Moet het Paleis aan politiek doen? Met z’n speech voor de hoogste gezagsdragers van het land waagt koning Filip zich in elk geval in politiek vaarwater: hij looft daarbij de ‘burgermobilisatie’ van de klimaatspijbelaars en de gele hesjes. Dat leverde op z’n minst verwondering op in de Wetstraat, waar men argwanend staat tegenover een Paleis dat zich aan politieke boodschappen waagt. N-VA reageert nu met “wetsvoorstellen voor een groenere koning”. 

Koning Filip staat aan de kant van de klimaatspijbelaars. Dat kregen de honderden aanwezigen op het Paleis te horen tijdens de receptie voor de zogenaamde ‘gestelde lichamen’, de receptie waarop gezagsdragers en vooral de media uitgenodigd worden. De koning brak tijdens z’n speech een lans voor “de burgermobilisatie die ons een bemoedigend signaal geeft.”

“De verschillende bewegingen die wij hebben zien opstaan, tonen een wil tot gezamenlijke actie. Zij vragen een nieuwe, rechtvaardigere, economische en sociale dynamiek. En een fundamentele aanpassing van onze levenswijze om zo een onomkeerbare verstoring van onze planeet te voorkomen. De jongeren tonen ambitie en diepe gevoelens van authenticiteit en solidariteit. Zij hebben een scherp besef van de noden van onze planeet. Laten we hen de plaats gunnen die hen toekomt en met hen een stevige fundering bouwen”, zo stelde de koning.

Dat de koning zich zo aan een politieke stellingname waagt, dat wilde men in regeringskringen nu niet gehoord hebben. Daar was te horen dat de koning het vooral over ‘burgerschap’ had, en dat er geen politieke laag in de boodschap stak. Het zijn de premier en de regering die alles wat de koning doet, zegt en schrijft, politiek moeten ‘dekking geven’.

Gedekt door coalitie van 52 zetels op 150

Maar zeker nu het om een minderheidskabinet gaat, dat bovendien nog in lopende zaken zit, wordt er toch wat argwanend gekeken naar wat het Paleis verklaart. Het groene thema staat op dit moment midden van het politieke debat. Groen en Ecolo zijn de uitgesproken voorstanders van actie en mobilisatie rond klimaat, onder meer de N-VA bekritiseerde de klimaatspijbelaars wel al.

De regering zit daar midden tussenin. Het was geen toeval dat ook premier Charles Michel (MR) het over hetzelfde thema had in zijn speech. Hij sprak iets explicieter over zowel de klimaatacties als de gele hesjes, die in Franstalig België een thema zijn. “Het gevecht tegen de klimaatopwarming is het gevecht van de eeuw. Maar we moeten het einde van de maand verzoenen met de strijd tegen het einde van de planeet”, zo stelde hij. Daarbij zit hij een beetje op de lijn van N-VA-voorzitter Bart De Wever, al verwoordde hij het zo: “De mensheid is slim en ingenieus genoeg om een duurzame toekomst te garanderen.”

Bij de N-VA waren ze duidelijk minder amused met de plotse politieke keuze van de koning om de ‘burgerbewegingen’ te steunen. Maar de Vlaams-nationalisten hielden zich de afgelopen jaren systematisch in bij het openlijk bekritiseren van het Paleis, en veranderden niet plots van koers. Ze weten immers bij N-VA maar al te goed dat de koning, net als de Rode Duivels, een soort symbolische waarde heeft waar ook een deel van haar kiezers belang aan hecht. Dat neemt niet weg dat ze huiveren voor het idee dat de koning een al te politieke rol zou gaan spelen.

“Wetsvoorstellen voor een groenere koning”

Maar het bloed kruipt toch waar het niet gaan kan en dus kwam men bij N-VA met een andere manier om de koning wat te trollen: “De wetsvoorstellen voor een groenere koning liggen al lang op tafel”, zo liet de partij weten via N-VA-parlementsleden Kristien Van Vaerenbergh en Peter Buysrogge.

“Koning Filip steunt de jongeren in hun klimaatambities in woorden, maar wanneer in daden? Zo stelt de N-VA voor om de ondertekening van wetten en besluiten elektronisch te maken. Dat bespaart België de koeriervluchten naar het buitenland: als de koning op reis is, in het buitenverblijf van de koninklijk familie in Frankrijk of op een jacht op de Middellandse Zee, dan moet het leger speciaal een vliegtuig sturen om de papieren versie van de wet tot bij de koning te krijgen.

En ook het wagenpark van de koning zou groen en elektrisch kunnen, net zoals hij ook zonnepanelen zou kunnen laten installeren op het koninklijk domein. De N-VA stelt ook voor dat hij voortaan met de trein zou reizen in Europa “in plaats van beroep te doen op de privévluchten van Defensie”.

De N-VA wijst er ook fijntjes op dat de koning makkelijk een deel van het koninklijk domein in Laken zou kunnen openstellen voor het publiek. “Op die manier kunnen Brusselse jongeren genieten van het groen dat wel aanwezig is in hun stad.” Het openstellen van dat park is al veel langer een strijdpunt.