woordvoerder Jordi Turull, zijn 73 procent van de stembureaus open. Europe Elects spreekt van 75 procent. Turll vraagt wel geduld, want “er zijn voortdurende aanvallen op het computersysteem”. Recentere bronnen spreken zelfs van 96 procent.
Dat beaamt ook Julian Assange. De oprichter van WikiLeaks stelt dat de Spaanse overheid de internetverbinding van merendeel van de Catalaanse stembureaus heeft afgesloten. Het stemmen zou nu verlopen via smartphones. Assange deelde ook een kaart waarop de verschillende stembureaus aangeduid staan, en of ze al dan niet open zijn. Daaruit blijkt dat het overgrote deel van de bureaus toch nog actief zijn.
Spokesman @jorditurull: "337 people have been injured by the Spanish state police violence. We ask them to file a complaint with @mossos"
— Catalan Government (@catalangov) 1 oktober 2017
Continúa la violencia contra los agentes. @guardiacivil se retira expeditivamente bajo una lluvia de piedras lanzadas en grupo#EstamosporTI pic.twitter.com/wQsL5hMsL1
— Ministerio Interior (@interiorgob) 1 oktober 2017
“Het referendum vindt niet plaats”
De Spaanse minister van Binnenlandse Zaken, Juan Ignacio Zoido, tweette zelf een video van politie die stembussen weghaalde en schreef dat de politie enkel zijn legaal mandaat afdwingt tegen het “illegale referendum”. In een nieuwe tweet noemt hij de acties van de politie ook “proportioneel en professioneel”.
Enric Millo, een hooggeplaatste Spaanse politicus, stelt dat het enige objectief vandaag is “het illegale referendum te voorkomen”. “Het referendum vindt niet plaats”, zegt hij aan verschillende reporters. “We accepteren niet dat een overheid die gegijzeld wordt door een minderheid zijn ideeën op de samenleving oplegt.”
Het ministerie van Binnenlandse Zaken vraagt nu aan Catalaanse scholen om mee te werken zodat het referendum te gestopt kan worden.
La @policia retira urnas para hacer cumplir el mandato judicial y la legalidad ante el referéndum ilegal. #EstamosporTI pic.twitter.com/o45f76yvSA
— Juan Ignacio Zoido (@zoidoJI) 1 oktober 2017
“Corrupt, hypocriet, nutteloos”
De burgemeester van Barcelona, Ada Colau, liet haar onvrede in verband met het hardhandige optreden van de politie al blijken. “Een laffe president heeft onze stad met politie gevuld. Barcelona, een stad van vrede, is niet bang”, tweet ze.
Ook enkele uren later was haar woede nog niet gekoeld. In een volgende tweet eist de burgemeester zelfs het ontslag van premier Rajoy: “Het ingrijpen van de politie tegen dit vredelievende volk moet stoppen. Vandaag, in Catalonië en in de staat, moeten we het eisen. #ResignRajoy“
Ook Pablo Iglesias, de leider van de Spaanse linkse partij Podemos, reageert verontwaardigd. “Geduw, getrek, een oudere vrouw over straat gesleept. Wat de PP (Partido Popular, de heersende politieke partij in Spanje, red.) aan het doen is met onze democratie is weerzinwekkend. Corrupt, hypocriet, nutteloos.” Hij tweette daarop een aantal foto’s van hard aangepakte en bebloede Catalanen met het onderschrift “Is dit jouw ‘overwinning’ Mariana Rajoy (eerste minister van Spanje, red.)?”
Op beelden is duidelijk te zien dat politie met rubberkogels op de omstaanders schiet:
¿Esta es vuestra "victoria" @marianorajoy ? #NoEnMiNombre pic.twitter.com/5HHbgRu6Ja
— Pablo Iglesias (@Pablo_Iglesias_) 1 oktober 2017
Las actuaciones policiales contra población pacífica deben parar. Hoy todos, en Catalunya y en el Estado, tenemos que exigir #RajoyDimisión
— Ada Colau (@AdaColau) 1 oktober 2017
La poli surt disparant pic.twitter.com/4RyFWkaq3X
— Jordi Graupera (@JordiGraupera) 1 oktober 2017
BREAKING: Spanish police fire rubber bullets during crackdown against Catalonia's independence vote pic.twitter.com/cEtP091AwF
— BNO News (@BNONews) 1 oktober 2017
De politie haalde op verschillende locaties de stembussen al heel snel weg:
Quina vergonya! La policia requisant urnes. L'ús d la força contra la voluntat pacífica i democràtica de Catalunya #CatalanReferendum pic.twitter.com/29mlliE1nj
— Jordi Cuixart (@jcuixart) 1 oktober 2017
Ze drijven de Catalaanse separatisten op hardhandige manier uit elkaar:
#1O La @policia en el colegio de la calle Marina de Barcelona pic.twitter.com/AHTMuTerTH
— Mayka Navarro (@maykanavarro) 1 oktober 2017
#CatalanReferendum: Civil guard move in on polling stations in #Catalonia amid vote https://t.co/RRO2oU9F8R pic.twitter.com/DPfjBJj9El
— RT (@RT_com) October 1, 2017
Que no se le olvide a nadie.
— Héctor Juanatey (@hectorjuanatey) 1 oktober 2017
Iban-a-votar ?pic.twitter.com/9KkF7BTw6h
Esto es un colegio.
— Héctor Juanatey (@hectorjuanatey) 1 oktober 2017
Un CEIP en el que se iba a votar.
En serio. pic.twitter.com/7zxH8GZz8o
Op andere plaatsen verloopt het onafhankelijkheidsreferendum rustiger. In Sant Jaume de Frontanya is bijvoorbeeld wel politie aanwezig, maar die laat voorlopig begaan.
Een journalist van El Pais tweette vanacohtend een foto van de eerste stem in het kleinste dorpje van Catalonië:
Primer voto en Sant Jaume de Frontanyà, el pueblo más pequeño de Cataluña. Los Mossos han llegado a las nueve pero no han actuado pic.twitter.com/9GYor6Idvm
— Josep Catà (@jcatafiguls) 1 oktober 2017
Ook Catalaans president Carles Puigdemont, die het geweld veroordeelt, stemde deze morgen. Hij deed dat in Cornellà de Terri, een dorpje in Girona:
El president Puigdemont vota. No poden silenciar la veu d'un poble. Votarem i guanyarem pic.twitter.com/lQYf3Wq5ki
— Jordi Sànchez (@jordisanchezp) 1 oktober 2017
Zo ziet zo’n papieren stembiljet er uit:
Mi voto antes de depositarlo en la Urna. pic.twitter.com/j5tFpga1Vj
— REFERENDUM 1-O (@CuberoLuis) 1 oktober 2017
De Guardia Civil zou maar 4 procent van de stembureaus hebben kunnen sluiten
92 out of 2,315 polling stations means this morning's use of police force has closed…4% of the total.https://t.co/F4aunejOu0 pic.twitter.com/OY2Kn74I9M
— The Spain Report (@thespainreport) October 1, 2017