Een macro-studie over de gezondheidseffecten van de opwarming van de aarde waarschuwt voor het risico van uitbraken van dengue, chikungunya en Zika. Ook in ontwikkelde landen komen die tropische ziektes steeds vaker voor.

Sinds 2016 analyseert een groep internationale instellingen en onderzoekers elk jaar de impact van de klimaatverandering op de wereldgezondheid. Ze meten de verandering aan de hand van 44 indicatoren. En die worden allemaal slechter, concludeert de nieuwste editie van deze studie – The Lancet Countdown – die deze donderdag wordt vrijgegeven. 

Een van de geconstateerde gevaren is dat bepaalde infectieziekten uit tropische klimaten steeds vaker voorkomen. “Hoewel de sociaal-economische ontwikkeling, de interventies in de volksgezondheid en de vooruitgang in de geneeskunde globaal de overdracht van infectieziekten hebben verminderd, zou de klimaatverandering die inspanningen teniet kunnen doen”, waarschuwen de wetenschappers.

De studie merkt op dat “de mogelijkheid van dengue, chikungunya en Zika uitbraken toeneemt in landen met een zeer hoge ontwikkelingsindex, waaronder Europese landen.”

“De kusten van Noord-Europa en de Verenigde Staten worden steeds bevorderlijker voor het genereren van de bacteriën die gastro-enteritis, ernstige wondinfecties en sepsis veroorzaken.” En in de allerarmste landen brengt de klimaatverandering “tientallen jaren van vooruitgang in de bestrijding of uitroeiing van deze ziekten in gevaar”.

COP26 is de laatste en beste kans

Kortom, “niemand is veilig”, zoals Marina Romanello, de onderzoeker die de studie coördineert, opmerkt. “Het treft mensen over de hele wereld.”. Voor Dr. Anthony Costello, de uitvoerend directeur van The Lancet Countdown, betekent dit rapport “een rode code” voor de toekomstige gezondheid op aarde.

De studie komt minder dan twee weken voor de start van de COP26 in Glasgow. Het Britse medische tijdschrift The Lancet noemt de klimaattop “de laatste en beste kans om de wereldwijde doelstellingen van een neutrale netto-uitstoot tegen 2050 terug in het vizier te krijgen.” Volgens het blad is de “publieke belangstelling voor klimaatverandering groter dan ooit dankzij de participatie en het activisme van jongeren wereldwijd.” 

María Neira, directeur van Volksgezondheid en Milieu van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), zegt dat “we moeten praten over hoe de klimaatverandering al van invloed is op onze gezondheid.” WHO is een van de instellingen die deelnam aan dit onderzoek.

Regenpatronen en gezondheid op lange termijn

Het rapport waarschuwt ook dat temperatuurstijging en de veranderde regenpatronen “jaren van vooruitgang in de strijd tegen voedselonzekerheid beginnen om te keren”. Maar niet alleen de minst ontwikkelde landen lopen enorme klimaat- en gezondheidsrisico’s. De studie herinnert eraan dat er zo’n “569,6 miljoen mensen zijn die minder dan vijf meter boven het huidige zeeniveau leven.” Deze mensen zouden het slachtoffer kunnen worden van grotere overstromingen, intensere stormen en verzilting van bodem en water. 

The Lancer Countdown studie beseft dat veel landen momenteel nog op zoek zijn naar een weg uit de coronacrisis. “Veel van de huidige herstelplannen voor Covid-19 zijn niet verenigbaar met de Parijsdoelstellingen. Maar ook de gezondheid op lange termijn mogen we niet uit het oog verliezen.”

(kg)