Astronomen hebben voor het eerst de ruimtetelescoop James Webb gebruikt om een foto te maken van een planeet buiten ons zonnestelsel. “Het verkrijgen van dit beeld voelde als het graven naar een ruimteschat,” zei een van de onderzoekers. 

De exoplaneet, bekend onder de onhandige naam HIP 65426 b, werd in 2017 al ontdekt met de Very Large Telescope in Chili, een van de meest geavanceerde telescopen op aarde. Het hemellichaam heeft een massa van zes tot twaalf keer die van Jupiter, wat het onmogelijk maakt dat er zich leven bevindt, en beweegt zich op een afstand van zo’n 385 lichtjaar van de aarde, zo goed als in onze kosmische achtertuin dus.

Nieuwe details

Met de Very Large Telescope werden ook al afbeeldingen van de planeet gemaakt. Maar die zijn verschillend van de opnames van de James Webb. De beelden werden toen gemaakt met behulp van korte infrarode golflengten van licht.

De foto’s die door James Webb werden genomen, zijn echter met langere infrarode golflengten genomen, waardoor nieuwe details worden onthuld die niet door telescopen op aarde kunnen worden waargenomen. De infrarode gloed van onze eigen atmosfeer zou immers roet in het eten gooien. 

De astronomen die de nieuwe foto namen, zijn nu nog de data aan het analyseren en bereiden een academische paper voor. Maar hoewel er nog geen wetenschappelijke publicatie is, spreken zij nu al van een “transformatief moment, niet enkel voor Webb, maar voor astronomie in het algemeen”. Dat zijn de woorden van Sasha Hinkley, een fysicus uit het VK die het onderzoek leidt. 

De wetenschappers kozen juist deze planeet, omdat die zich zo’n 100 keer verder bevindt van zijn ster dan de aarde van de zon. Daardoor is het gemakkelijker om het licht dat door de ster wordt afgegeven, te scheiden van het licht dat door de planeet wordt uitgestraald. 

Indrukwekkend

De James Webb is zeer goed in staat om dat licht te scheiden, omdat de telescoop is uitgerust met zogenaamde coronagrafen, instrumenten die sterrenlicht kunnen blokkeren. Daardoor moet het makkelijker worden om dergelijke foto’s te nemen.

“Het was echt indrukwekkend hoe goed de coronagraaf van Webb werkte om het licht van de gastster te onderdrukken”, zei Hinkley aan Scitechdaily. “Het verkrijgen van dit beeld voelde als het opgraven naar een ruimteschat,” voegde Aarynn Carter, een onderzoeker uit Californië die de analyse van de beelden leidde, daar nog aan toe. 

Foto’s van exoplaneten zijn enorm moeilijk om te nemen, hoewel deze eersteling van James Webb niet de allereerste ooit is. De ster in een zonnestelsel is immers duizenden keren feller dan een planeet. HIP 65426 b is bijvoorbeeld 10.000 keer minder fel dan de ster in het bijna-infrarode spectrum, en in het infrarode spectrum een paar duizend keer.

(mah)