Op dit moment zijn er nog steeds minstens 100 Belgische kinderen die met hun ouders bij de IS verblijven. De meesten zijn erg jong, en meer dan de helft is ook in het oorlogsgebied geboren. Maar het zijn Belgen, die nu de IS dreigt te imploderen, vroeg of laat kunnen terugkeren. Hulpverleners maken zich vooral zorgen over de trauma’s die dergelijk conflict opleveren.

Hoe zit het met kinderen van Syriëstrijders, Belgen die zich achter de IS geschaard hebben? Het Nieuwsblad pakt uit met cijfers van het Ocad, het Orgaan voor de Coördinatie van de Dreiging, die minister van Justitie Koen Geens (CD&V) vrijgaf op vraag van Jean-Jacques De Gucht (Open Vld). En die cijfers doen schrikken: er zijn momenteel meer dan 100 kinderen in Irak en Syrië die onder het IS-regime leven.

Dat zelfverklaard kalifaat van de extreem wrede salafistische IS, of Deash, staat op instorten. In Irak zijn ze langzaam maar zeker verdreven uit Mosoel, hun belangrijkste bastion. In Syrië hebben ze erg veel terrein moeten prijsgeven. Raqqa, de hoofdstad voor de IS, staat op punt te vallen.

Net daarom maakt Ocad zich wel zorgen: straks komt er mogelijk een stroom Belgische kinderen terug uit dat gebied. Die kinderen zijn groot geworden in vreselijke omstandigheden: een bloedig regime bovenop een wreedaardig conflict. De meesten hebben België nog nooit gezien: ze zijn te jong. Slechts 20 procent is ouder dan negen jaar. Die groep is meegekomen vanuit België met hun geradicaliseerde ouders, maar een grote meerderheid is dus ginder geboren. Dat is overigens ook een actieve politiek van de IS: zoveel mogelijk kinderen onder haar aanhangers laten geboren worden.

Jeugdbescherming op de hoogte

Minister van Justitie Geens is zich bewust van het probleem. “Zowel het parket, als de federale politie, als de diensten jeugdbescherming worden op de hoogte gebracht zo gauw we iets weten van de vermoedelijke terugkeer van een minderjarige”, zo zegt Geens.

Er is ook sprake van drie minderjarigen die effectief als strijder actief waren. Die zullen bij een eventuele terugkeer als verdachte beschouwd worden. Maar bijna alle andere kinderen zijn ‘minderjarigen in gevaar’. In het meest extreme geval kan een jeugdrechter dan de kinderen in een pleeggezin of een instelling laten plaatsen.

Overigens zal het nog niet zo evident zijn voor de kinderen om te bewijzen dat ze Belg zijn: in het kalifaat van de IS is geen sprake van geboorteaktes. Een papieren spoor van afstamming is er dus niet.