Honderd jaar geleden, in 1914, gingen de soldaten aan het front van de Eerste Wereldoorlog hun eerste winter in. Maar ze vergaten niet dat het rond deze tijd van het jaar ook Kerstmis is. Meestal tegen de wil van de legerleiding in spraken ze op kerstdag af de wapens neer te leggen en even te verbroederen. Vaak speelden ze een partijtje voetbal.
Voetbal is altijd een sport geweest die volkeren samenbrengt. Ook wanneer sommige nationaliteiten het daarbuiten niet goed met elkaar kunnen vinden. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd ook al eens tegen een balletje getrapt. En dat kon volgens verschillende historici zelfs tussen vijandige soldaten. Kerstbestanden kwamen wel vaker voor aan het front, omdat soldaten op die ene bijzondere dag niet tegen elkaar wilden vechten. Uit een recent ontdekte brief van generaal Walter Congreve blijkt dat de Duitsers hem benaderden om op 25 december 1914 een wapenstilstand te laten ingaan. Britse en Duitse soldaten zouden vervolgens verbroederd hebben en samen sigaren hebben gerookt. Er zijn zelfs meldingen van een voetbalwedstrijd tussen Britse en Duitse troepen.
Hoe lang het kerstbestand geduurd heeft, is niet geweten. Vermoedelijk minstens 48 uur, vanaf kerstavond, maar mogelijk ook langer. Ter herinnering van die bijzondere eerste Kerstmis in de loopgraven gaf The Open University een reeks unieke foto’s vrij van voetbalwedstrijden, soms gewoon in niemandsland.
Een Britse generaal staat klaar om de aftrap te geven van een wedstrijd tussen de Britten en de Italianen aan het Italiaanse front.
Honderden soldaten die niet meespeelden, keken toe. Hier spelen twee Britse teams de finale van de Fanshawe Cup.
Het was een welgekomen afwisseling van de hel die ze in de loopgraven doorstonden.
Sommige partijen vonden letterlijk in niemandsland plaats. De plek tussen twee linies waar je normaal meteen zou worden neergeschoten.
Veel wedstrijden begonnen spontaan. Het kon ook gewoon in de legeroutfit, zoals hier op kerstdag 1915 in Griekenland.
En net zoals in onze eigen kindertijd was ieder voorwerp goed om als doel te dienen.
Maar uiteindelijk moesten de partijen vooral de moraal in stand houden. Hier krijgt een soldaat een beker uit handen van een militair van hoge rang.
En nadien was er ook nog tijd voor een ploegfoto.
De uitspraak ‘voetbal is oorlog’ krijgt hierdoor toch een speciale betekenis.
