De Britse premier Theresa May laat het Britse parlement woensdag stemmen om een harde brexit zonder akkoord met de EU te kunnen uitsluiten. May hoopt op die manier haar politieke tegenstanders, onder andere binnen haar eigen regering en Conservatieve Partij, te sussen.
Theresa May gaat het Britse Lagerhuis woensdag laten stemmen om een vertrek van het VK uit de EU zonder wederzijds akkoord, een harde brexit dus, onmogelijk te maken in het geval dat het voorlopige echtscheidingsakkoord met de EU weggestemd wordt door de Britten. Dat meldt de Britse krant The Guardian. Die laatste stemming zal doorgaan op 12 maart. De brexit staat nog steeds gepland op vrijdag 29 maart 2019.
May hoopt in het geval van een no-deal de brexit met een drie maanden uit te stellen. “Ik weet dat de Britten bezorgd zijn over het feit dat de tijd aan het opraken is”, zei May tijdens haar speech in het lagerhuis. “Daarom, als het akkoord van mijn regering op 12 maart wordt weggestemd, zal het parlement er op 14 maart voor kunnen kiezen ons vertrek uit de EU uit te stellen. Voor een korte duur, natuurlijk.”
May benadrukte wel dat ze eigenlijk wil vermijden dat de brexit uitgesteld wordt, maar een harde brexit moet volgens haar ten alle prijze vermeden worden: “Als de brexit er pas na juni komt, dan zullen we ook moeten deelnemen aan de aankomende Europese verkiezingen.” De Europese verkiezingen gaan door in mei. Verder wees May er nog op dat een uitstel van de brexit een brexit zonder akkoord niet vanzelfsprekend maakt.
Met een uitstel zou er beter nagedacht kunnen worden over de toekomstige relatie tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie. Ook kan de omstreden backstop zo overbodig worden gemaakt. Dat is het onderdeel van het oorspronkelijke akkoord waarmee de grens tussen Ierland en Noord-Ierland na de brexit open wordt gehouden. Veel parlementsleden zijn tegen die tijdelijke oplossing.
(De brexit zal e Britten 912 miljoen euro per week kosten.)
Corbyn eist alternatief plan
Jeremy Corbyn, Labour-voorzitter en voorman van de oppositie, is zoals altijd niet mals voor May: “De premier doet het parlement de belofte dat het zich binnenkort mag uitspreken over de brexit. Maar diezelfde belofte maakte ze al in december, in januari en in februari. En enkel in januari hebben we dat daadwerkelijk mogen doen.” Toen werd de deal, die May gesloten had met de EU weggestemd.
Corbyn zei ook dat May een alternatief moet klaarhebben voor het geval het toch tot een harde brexit zou komen.
May onder druk gezet
Waarom overweegt May nu om eventueel toch de brexit uit te stellen? De Britse premier zat op dinsdagochtend samen met haar regering om het nog maar eens over de brexit te hebben. Volgens bronnen van de Britse krant The Telegraph was May toen al met een voorstel gekomen om een brexit zonder akkoord onmogelijk te maken.
May had eerder nochtans geweigerd om het te hebben over uitstel van de brexit. Ze bezweek echter onder de druk. Persagentschap Bloomberg meldt dat 25 regeringsleden en adviseurs eerder samengekomen te waren om een strategie te bedenken om May zo ver te krijgen dat ze een brexit zonder deal zou uitsluiten. De groep overwoog zelfs om ontslag te nemen of om openlijk de premier te koeioneren, waardoor ze gedwongen zou zijn om hen te ontslaan
Drie leden van de Britse regering maakten dinsdag dan weer bekend dat ze hun ontslag zouden indienen als ze niets zou ondernemen om een brexit zonder deal uit te sluiten. Het ging om staatssecretaris van Industrie Richard Harrington, staatssecretaris van Digitaal beleid Margot James en staatssecretaris van Energie Claire Perry. Ze eisten de belofte van May om in het no-dealscenario de onderhandelingen met de EU te verlengen.
De drie staatssecretarissen schreven een collectief stuk in de Britse krant The Daily Mail: “Dit engagement zou met opluchting onthaald worden door een grote meerderheid van de parlementsleden, bedrijven en werknemers.” Als die belofte er niet zou gekomen zijn, hadden de drie “in het nationale belang” hun ontslag ingediend en zich aangesloten bij “een front dat May wil dwingen om de brexit uit te stellen”.
Eerder gaven de regeringsleden Greg Clark, Amber Rudd en David Gauke al aan dat ze May niet langer zouden steunen als er niet snel een doorbraak zou volgen. Dat May zich onder druk gezet voelde, is dus een understatement.
Opnieuw referendum?
Door nu een brexit zonder akkoord uit te sluiten, vermijdt May niet enkel dat haar regering uiteenvalt, maar wellicht ook dat er een tweede referendum over de brexit gehouden wordt. Zo maakte Corbyn uit het niets duidelijk dat hij nu toch voorstander is van een tweede brexitreferendum. Hij wil de kiezer opnieuw laten spreken. De kans dat zo’n referendum er nog van komt, is echter bijzonder klein.
Bovendien gaat het Brits parlement woensdag een amendement van het socialistische oppositielid Yvette Cooper bestuderen. Dat amendement gaf de mogelijkheid voor nog meer uitstel voor de brexit.
Ook EU wil uitstel
Aanvankelijk stonden ze er bij de EU niet om te springen om de brexit uit te stellen. May zat deze week nog samen met Europees president Donald Tusk. Ze hadden het over een mogelijk uitstel van de brexit. Europa lijkt z’n kar gekeerd te hebben en Tusk stelde een uitstel van de brexit voor als “de enige rationele oplossing”. May bleef toen echter nog publiekelijk weigeren om de onderhandelingen te verlengen. Volgens haar zou het probleem daarmee niet opgelost raken.
May hoopt nog altijd dat de EU aanpassingen aan het scheidingsakkoord zal aanvaarden. Zoals eerder gezegd, stemt het Brits parlement op 12 maart over een nieuw akkoord.