Over minder dan drie jaar lopen veel contracten tussen de NASA en haar internationale partners voor het onderhoud van het ISS-ruimtestation af. Bedoeling was om het station in een baan om de aarde te houden. Er wordt al enige tijd nagedacht over wat de volgende stap zal zijn: hier zijn de hypotheses en plannen.

De bouw van het internationale ruimtestation begon in 1998, met de lancering op 20 november, en is nooit echt voltooid. Het station is, terwijl het in een baan om de aarde zat, geleidelijk uitgebreid, gewijzigd en opnieuw in elkaar gezet. Het heeft onderdak geboden aan honderden astronauten uit negentien verschillende landen en er zijn tientallen experimenten in microzwaartekracht uitgevoerd. Dergelijke experimenten hebben onze kennis op het gebied van biologie, klimaatverandering, geologie en vele andere takken van de wetenschap aanzienlijk verbeterd. Dat geldt natuurlijk ook voor astronomie, astrofysica en ruimteverkenning.

Helaas komen aan alle goede dingen een einde. De tijd om voorgoed afscheid te nemen van het internationale ruimtestation (ISS) lijkt steeds dichterbij te komen. Het station begeeft zich langzaam, maar steeds meer uit zijn baan om de aarde. Daar gaat niet alleen veel wiskunde, maar ook het grootste deel van de brandstof aan verloren. Bovendien wordt het station voortdurend bedreigd door micrometeorieten en ruimtepuin. Het is slechts een kwestie van tijd voordat een van deze inslagen fataal is.

De plannen van de Verenigde Staten

Formeel in 2024 zullen veel van de contracten tussen NASA en haar internationale partners, voor het onderhoud van het station, aflopen. De scenario’s die daarna kunnen volgen, zijn zeer verschillend. In een persconferentie afgelopen augustus zei Bill Nelson, een beheerder van het Amerikaanse ruimteagentschap, dat hij de contracten wilde verlengen tot ten minste 2030. “We verwachten dat het ruimtestation gedurende dit hele decennium een overheidsproject zal blijven”, zei hij. “En we hopen dat er in de toekomst andere particuliere stations bij zullen komen.”

Voorlopig laat die verlenging nog op zich wachten. Het Amerikaanse Congres heeft nog geen financiering na 2024 goedgekeurd. Ook de goedkeuringen van Canada, Rusland, Europa en Japan ontbreken nog steeds. Josef Aschbacher, directeur van het Europees Ruimteagentschap, en Walther Pelzer, directeur van het Duitse Ruimteagentschap, verklaarden voorstander te zijn van een verlenging van de levensduur van het internationale ruimtestation.

De meningen zijn echter verdeeld, zelfs binnen NASA zelf. Phil McAlister, bijvoorbeeld, directeur van Ontwikkeling Commerciële Vluchten voor het Amerikaanse agentschap, zei ervan overtuigd te zijn dat dit “het juiste moment is om ons los te maken van het Internationale Ruimtestation. NASA moet zich op andere doelen concentreren, zoals de verkenning van de diepe ruimte, de terugkeer naar de maan en de verkenning van Mars. Tijd om het contract van de omloopbaan over te laten aan particuliere ondernemers, meent hij.

Particuliere belangstelling

NASA heeft de afgelopen jaren veel moeite gedaan om de particuliere belangstelling voor het ruimtestation te vergroten. Zo probeerde het agentschap in 2019 het ISS op de Nasdaq te plaatsen. De regering van de toenmalige Amerikaanse president Donald Trump, opperde de mogelijkheid om het beheer van het station uit te besteden aan een particuliere exploitant.

Ze wilde dat om een eenvoudige reden. Het Amerikaanse ruimteagentschap wil een basis op de maan bouwen en astronauten naar Mars brengen. Geen gemakkelijk doel als een vijfde van het budget moet worden besteed aan het actief houden van het internationale ruimtestation.

NASA heeft momenteel ambitieuze plannen omtrent de bouw en lancering van de Lunar Gateway. Dat is een nieuw ruimtestation dat rond de maan moet draaien. Het wordt samen met Roscosmos, Esa en Jaxa ontworpen. Het station zal, naar de bedoeling van de bouwers, dienen als basis voor missies naar de Maan en Mars. De lancering van de eerste module, met een gewicht van 50 ton, is gepland voor 2024.

Axiom: het particuliere ruimtestation

Axiom Space, is een bedrijf dat het eerste volledig particuliere ruimtestation in een baan om de aarde wil brengen. Begin 2020 heeft NASA Axiom toestemming gegeven om een van zijn modules aan het internationale ruimtestation te koppelen. Het bedrijf is van plan om het tegen 2024 te lanceren en dan rechtstreeks in de ruimte verder te bouwen.

Axiom wil minstens twee andere modules in een baan om de aarde te brengen. Het gaat om een laboratorium en een panoramisch observatorium dat lijkt op de koepel van het ISS. Het bedrijf is van plan om deze drie modules in het internationale ruimtestation gedokt te laten totdat het station buiten gebruik wordt gesteld. Dat zal, volgens Michael Suffredini, medeoprichter en CEO van Axiom, niet later dan 2028 gebeuren. Zo wordt Axiom het eerste particuliere station in een baan om de aarde.

De modules zullen waarschijnlijk worden gebouwd door Thales Alenia Space, een Europees bedrijf dat veel van de modules van het internationale ruimtestation heeft gebouwd.

Ruimtetoerisme

Wie zal het Axiom ruimtestation gebruiken als het daadwerkelijk wordt gebouwd? Suffredini’s vizier is in de eerste plaats gericht op ruimtetoeristen. Voor hen worden minder sobere (en waarschijnlijk duurdere) verblijven overwogen dan degenen die door het ISS worden aangeboden. 

Dan is er natuurlijk ook nog de “verwijdering” van het internationale station. Het is ondenkbaar om het station aan zijn lot over te laten. Een ongecontroleerde afdaling in de atmosfeer van de aarde zou te riskant zijn en tot ongelukken op de grond kunnen leiden. De meest haalbare optie lijkt op dit moment die van een gecontroleerde afdaling langs een traject dat eindigt in de Stille Zuidzee. Dat is een van de dunst bevolkte gebieden van de planeet.

(am)