Het Verenigd Koninkrijk staat aan de vooravond van een politieke ommekeer: Keir Starmer wordt de nieuwe premier nadat zijn partij, Labour, een verpletterende overwinning heeft behaald. De Conservatieven van Rishi Sunak leden een zware nederlaag, waarbij ze twee derde van hun zetels verloren. De centrumlinkse Labour-partij behaalde een absolute meerderheid in het Lagerhuis.

De 61-jarige Keir Starmer leidde Labour naar een opmerkelijke zege tijdens de algemene verkiezingen. Met bijna alle stemmen geteld, heeft Labour 411 zetels veroverd in het Lagerhuis, ruim voldoende voor een meerderheid in het 650 zetels tellende parlement. Deze indrukwekkende prestatie betekent dat Labour 209 zetels meer heeft dan in 2019, wat een verdubbeling is.

De Conservatieve Partij, geleid door de vertrekkende premier Rishi Sunak, verloor dramatisch, en hield slechts 119 zetels over. Dit is een enorme daling vergeleken met de 365 zetels die ze vijf jaar geleden behaalden.

Naast Labour boekten ook de Liberal Democrats een historisch succes. Zij stegen van 11 naar 71 zetels, hun beste resultaat ooit. De Schotse SNP, die kampten met schandalen, verloren fors en vielen terug van 48 naar 9 zetels.

Het Britse kiessysteem speelt een cruciale rol

De enorme overwinning van Labour is deels te verklaren door het Britse kiessysteem, waarbij de partij met de meeste stemmen in een kiesdistrict de zetel wint, ongeacht de marge. Hierdoor kon Labour 62 procent van de zetels veroveren met slechts 35 procent van de stemmen. Opvallend genoeg deed Labour, wat betreft het totale aantal stemmen, slechts 2 procent beter dan vijf jaar geleden.

In sommige districten kreeg Labour nochtans concurrentie van voormalige partijleden die zich als onafhankelijke kandidaat stelden, uit onvrede over het partijstandpunt inzake Gaza. Voormalig Labour-leider Jeremy Corbyn was een van hen en wist als onafhankelijke een zetel te winnen.

Conservatieven verliezen stemmen aan Reform Party

De Conservatieven verloren veel stemmen aan de Reform Party van Nigel Farage. Ondanks dat Reform bijna 15 procent van de stemmen haalde, vertaalt dit zich door het kiesstelsel slechts in 4 zetels. Farage zelf is wel voor het eerst verkozen in het parlement.

Ook de Liberal Democrats wisten handig gebruik te maken van het Britse kiessysteem. Hoewel ze qua aantal stemmen slechter presteerden dan Reform, behaalden ze toch 71 zetels.