De Belgische Kamercommissie Justitie heeft in eerste lezing groen licht gegeven voor de noodwet van minister van Justitie Annelies Verlinden (cd&v) om de overbevolking in de gevangenissen aan te pakken. Het wetsvoorstel moet zorgen voor een snellere doorstroom en alternatieve straffen, maar er volgt nog een tweede lezing.
De situatie in de Belgische gevangenissen is nijpend. Waar er officieel plaats is voor zo’n 11.000 gevangenen, zitten er momenteel al 13.700 mensen opgesloten. Bovendien wachten nog heel wat veroordeelden op hun effectieve opsluiting, wat de druk op het gevangeniswezen nog verder opvoert.
Minister van Justitie Annelies Verlinden schuift zich in het rijtje van haar voorgangers die al jarenlang worstelen met dit probleem. Zo denkt ze onder meer aan het huren van gevangeniscapaciteit in een andere EU-lidstaat als noodoplossing.
Eerste akkoord, maar extra lezing volgt
Voorlopig moet een noodwet soelaas bieden. Die werd deze week besproken in de Kamercommissie Justitie en kreeg daar al een eerste goedkeuring. Oppositiepartijen Groen en Vlaams Belang vroegen echter om een tweede lezing, waardoor het dossier nog niet naar de plenaire Kamer kan. Dat meldt De Morgen.
De noodwet wordt intussen gezien als een tijdelijke oplossing in afwachting van structurele maatregelen.
Wat staat er in de noodwet?
De kern van de noodwet draait rond ‘straffen op maat’. Daarbij moet een gevangenisstraf bij lichte veroordelingen – tot drie jaar – voortaan echt een ultiem middel zijn. Rechters zullen in die gevallen sneller moeten kiezen voor alternatieve straffen.
Daarnaast wordt er stevig ingezet op elektronisch toezicht. Gevangenen met een straf van minstens zes maanden kunnen al na een derde van hun straf in aanmerking komen voor een overstap naar elektronisch toezicht of voorwaardelijke invrijheidstelling.
Ook bij langere gevangenisstraffen komen er versoepelingen. Zo mogen gevangenisdirecteurs voortaan zes maanden voor het einde van een straf beslissen over een vervroegde vrijlating.
Er zijn wel duidelijke uitzonderingen: veroordeelden voor terrorisme, zedenfeiten of zaken waarbij het slachtoffer mogelijk opnieuw gevaar loopt, komen niet in aanmerking voor de maatregelen.