In het kort
- Iran gebruikt drones, bewakingscamera’s en mobiele apps om de hoofddoekplicht af te dwingen.
- Vrouwen die de wet overtreden of protesteren, riskeren arrestatie, mishandeling en seksueel geweld.
- De mobiele app “Nazer” stelt burgers en autoriteiten in staat om vermeende overtredingen te melden, wat kan leiden tot inbeslagname van voertuigen.
Iran voert een harde aanpak om de strikte kledingvoorschriften af te dwingen, vooral gericht op vrouwen die de hoofddoekplicht negeren. Volgens een VN-rapport gebruiken Iraanse veiligheidsdiensten drones, bewakingscamera’s en mobiele apps om vermeende overtredingen te melden en te bestraffen. Vrouwen die de wet overtreden of protesteren, worden gearresteerd, geslagen en soms zelfs seksueel misbruikt in hechtenis.
Technologische surveillance
De Iraanse overheid zet steeds meer technologie in om de naleving van de hoofddoekplicht te controleren. In grote steden zoals Teheran worden drones en bewakingscamera’s gebruikt om vrouwen in de gaten te houden. Op universiteiten, zoals de Amirkabir Universiteit in Teheran, wordt gezichtsherkenningssoftware ingezet om vrouwen zonder hoofddoek te identificeren.
Ook op snelwegen worden bewakingscamera’s gebruikt om overtreders op te sporen. Dit maakt deel uit van een bredere strategie om burgers en bedrijven onder druk te zetten om mee te werken aan de handhaving van de kledingvoorschriften.
Mobiele app voor meldingen
Het rapport beschrijft een verontrustend patroon van door de staat gesponsorde burgerwachten, waarbij bedrijven en particulieren onder druk worden gezet om mee te werken aan de handhaving van de hijab, waarbij het als een burgerplicht wordt gezien. Gezichtsherkenningssoftware op universiteiten zoals de Amirkabir Universiteit in Teheran scant onbedekte vrouwen, terwijl bewakingscamera’s op grote wegen actief op zoek gaan naar mensen die de kledingvoorschriften overtreden.
Geweld en intimidatie
Het VN-rapport beschrijft een verontrustend patroon van geweld en intimidatie. Vrouwen die protesteren tegen de hoofddoekplicht, worden vaak gearresteerd en mishandeld. Sommige vrouwen melden seksueel geweld tijdens hun detentie. Het rapport noemt het schrijnende geval van een vrouw die werd geslagen, schijnexecuties onderging en vervolgens werd verkracht en groepsverkracht.
Ook families van demonstranten worden systematisch geïntimideerd. Het Iraanse justitiële systeem, dat volgens het rapport niet onafhankelijk is, vervolgt slachtoffers van marteling en mishandeling in plaats van de daders aan te pakken.
Buitengerechtelijke executies
Het rapport bevat ook bewijzen van buitengerechtelijke executies. Drie minderjarige demonstranten en drie volwassen demonstranten werden gedood, waarna de Iraanse autoriteiten hun dood afdeden als zelfmoorden. Deze executies maken deel uit van een bredere onderdrukking van protesten die in 2022 begonnen na de dood van Mahsa Amini. Het uitgebreide VN-rapport wordt op 18 maart gepresenteerd aan de Mensenrechtenraad.
