In Egypte heeft de bevolking – of toch 44% van de stemgerechtigden – zich in een referendum uitgesproken over wijzigingen aan de grondwet. Die nieuwe grondwet geeft zowel de president als het leger meer macht. Zo mag president Sisi – die al de facto regeert als een dictator – voortaan rechters benoemen en krijgen militairen een grotere rol in de politiek. Sisi mag ook langer aanblijven: zeker tot 2030.
Voormalig opperbevelhebber Abdel Fatah al-Sisi (64) kwam in 2013 aan de macht na een coup. In 2014 won hij de presidentsverkiezingen en vorig jaar werd hij met 97% van de stemmen herkozen. Daarbij moet wel even worden aangestipt dat sinds al-Sisi aan de macht is, er in Egypte een klimaat heerst waarbij politieke tegenstanders, kritische journalisten en mensenrechtenactivisten worden vervolgd. Volgens de mensenrechtenraad van de Verenigde Naties gaat het om een “klimaat van intimidatie”.
Door de aanhoudende noodtoestand in het land hadden politie en veiligheidsdiensten zelfs voor dit referendum al erg veel bevoegdheden. Rechters spreken strenge straffen uit voor wie kritiek uit op het regime. De voorbije jaren zijn er honderden gevallen van opposanten of journalisten die plots “verdwenen” zijn.
Bij de verkiezingen van vorig jaar, die Sisi dus met 97% won, had de president slechts één uitdager: Moussa Mustafa Moussa. En die man is zelf een vurig aanhanger van al-Sisi. Er is in Egypte dus al lang geen sprake meer van oppositie. Serieuze tegenkandidaten werden jaren geleden al opgepakt, vervolgd of haakten af onder druk.
Erger dan vroeger
Vorige week dinsdag stemde het Egyptische parlement al in grote meerderheid in met de grondwetswijzigingen. Een dag later werd bekendgemaakt dat het plan binnen een paar dagen in een driedaags referendum aan de burgers zou worden voorgelegd.
De wijzigingen verlengen niet alleen de huidige, tweede ambtstermijn van Sisi tot 2024, ze geven hem ook de mogelijkheid om voor een derde ambtstermijn op te gaan. In de huidige grondwet is dat laatste verboden.
De nieuwe grondwet geeft zowel de president als het leger ook meer macht. Zo mag Sisi voortaan rechters benoemen en krijgen militairen een grotere rol in de politiek. Zo krijgen militaire rechtbanken meer macht bij de veroordeling van burgers. Voorstanders zeggen dat de wijzigingen onder meer nodig zijn om economische hervormingen door te voeren. Critici vrezen dat Egypte nog verder afglijdt in een dictatuur.
Volgens Amnesty International en Human Rights Watch gaat het wat betreft de mensenrechten veel slechter in Egypte dan in 2010, toen dictator Mubarak nog aan de macht was.