Merkel en Trump: wij zagen een heel slimme Mutti en een mokkend kind

door Mick Van Loon
gepubliceerd op zaterdag 18 maart 2017 om 06:33 •
4 min lezen

’t Was zogezegd allemaal constructief, maar lichaamstaal zei genoeg: Merkel en Trump, dat werkt niet. Tijdens een persmoment vroegen fotografen en cameramensen om een handdruk, en Angela Merkel wou dat ook, maar Trump weigerde. Hij zat daar – ouders zullen het heel goed herkennen – echt als een mokkend kind. Merkel van haar kant speelde het weer bijzonder slim. Dit is waarom.

Trump gedroeg zich bijzonder ongemakkelijk. Niet alleen was er die handdruk die niet gebeurde, hij probeerde ook zo vaak en zo veel mogelijk om Merkel niet te moeten aankijken. En hij mompelde weer veel.

Zo gedraagt iemand zich die gewoon is zijn zin te krijgen en naar de mond te worden gepraat wanneer hij iemand is tegengekomen die daar weigert in mee te gaan. Of iemand die uit zijn lood is geslagen.

Mutti

Mutti Merkel is op dat vlak veel professioneler (en slimmer). Zij behoedde er zich voor om zo expressief te tonen hoe groot de kloof tussen de twee wel is. Maar ze deed het subtiel. Zo was er een een dun, venijnig lachje toen Trump probeerde een grapje te maken. “Misschien hebben we toch een overeenkomst”, zei Trump tegen het einde van een gespannen persconferentie. Trump bedoelde dat hij net als Merkel zou zijn afgeluisterd door de Britse geheime dienst GCHQ – een beschuldiging waarvoor geen enkel bewijs is, en die door de Britten met klem is ontkend.

Photographers: Can we get a handshake?
Merkel (to Trump): Do you want to have a handshake?
Trump: *no response*
Merkel: *makes awkward face* pic.twitter.com/ehgpCnWPg7
— David Mack (@davidmackau) 17 maart 2017

On-presidentieel

Ze hadden het in hun gesprek gehad over de economie, handel, de Navo, Oekraïne en radicaal islamitisch terrorisme, las de Amerikaanse president in een verklaring na afloop van de ontmoeting voor. Hij zei dat immigratie geen recht is, maar een privilege, en legde een directe link tussen immigratie en terrorisme. “De veiligheid van de burgers komt altijd op de eerste plaats.”

Daarmee liet Trump zich weer van zijn on-presidentiële kant zien, tijdens een persconferentie met een grote diplomatieke lading en reikwijdte: in plaats van het over gezamenlijke standpunten te hebben, had hij het vooral over zichzelf en wat hij denkt.

Merkel ging daar niet direct op in. Wel stelde ze daartegenover dat immigranten mogelijkheden moeten worden geboden. Trump hamerde dan maar op de oneerlijkheid van internationale handel, en zei dat miljoenen Amerikanen daarvan slachtoffer van zijn geworden.

Slimme Merkel

Merkel liet tot drie keer toe weten dat nationale veiligheid, buitenlandse politiek, defensie en handel geen zero-sum games zijn, dat de winst van de een niet het verlies van de ander hoeft te betekenen, maar dat iedereen erop vooruit kan gaan. Ze deed dat erg slim: ze gaf voorbeelden waarop de Amerikanen trots kunnen zijn. Zo verwees ze naar de Marshall hulp, die Duitsland na de oorlog het Wirtschaftswunder heeft gebracht. Ze verwees ook naar de Amerikaanse militaire steun van de tweede helft van de twintigste eeuw, die uiteindelijk tot de val van het communisme en de eenwording van Duitsland heeft geleid.

Trump heeft in het verleden dubbele boodschappen afgeven over Merkel. Zo twitterde hij in 2013: “Angela Merkel doet fantastisch werk. Jeugdwerkloosheid op recordlaagte en begrotingsoverschot.” En in 2015: “Een waardige vertegenwoordiger van alle vrouwen”

Slimme Merkel (bis)

Maar de toon van Trump veranderde toen hij in 2015 en 2016 campagne ging voeren en Merkel onder druk de Duitse grenzen opende voor vluchtelingen. Trump noemde dat “gestoord” en hij verwachtte rellen in Duitsland. Trump was het ook niet eens met de keuze van Time Magazine om Merkel uit te roepen tot Persoon van het Jaar in 2015. In de ogen van de Amerikaan had Time een persoon gekozen die Duitsland ten gronde richtte. Tijdens zijn campagne tweette hij dan dat Merkel “Duitsland aan het ruïneren was”.

Merkel zelf heeft tot nu nauwelijks gereageerd op de beledigingen van Trump. Ze feliciteerde de president netjes met zijn verkiezingsoverwinning en bood “innige samenwerking” aan, op basis van “democratie, vrijheid en respect voor het recht en de waarde van mensen, onafhankelijk van hun huidskleur, herkomst, religie over seksuele geaardheid”. Ook dat was echt slim bekeken: daarmee wees Merkel Trump op precies die waarden die de Duitsers ooit zelf van de Amerikaanse bezetters in de periode na 1945 aangeleerd kregen.