Groen-voorzitter Meyrem Almaci wuift 2019 uit met een behoorlijk sombere analyse: we zitten echt in een vertrouwenscrisis, gelijkaardig met de bankencrisis. “Er is een fundamenteel gebrek aan vertrouwen. Tussen hoofdrolspelers van dit land.”
Wat gebeurt er precies? Voor Newsweek maakt Almaci de staat op van het land, en van haar partij. Daarbij probeert ze optimistisch te blijven maar evident is dat niet: “De onverantwoordelijke politiek heeft hoogtij gevierd. En daar is moeilijk tegen te vechten. Omdat, door een politicus te zijn, je mee in dat bad zit.”
In het nieuws: Ze maakt een scherpe analyse van hoe de federale regeringsonderhandelingen er nu voor staan. Ze haalt daarbij duidelijk de keuze aan tussen paars-geel en paars-groen:
- Over die keuze: “Als je mee deel wilt zijn van de oplossing, dan weet je dat er eigenlijk twee mogelijkheden zijn, twee formules. Je kan daarover creatief gaan denken, maar zes maanden is nu toch wel een redelijke termijn om creatief te hebben gedacht?”
- Over paars-groen: “Er blijven die twee oplossingen over, en in één daarvan zijn wij groenen relevant. Daar willen we constructief over nadenken, maar dat vergt ook een aantal andere partijen. Als die andere partijen er nog niet klaar voor zijn, om welke reden dan ook, of nog andere pistes willen uitproberen …”
- Over de rol van Paul Magnette (PS) in paars-groen: “Ik heb vastgesteld dat de oefening van Paul Magnette een ernstige was. Ik ben daar blij mee. Het is het enige van wat ik in die zes maanden heb gezien, dat een ernstige oefening was.”
- Over de huidige informatieopdracht: “Nu is er een nieuwe oefening bezig. We weten nog niet hoe dat gaat. Maar ik kan alleen maar vaststellen dat bij die ene fase, met Magnette, waarbij wij ernstig betrokken zijn geweest, dat er een methode, een doelstelling was. Er is gewerkt, in een sfeer van relatief vertrouwen.”
- Waarom paars-groen dan (voorlopig) mislukte: “Ik stel vast dat er veel gestook en geruzie van buitenaf is gekomen. Ik kan dat betreuren, maar ik stel dat gewoon vast.”
De verontwaardiging: Almaci haalt behoorlijk hard uit over de sfeer in de Wetstraat, onder de collega-voorzitters:
- Over hoe lang het duurt: “Mensen zijn dit kotsbeu. Je krijgt het aan geen enkele feesttafel meer uitgelegd. Dit is om woedend van te worden. Er is geen enkel gezin dat zich permitteert om te zeggen: ‘Wij hebben nu een gezin gevormd en nu gaan we zes maanden wat aanmodderen’. Dat gaat gewoon niet. Dat gaat in geen enkel bedrijf, geen enkele organisatie.”
- Over het gebrek aan vertrouwen: “Als je niet het engagement neemt om een sfeer van vertrouwen te creëren, dan komt ze er ook niet. En ik mis dat engagement. Staatsmanschap is een woord dat veel wordt gebruikt, maar het is echt de fundamentele wil om deel te willen uitmaken van iets wat groter is dan alleen maar korte termijn. Ik kan alleen maar vaststellen dat het vertrouwen tussen de voorzitters zoek is.”
- Over de reden waarom: “Een aantal partijen hebben de verkiezingsuitslag intern nog niet verteerd. Dat is zo. En goed, er zijn verschillende voorzittersverkiezingen die natuurlijk op verschillende momenten vielen. Dat doorkruist de dynamiek.”
Over haar eigen partij: Almaci raakte in 2019 herverkozen als voorzitter, voor een tweede termijn van 5 jaar, na een spannende interne verkiezing:
- Over nog eens vijf jaar: “Voor mij is dat absoluut mijn laatste legislatuur aan het hoofd van de partij. Bij ons is het al ongezien dat een voorzitter van Groen tien jaar zou zetelen. En dat is ook de absolute rek. Zowel menselijk als van de partij.”
- Over de verkiezingen op 26 mei, die ze nipt wonnen, maar die aanvoelde als een verlies na de torenhoge verwachtingen: “We hebben in 1995 een vergelijkbare dynamiek gehad: we hadden als partij een stap vooruit gezet. Maar misschien niet de stap die we toen hadden verwacht. En in 1999 hebben we die dan omgezet.”
- Waarom ze toch opnieuw kandidaat-voorzitter was: “Ik had het gevoel dat mijn werk nog niet af was. Ik betrapte mezelf erop dat ik gewoon nog ontzettend veel plannen had.”
- Over de interne strijd: “Ik voel het niet zo aan, zoals het wordt geframed extern, die ‘harde’ strijd. (…) Toen ik in het halfrond binnenkwam, in 2007, waren we met vier fractieleden: ikzelf, Tinne Van der Straeten, Wouter De Vriendt, Stefaan Van Hecke. En er waren drie kandidaat-fractieleiders. Ik heb de tijd meegemaakt dat we bij Agalev zeven kandidaat-voorzitters hadden. Zes of zeven.”
Om rekening mee te houden? Groen zet de deur nog steeds open voor een paars-groen project. Maar de vraag is of ze nog echt “in het spel” zitten? Niets in de antwoorden van Almaci wijst erop dat er veel vertrouwen is in het werk van de huidige informateurs, zeker niet in vergelijking met haar positieve feedback over Paul Magnette (PS).
Waarom dit van tel is: In elk project zonder N-VA zijn de groenen wel degelijk mathematisch nodig.