N-VA beleeft moeilijke uren. Het is niet duidelijk of ze nog verder kunnen in de regering Michel, en ondertussen dreigt hun geloofwaardigheid op vlak van ‘hun’ thema migratie en veiligheid ook beschadigd te worden. Een communicatieblunder zette de hele zaak op de helling. Maar onderhuidse kritiek op de rol die fractieleider Peter De Roover speelt duikt ook op: “Hij waagde zich gewoon te ver.”
“Events, dear boy, events.” Harold Macmillan z’n beroemde citaat over wat een politieker meest moet vrezen, is weer van toepassing. Deze keer mag N-VA in de spiegel kijken. Het event: een beïnvloedingscampagne op Facebook, die veel bezoekers moest aanspreken met straffe visuals, om vervolgens clicks te oogsten op een landingswebsite met uitgebreide uitleg over het VN-migratieverdrag. Uitleg om te duiden dat die tekst niet deugt uiteraard.
Waarom nu? Niet omdat de N-VA klaar zat voor de val van de regering, wel omdat een medium bezig is een peiling uit te voeren bij zo’n 1.000 Vlamingen over het VN-migratiepact, zo stelde een bron. Een forse beïnvloedingscampagne van N-VA op Facebook moest de cijfers van die peiling mogelijk wat negatiever duwen, in de gewenste richting van N-VA.
Facebook dus als medium, in combinatie met een site. Alleen, een medewerker van Ben Weyts (N-VA) zwierde de visuals zonder veel nadenken ook op Twitter, en wat volgde was een storm van verontwaardiging, waarvoor N-VA-woordvoerder Joachim Pohlmann verantwoordelijk gesteld wordt. Hij was de eindverantwoordelijke van de campagne.
“Je kan het de premier moeilijk kwalijk nemen dat hij profiteerde van onze zwakte”
Het event triggerde alvast premier Michel om zwaar het gaspedaal in te duwen. Hij annuleerde zijn kernkabinet, en riep vervolgens toch z’n vicepremiers bij zich voor bilateraal overleg. Als eerste schoof Alexander De Croo (Open Vld) aan, die toch al wat te vroeg toegekomen was. Omdat Kris Peeters (CD&V) iets later er ook al was op de Lambermont, kreeg je het wat ongelukkige beeld dat “de drie” samen zaten om te complotteren tegen de N-VA. Quod non, aldus de betrokkene. Het ging om telkens gesprekken onder vier ogen, waarbij uiteraard wel over de te volgen weg gepraat is. Maar op geen enkel moment was er een meeting met de drie.
Maar de premier z’n forcing was natuurlijk wel met de andere vicepremiers besproken. Jan Jambon werd iets later ontvangen, en kon met bedrukt gezicht even later weer de uitgang opzoeken. De premier ging dan live in de journaals z’n zet aankondigden: steun uit het parlement zoeken voor het VN-migratiepact en de N-VA ondertussen de levieten lezen over de “onaanvaardbare, schandalige en onwaardige campagne”.
“Natuurlijk kan je het de premier moeilijk kwalijk nemen dat hij gebruik maakte van onze zwakte. Zo gaat dat in de politiek. Ze zagen een kans en grepen die. Die online campagne had nochtans helemaal niet de bedoeling om politiek gebruikt te worden. Daarom hebben we ze teruggetrokken”, klinkt het vandaag bij N-VA op het hoofdkwartier.
Spanning op relatie tussen de fractie en de regeringsleden
Maar naast de ‘events’ speelt er een ander klassiek spel bij de N-VA: spanning op de relatie tussen de parlementsleden versus de regeringsleden. Meer bepaald de figuur van De Roover. Bij het parcours dat hij rijdt in deze hele discussie, worden intern toch vragen gesteld. “Hij waagt zich regelmatig gewoon te ver, met ‘rode lijnen’ en dreigementen van ‘de regering te verlaten als er een wisselmeerderheid is’. Dat leidt tot niets, behalve zichzelf belangrijk maken. Maar het bemoeilijkt de partij gigantisch”, zo stelt een regeringsbron binnen N-VA.
“Terwijl Jan Jambon binnen de regering telkens zoekt naar een oplossing, maakt De Roover het ons moeilijk om eruit te raken. Jan sust, en vervolgens gaat de fractieleider op de radio opnieuw veto’s stellen. Dan is het moeilijk werken. En het klopt dat z’n ego wel vaker al botste met anderen binnen de partij”, zo wil een andere partijbron kwijt.
Zelf wil de fractieleider niet weten van spanningen. “Wij werken in volledige transparantie binnen de partij, en ik heb heel regelmatig overleg, waar de lijn wordt bepaald. En iedereen, vanuit zijn rol, heeft die lijn consequent verdedigd”, zegt Peter De Roover. De steun van de partijtop heeft hij alvast niet verloren: gisteren was het niet De Wever, maar De Roover die van de partij naar de studio’s van VTM mocht om hun zaak te verdedigen.
Of met de frictie sprake is van een “verdeelde” of “verscheurde” N-VA, is veel gezegd: het is een traditioneel spanningsveld tussen de fractie en ministers. In tijden van volle crisis, waarin de val van de regering dreigt, koken de potjes dan soms over. Maar N-VA blijft op een koers die maandag, na het partijbureau, duidelijk door Bart De Wever is uitgezet: het pact valt niet goed te keuren. En daarmee is de clash met de premier natuurlijk niet verdwenen, enkel uitgesteld tot midden december. Want pas dan moet België en haar regering echt kleur bekennen. In Marrakech kan de premier nog “het standpunt van het parlement” meedelen. In New York, midden december, moet er echt gestemd worden.
