Het gaat van kwaad naar erger in de Italiaanse regering. Nadat eerder al premier Mario Draghi zijn ontslag aanbood na muiterij van coalitiepartij Vijfsterrenbeweging (en dit geweigerd zag door de president), staat deze partij in de regering nu steeds meer ter discussie. De vraag is of een ontslag en vervroegde verkiezingen nog te vermijden zijn.
De Vijfsterrenbeweging lijkt wel de vrijbuiter in de Italiaanse regering. Op 14 juli bood premier Mario Draghi, die als onafhankelijke naar de binnenlandse politiek was teruggekeerd om orde op zaken te stellen, zijn ontslag aan. De Vijfsterrenbeweging had geweigerd mee te stemmen voor een steunpakket voor Italiaanse gezinnen om de huidige energiecrisis te overbruggen, aangezien partijvoorzitter Giuseppe Conte oordeelde dat dit niet ingrijpend genoeg was. Eerder al werd de Vijfsterrenbeweging binnen de regering gehekeld, onder meer omdat ze zich tegen het leveren van wapens aan Oekraïne kantten.
De daarop volgende vertrouwensstemming in de Senaat won Draghi wel, maar hij wilde toch opstappen. President Sergio Mattarella weigerde dit echter: hij vroeg de premier om verslag uit te brengen aan het parlement, dat zou dan beslissen of hij kon aanblijven.
Vervroegde verkiezingen?
De vraag is nu of het wel zo ver komt. Want de Vijfsterrenbeweging (M5S), de big tent-partij (een partij die verschillende soorten kiezers en ideologieën omvat en noch links, noch rechts op het politieke spectrum staat) rond ex-premier Giuseppe Conte, wordt nu al gezien als de paria van de regering. Zelfs de partijvoorzitters van Lega en Forza Italia, twee rechtse partijen die mee in de coalitie zetelen, spreken nu openlijk uit dat ze niet langer met de M5S kunnen regeren.
Beide voorzitters, Matteo Salvini voor Lega en ex-premier Silvio Berlusconi voor Forza Italia, verklaarden in een gezamenlijk statement na een meeting op zondag dat ze “alle mogelijkheden om samen met de Vijfsterrenbeweging te regeren uitsluiten, als gevolg van diens incompetentie en onbetrouwbaarheid”.
Ook Giorgia Meloni, de partijvoorzitster van de extreemrechtse oppositiepartij Broeders van Italië bewandelt hetzelfde pad als haar collega-partijvoorzitters. Zij riep op de regering te ontbinden en nieuwe, vervroegde verkiezingen uit te schrijven. Nu al wordt voorspeld dat rechts en extreemrechts deze verkiezingen zullen winnen.
Kan een regeringscrisis afgewend worden?
Hoewel de situatie er met de dag minder rooskleurig uitziet voor de regering-Draghi, is er nog een laatste uitweg. M5S-voorzitter Conte overhandigde de premier namelijk een lijst met eisen, zoals een minimumloon en enkele garanties dat belangrijke partijstandpunten, zoals een groene transitie voor huizen, worden nageleefd. Zaterdag verklaarde Conte dat hij van de premier een snel en duidelijk antwoord verwachtte of de regering deze voorstellen zou bespreken en implementeren. Indien dit niet gebeurt, zal de Vijfsterrenbeweging niet langer “een gezamenlijke regeringsverantwoordelijkheid” kunnen dragen.
Maar ook dan betekent dit niet automatisch het einde van de regering. Ook als de Vijfsterrenbeweging uit de regering stapt, beloofde Conte die te steunen vanuit de oppositie. Dit laatste ziet Draghi zelf echter niet zitten: het is regeren met de Vijfsterrenbeweging, of niet regeren. Een alternatieve meerderheid vinden acht hij te moeilijk in het huidige Italiaanse politieke landschap.
(fjc)