Al jaren wordt ons beroep door de overheid ondergewaardeerd. Door een groot sociaal gevoel van onze kant is er nooit iets concreets ondernomen om dit te veranderen. Het voorstel van conventie M17, op tafel gelegd door het RIZIV en de mutualiteiten, werd in december door de kinesitherapeuten én AXXON (beroepsvereniging) verworpen. Deze conventie hield geen rekening met onze verzuchtingen en zou vooral de grote discrepantie tussen de steeds meer gespecialiseerde zorg die door ons wordt verleend en het honorarium alsook andere zaken, in stand houden en zelfs nog vergroten.
Het beroep kinesitherapeut is de voorbije decennia en al zeker in de laatste jaren geëvolueerd van een bacheloropleiding met weinig wetenschappelijk ondersteunde behandelingen naar een universitaire masteropleiding van 5 jaar met verschillende specialisatiemogelijkheden aansluitend op en in aanvulling bij de initiële opleiding.
Ook collega’s die gestart zijn met de bacheloropleiding, zijn ondertussen door het volgen van talrijke bijscholingen verder gespecialiseerd. In tegenstelling tot de opleidingsgraad en het steeds meer evidence-based werken, is het honorarium voor een kinesitherapeutische behandeling reeds enkele jaren niet meer aangepast en zelfs niet geïndexeerd. In de volgende paragraaf wordt pijnlijk duidelijk hoe ons beroep letterlijk ondergewaardeerd is.
Schrijnend contrast
Het gemiddeld honorarium voor een vergelijkbare kinesitherapeutische behandeling ligt in West-Europa op 36 euro. Het gemiddelde opleidingsniveau van een kinesitherapeut in West-Europa is op bachelorniveau[1]. In België ligt het honorarium voor kinesitherapeuten die volgens conventie werken vast op 22,26 euro voor een behandeling in de praktijk van de kinesitherapeut[2]. Voor een huisbezoek wordt hier een schamele 0,39 euro aan toegevoegd als vergoeding voor de verplaatsing én tijdsinvestering. Niet per kilometer verplaatsing, maar forfaitair.
Dit contrast wordt nog schrijnender als we weten dat in vergelijking met de rest van West-Europa het opleidingsniveau van kinesitherapeuten in België op masterniveau ligt en een groot deel van de huidige kinesitherapeuten daarnaast nog een bijzondere beroepsbekwaamheid heeft behaald en zich ook continu bijschoolt via (dure) kwaliteitsvolle opleidingen.
Bijkomend merken we op dat het honorarium in het verleden berekend werd uitgaande van een gemiddelde behandelduur van 20 tot 30 minuten. Deze manier van werken is niet meer relevant, aangezien patiënten doorgaans langer in onze kabinetten aanwezig zijn dan deze vooropgestelde behandelduur. De huidige, meer evidence based, manier van werken laat ons echter niet langer toe deze tarieven toe te passen.
Onhoudbare spreidstand
Deze spreidstand tussen het bieden van gespecialiseerde zorg in een voldoende uitgerust kader en de verloning die hier tegenover staat is niet langer houdbaar. De kwaliteit van de behandelingen dreigt hierdoor in het gedrang te komen. Het is niet meer mogelijk om met het huidige honorarium alle kosten die een zelfstandige praktijk met zich meebrengt te financieren. Denk maar aan verwarming, elektriciteit, behandelruimtes met voldoende privacy, kwalitatief oefenmateriaal, een voldoende grote oefenruimte, bijscholingen die de kwaliteit van de behandeling verbeteren.
Laat staan dat de overheid een realistische accreditering voor gevolgde opleidingen tegenover stelt. Op dit moment wordt er van overheidswege een poging gedaan om een tegemoetkoming van 2000 euro te voorzien voor het volgen van bijscholingen. Het beschikbare budget laat echter grote twijfel ontstaan dat deze inspanning op langere termijn volgehouden kan worden.
Rug tegen de muur
Wij staan met onze rug tegen de muur. In tegenstelling tot voor artsen en tandartsen is het voor kinesitherapeuten moeilijk om uit de RIZIV-conventie te treden en zelf een aanvaardbaar honorarium vast te leggen. Dit betekent immers niet alleen dat de therapeut geen aanspraak meer kan maken op de RIZIV-toelage (som geld te investeren in pensioenopbouw of polis gewaarborgd inkomen) en de telematicatoelage (subsidie voor aanschaf en gebruik informaticaprogramma), maar dat vooral de patiënten hiervan de dupe zijn. In tegenstelling tot patiënten van artsen en tandartsen die uit de conventie stappen, krijgen patiënten van gedeconventioneerde kinesitherapeuten 25% minder terugbetaald voor een behandeling.
Onze beroepsgroep wordt nog steeds te weinig als volwaardige gesprekspartner in de gezondheidszorg gezien, waardoor er slechts beperkte middelen voor vrijgemaakt worden. Dat terwijl een investering in kinesitherapie, gezien zijn steeds groeiende wetenschappelijke evidenties, een beter alternatief biedt voor tal van operatieve ingrepen en dus een forse kostenbesparing kan opleveren.
In onze vergrijzende en in toenemende mate sedentaire maatschappij waarin 20% van de bevolking lijdt aan chronische pijn[3], mag de rol van de kinesitherapie zeker niet onderschat worden. Chronische pijn vormt een belangrijke socio-economische last voor onze maatschappij, doordat het leidt tot hoge medische kosten, ziekteverzuim en langdurige arbeidsongeschiktheid. Studies hebben aangetoond dat kinesitherapie een onmisbaar deel is van een multidisciplinaire benadering bij deze personen en om die reden zou een investering in de kinesitherapie meer op zijn plaats zijn dan een besparing.
Aangezien de huidige situatie niet meer houdbaar is, ondernemen wij actie en verenigen wij ons.
Concreet willen we:
- een herverdeling van de overheidsmiddelen binnen de gezondheidszorg;
- een representatieve vertegenwoordiging van de beroepsgroep van de kinesitherapeuten in de bestuursorganen en raadgevende commissies
- de opheffing van de discriminatie in terugbetaling tussen geconventioneerde en gedeconventioneerde kinesitherapeuten;
- een aanvaardbaar honorarium dat in lijn ligt met ons opleidingsniveau en vergelijkbaar is met onze collega’s in het buitenland;
- een aanvaardbaar honorarium voor een huisbezoek en niet de symbolische 39 eurocent.
We willen met deze petitie een duidelijk signaal geven aan minister De Block dat we als kinesitherapeuten kwaliteit hoog in het vaandel dragen en ook kwaliteit willen kunnen blijven bieden in de toekomst. Hiervoor is echter een correcte verloning noodzakelijk.
In (bange) afwachting van een nieuw voorstel tot conventie zullen de kinesiterapeuten zich blijven verenigen rond dit onderwerp én zullen ook de patiënten worden geïnformeerd. Het is ook voor hun dat we ons met hart en ziel willen én zullen blijven inzetten dag na dag.
De petitie: Kinesitherapeuten voor een aanvaardbaar honorarium.
[1] Ierland heeft eveneens een masteropleiding en het honorarium per behandeling van 30 minuten varieert: €45 (http://www.dublincityphysio.ie/costs.php), tot zelfs €55,- (http://www.thephysiocompany.com/fees/).
[2] Conventie tot 2016
[3] Cf. Breivik et al 2006, prevalentie chronische pijn 20% bij volwassenen in Europa.