Ontslagnemend Nederlands premier Mark Rutte (VVD) heeft maandag in de Tweede Kamer aangekondigd dat hij uit de politiek zal stappen. 

In het nieuws: Rutte maakte de beslissing bekend tijdens de start van een debat binnen de Tweede Kamer over de val van de regering. “Zondag heb ik besloten dat ik niet beschikbaar ben als lijsttrekker voor de VVD bij de komende verkiezingen”, zei hij.

• De vier coalitiepartners van de Nederlandse regering slaagden er vorige week niet in om tot een akkoord te komen over nieuwe asielmaatregelen. Uiteindelijk leidde dat vrijdag tot de val van het kabinet-Rutte IV. 
• “Alle partijen zijn tot het uiterste gegaan, maar soms is de wil om er samen uit te komen, hoe sterk ook, onvoldoende. Die conclusie hebben partijen met pijn in het hart moeten trekken. Het is betreurenswaardig dat we als kabinet niet verder gaan”, zei Rutte tijdens zijn verklaring.
• Opvallend genoeg liet Rutte vrijdag nog uitschijnen dat hij nog “energie en ideeën” had om verder te gaan, maar nu lijkt hij toch de handdoek in de ring te gooien. “Er is de afgelopen dagen gespeculeerd over wat mij zou motiveren. Het enige antwoord is: Nederland. Mijn positie daaraan is volstrekt ondergeschikt”, zei de aftredende premier.
• Rutte zal nog enkele maanden aanblijven als aftredend premier, tot de verkiezingen, die ten vroegste verwacht worden in november. Zijn regering zal in lopende zaken verder gaan, wat inhoudt dat enkel openstaande dossiers worden afgehandeld.

“Einde van een tijdperk”

Leendert Beekman, politiek verslaggever bij BNR Nieuwsradio, sprak met Business AM over “het einde van een tijdperk”. Volgens Beekman zag niemand de beslissing van Rutte om uit de politiek te stappen, aankomen.

• De beslissing zal hoe dan ook politieke gevolgen hebben voor de VVD, zegt de journalist. “Het (de regering, red.) wordt nu opgeblazen op asiel en migratie omdat het voor de achterban van de VVD een belangrijk onderwerp is. Als je nu laat zien “wij willen daar echt voor vechten …” dan kan dat mogelijk in de verkiezingen wel electoraal winst opleveren.”
• Maar die theorie lijkt nu toch niet te kloppen, “want Mark Rutte gaat zelf niet verder en hij is al dertien jaar het boegbeeld van de partij.” De VVD zal nu een andere lijsttrekker moeten zoeken, maar “dit (Rutte, red.) is de grote stemmentrekker.”
• Volgens Beekman staat er “nog niemand die er echt klaar voor is” om Rutte op te volgen als lijsttrekker. Potentiële opvolgers als Edith Schippers (VVD) of Dilan Yeşilgöz-Zegerius (VVD) worden volgens hem niet als sterk genoeg ervaren door kiezers. 
• Dit alles betekent dat de partij van Rutte wellicht klappen zal incasseren, denkt Beekman. “Normaal gesproken is de uitspraak in Nederland ‘die breekt, betaalt’ en ze hebben geprobeerd binnen de coalitie in eerste instantie om net te doen alsof ze met elkaar hebben besloten dat Rutte hier zou vallen. Maar al vrij snel wezen de andere drie coalitiepartijen, dus ChristenUnie, D66 en CDA, naar de VVD. Ja, en als ze de ijzeren wet ‘wie breekt, betaalt’ waarheid wordt, dan zal de VVD daar toch op moeten inleveren?”
• Toch denkt hij niet dat de partij irrelevant zal worden. “We moeten de VVD zeker niet uitgummen. Ze zijn nog steeds de grootste partij in Nederland.”

Beluister hier het volledige interview met Leendert Beekman.

(nd)